Τη σύσταση ενός νέου επενδυτικού προγράμματος από το 2021 και ενός υπερταμείου που θα διαδεχθεί το σημερινό Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (επενδυτικό σχέδιο Γιούνκερ) και το οποίο μέσω μόχλευσης στις αγορές και με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα φιλοδοξεί να χρηματοδοτήσει συνολικές επενδύσεις 650 δισ. ευρώ μέχρι το 2027, πρότεινε χθες η Κομισιόν. Το πρόγραμμα InvestEU θα είναι ένα μέσο που θα βασίζεται στην αγορά και τη ζήτηση. Ωστόσο, θα επικεντρώνεται και στη διαμόρφωση πολιτικών. Με την προσέλκυση χρηματοδότησης από ιδιώτες επενδυτές, θα συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της Ε.Ε. όσον αφορά τη βιωσιμότητα, την επιστημονική αριστεία και την κοινωνική ένταξη.
Το InvestEU θα συνενώσει υπό την ίδια στέγη τα πολυάριθμα χρηματοδοτικά μέσα της Ε.Ε. που διατίθενται επί του παρόντος για τη στήριξη των επενδύσεων, ώστε η κοινοτική χρηματοδότηση για επενδυτικά έργα στην Ευρώπη να καταστεί απλούστερη, αποδοτικότερη και πιο ευέλικτη.
Οι επενδύσεις θα εμπίπτουν σε τέσσερις τομείς πολιτικής οι οποίοι αποτελούν σημαντικές προτεραιότητες και θα προσφέρουν υψηλή προστιθέμενη αξία για την Ε.Ε.:
* Bιώσιμες υποδομές.
* Έρευνα, καινοτομία και ψηφιοποίηση.
* Mικρομεσαίες επιχειρήσεις (μμε) και μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης.
* Kοινωνικές επενδύσεις και δεξιότητες.
Οι εγγυήσεις από τον προϋπολογισμό διαιρούνται μεταξύ των τομέων πολιτικής ως εξής: βιώσιμες υποδομές 11,5 δισ. ευρώ, έρευνα, καινοτομία και ψηφιοποίηση 11,25 δισ. ευρώ, μμε 11,25 δισ. ευρώ, κοινωνικές επενδύσεις και δεξιότητες 4 δισ. ευρώ.
Το νέο πρόγραμμα θα αποτελείται από το Ταμείο InvestEU, τον Κόμβο Επενδυτικών Συμβουλών InvestEU και την Πύλη InvestEU.Με βάση την επιτυχία του σχεδίου Γιούνκερ, το Ταμείο InvestEU θα συνεχίσει την κινητοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στην Ε.Ε., με σκοπό να αντιμετωπιστεί το επενδυτικό κενό στην Ευρώπη, που εξακολουθεί να είναι σημαντικό. Με το νέο Ταμείο θα επιτευχθούν κυρίως τα εξής:
* Περισσότερα αποτελέσματα με λιγότερα μέσα: Η Επιτροπή προτείνει να διατεθεί κονδύλι ύψους 15,2 δισ. ευρώ για το Ταμείο InvestEU. Έτσι, θα καταστεί δυνατή η παροχή εγγύησης ύψους 38 δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε., η οποία θα χρησιμοποιηθεί για τη στήριξη έργων στρατηγικής σημασίας σε ολόκληρη την Ε.Ε. Με τη συγκέντρωση ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων, η Επιτροπή αναμένει ότι το Ταμείο InvestEU θα προσελκύσει πάνω από 650 δισ. ευρώ πρόσθετων επενδύσεων σε όλη την Ε.Ε. κατά την επταετή περίοδο.
* Εξορθολογισμός και απλούστευση: Η δομή διακυβέρνησης και οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων του προγράμματος InvestEU θα είναι ενιαίες και συνεκτικές. Έτσι, θα αποφεύγονται οι αλληλεπικαλύψεις. Ένα ενιαίο ταμείο θα ενσωματώσει τα πολλά διαφορετικά χρηματοδοτικά μέσα σε επίπεδο Ε.Ε. και τους σχετικούς εφαρμοστέους κανόνες που τα συνοδεύουν.
* Αξιοποίηση της εμπειρογνωμοσύνης των χρηματοδοτικών εταίρων μας σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, καθώς και σε επίπεδο Ε.Ε.: Ο όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), δεδομένου του ρόλου του ως δημόσιας τράπεζας της Ε.Ε., της ικανότητάς του να λειτουργεί σε όλα τα κράτη-μέλη, καθώς και της πείρας του στη διαχείριση του ΕΤΣΕ, θα παραμείνει ο βασικός χρηματοδοτικός εταίρος στο πλαίσιο του InvestEU. Επιπλέον, οι εθνικές και περιφερειακές αναπτυξιακές τράπεζες και άλλα ιδρύματα που μπορούν να προσφέρουν συγκεκριμένη εμπειρογνωμοσύνη και εμπειρία μπορούν να γίνουν χρηματοδοτικοί εταίροι, υπό όρους.
* Παροχή βοήθειας στα κράτη-μέλη για την αποτελεσματικότερη μόχλευση των κονδυλίων που λαμβάνουν από την Ε.Ε.: Τα κράτη-μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να διοχετεύουν ορισμένα από τα κονδύλια της πολιτικής για τη συνοχή που τους χορηγούνται στην εγγύηση του προϋπολογισμού του InvestEU. Τυχόν κονδύλια που διοχετεύονται στο Ταμείο θα επωφελούνται από την εγγύηση της Ε.Ε. και την υψηλή πιστοληπτική της ικανότητα, παρέχοντας στις εθνικές και περιφερειακές επενδύσεις μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Αν τα κράτη-μέλη προκρίνουν τη λύση αυτή, τα κονδύλια θα προορίζονται για τη συγκεκριμένη χώρα.
Ο Κόμβος Επενδυτικών Συμβουλών InvestEU θα ενσωματώσει τις 13 διαφορετικές συμβουλευτικές υπηρεσίες που είναι διαθέσιμες επί του παρόντος σε μία ενιαία υπηρεσία, με σκοπό την παροχή συνδρομής για την ανάπτυξη έργων. Θα παρέχει τεχνική υποστήριξη και βοήθεια προκειμένου να συμβάλλει στην προετοιμασία, την ανάπτυξη, τη διάρθρωση και την υλοποίηση έργων, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ικανοτήτων.
H Ευρωπαϊκή Πύλη Επενδυτικών Έργων του Επενδυτικού Σχεδίου προσδίδει ορατότητα στα επενδυτικά έργα σε ολόκληρη την Ε.Ε. και θα συνεχιστεί στο πλαίσιο του προγράμματος InvestEU. Η Πύλη φέρνει σε επαφή επενδυτές και φορείς υλοποίησης έργων, παρέχοντας μια εύκολα προσβάσιμη και φιλική στον χρήστη βάση δεδομένων έργων, η οποία προσδίδει μεγαλύτερη ορατότητα και δίνει στους επενδυτές τη δυνατότητα να βρίσκουν επενδυτικές ευκαιρίες στον τομέα ή την τοποθεσία που τους ενδιαφέρει.
Διαδικασίες αιτήσεων
Οι φορείς υλοποίησης έργων θα πρέπει να υποβάλλουν αίτηση απευθείας στην ΕΤΕπ, τις εθνικές ή περιφερειακές αναπτυξιακές τους τράπεζες ή στα εθνικά γραφεία άλλων χρηματοδοτικών εταίρων, όπως η ΕΤΑΑ, η Παγκόσμια Τράπεζα ή η Τράπεζα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Στο στάδιο αυτό, οι δημοσιονομικοί εταίροι υποβάλλουν πρόταση στην Επιτροπή για να ζητήσουν κοινοτική εγγύηση. Οι μμε θα πρέπει να συνεχίσουν να υποβάλλουν αιτήσεις στις τοπικές εμπορικές ή δημόσιες τράπεζες των οποίων τα χρηματοδοτικά προϊόντα καλύπτονται από την εγγύηση της Ε.Ε. στη χώρα ή την περιφέρειά τους. Ο τοπικός ενδιάμεσος φορέας θα πληροφορεί τους ενδιαφερομένους κατά πόσον ένα συγκεκριμένο χρηματοδοτικό πρόγραμμα καλύπτεται από το Ταμείο InvestEU.
Υψηλά ο πήχης
Όπως επισήμανε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, το επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη (το λεγόμενο και «πακέτο Γιούνκερ») αποδείχτηκε πετυχημένο όσον αφορά την κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην Ευρώπη. Έχει ήδη οδηγήσει σε επενδύσεις περίπου 290 δισ. ευρώ, οι οποίες δεν θα ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθούν χωρίς αυτό, και παρείχε χρηματοδότηση σε 635.000 μικρές επιχειρήσεις. «Με το πρόγραμμα InvestEU, παίρνουμε αυτό το επιτυχημένο μοντέλο και το επεκτείνουμε στα πολλά χρηματοδοτικά προγράμματα της Ε.Ε. που είναι διαθέσιμα» συνέχισε, προσθέτοντας ότι «με τον τρόπο αυτό απλουστεύουμε, πετυχαίνουμε περισσότερα αποτελέσματα με λιγότερα μέσα και δίνουμε μεγαλύτερη έμφαση στις κοινωνικές επενδύσεις».
«Το InvestEU, που έχει ως βάση το επενδυτικό “πακέτο Γιούνκερ”, θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων πολιτικής μας, όπως είναι η βιωσιμότητα, η επιστημονική αριστεία, η κοινωνική ένταξη και η παροχή βοήθειας στις μικρές επιχειρήσεις για να επεκταθούν, με στόχο την κινητοποίηση άνω των 650 δισ. ευρώ σε επενδύσεις - κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα» τόνισε από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Γίρκι Κατάινεν, επισημαίνοντας ότι επιπλέον δίνεται στα κράτη-μέλη η δυνατότητα περαιτέρω μόχλευσης των κοινοτικών κονδυλίων τους, μέσω του Ταμείου Εγγυήσεων και αυτό θα είναι επωφελές για όλους.
