Σε αναδρομικό «κούρεμα» του συνολικού ύψους των προστίμων εκπρόθεσμης καταβολής φόρων για έτη από το 2006 μέχρι και το 2013 αναμένεται να προχωρήσουν οι φοροελεγκτικές υπηρεσίες, σε φορολογικούς ελέγχους που βρίσκονται σε εκκρεμότητα ή έχουν ολοκληρωθεί αλλά έχουν παραπεμφθεί για κρίση είτε στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών είτε στα διοικητικά δικαστήρια.
Αυτό θα συμβεί από τη στιγμή που θα τεθεί σε εφαρμογή η διάταξη που προβλέπει τον επανυπολογισμό των επιβαρύνσεων αυτών με βάση τις επιεικέστερες διατάξεις του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών, οι οποίες τέθηκαν σε ισχύ από την 1η-1-2014 και μετά.
Οπως προκύπτει από αναλυτικό αντιπροσωπευτικό παράδειγμα από εκκρεμή φορολογικό έλεγχο που παρουσιάζει σήμερα ο «.Ε.Τ.», οι μειώσεις στις επιβαρύνσεις εκπρόθεσμης καταβολής φόρων εισοδήματος για χρήσεις των ετών 2006-2008 φθάνουν περίπου στο 30%, για πολύ μεγάλα ποσά καταλογισθέντων φόρων, καθώς περιορίζονται από το 120% στο 84% περίπου των ποσών αυτών.
Χωρίς τα… έξτρα
Με τη συγκεκριμένη διάταξη, η οποία απετέλεσε και αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, ορίζεται ότι για πράξεις διορθωτικού προσδιορισμού φόρου που εκδίδονται από την έναρξη ισχύος της και αφορούν σε υποχρεώσεις, χρήσεις, περιόδους ή υποθέσεις πριν από την έναρξη ισχύος του ΚΦΔ (ήτοι μέχρι 31-12-2013) δεν θα επιβάλλονται πλέον οι πρόσθετοι φόροι του άρθρου 1 του ν. 2523/1997, οι οποίοι:
1 στο φόρο εισοδήματος και τους λοιπούς φόρους πλην ΦΠΑ, ανέρχονται σε:
* 1% ανά μήνα εκπρόθεσμης καταβολής, για εκπρόθεσμη δήλωση,
* 2% ανά μήνα εκπρόθεσμης καταβολής, για ανακριβή δήλωση και
* 2,5% ανά μήνα εκπρόθεσμης καταβολής, για μη υποβληθείσα δήλωση,
2 στον ΦΠΑ, ανέρχονται σε:
* 1,5% ανά μήνα εκπρόθεσμης καταβολής, για εκπρόθεσμη δήλωση,
* 3% ανά μήνα εκπρόθεσμης καταβολής, για ανακριβή δήλωση, και
* 3,5% ανά μήνα εκπρόθεσμης καταβολής, για μη υποβληθείσα δήλωση.
Το νέο καθεστώς
Αντί των διατάξεων αυτών, θα εφαρμόζονται οι προβλεπόμενες, κατά περίπτωση, κυρώσεις του ΚΦΔ (ν. 4174/2013), εφόσον συνεπάγονται επιεικέστερη μεταχείριση του φορολογουμένου. Συγκεκριμένα, στις περιπτώσεις αυτές θα επιβάλλεται πρόστιμο που ισούται με το άθροισμα του προστίμου των άρθρων 58 ή 58Α παρ. 2 ή 59 του ΚΦΔ, κατά περίπτωση, και των τόκων εκπρόθεσμης καταβολής του άρθρου 53 του ΚΦΔ. Οι τόκοι θα υπολογίζονται από την 1η-1-2014 και μέχρι την έκδοση του εκτελεστού τίτλου. Ειδικότερα, στις παραπάνω περιπτώσεις θα επιβάλλονται οι ακόλουθες χρηματικές κυρώσεις:
1 Στο φόρο εισοδήματος και τις λοιπές φορολογίες πλην ΦΠΑ και παρακρατούμενων φόρων:
α) Σε περίπτωση μη υποβολής χρεωστικής δήλωσης, πρόστιμο ίσο με το 50% του φόρου που αναλογεί στη μη υποβληθείσα δήλωση (άρθρο 58, παράγραφος 2 του ΚΦΔ).
β) Σε περίπτωση υποβολής ανακριβούς δήλωσης, πρόστιμο ίσο με:
* 10% του ποσού της επιπλέον διαφοράς φόρου, εάν το εν λόγω ποσό ανέρχεται σε ποσοστό από 5% έως 20% του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση,
* 25% του ποσού της επιπλέον διαφοράς φόρου, αν το εν λόγω ποσό ανέρχεται σε ποσοστό μεταξύ 20% και 50% του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση,
* 50% του ποσού της επιπλέον διαφοράς φόρου, αν το εν λόγω ποσό υπερβαίνει σε ποσοστό το 50% του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση (άρθρο 58, παράγραφος 1 του ΚΦΔ).
2 Στον ΦΠΑ και τους λοιπούς παρακρατούμενους φόρους:
* Σε περίπτωση μη υποβολής χρεωστικής δήλωσης, πρόστιμο ίσο με το 50% του φόρου που αναλογεί στη μη υποβληθείσα δήλωση (άρθρα 58Α και 59 του ΚΦΔ).
* Σε περίπτωση υποβολής ανακριβούς δήλωσης, πρόστιμο ίσο με 50% του ποσού της επιπλέον διαφοράς φόρου (άρθρα 58Α και 59 του ΚΦΔ).
3 Πέραν των προστίμων, σε όλες τις περιπτώσεις μη υποβολής δηλώσεων ή υποβολής ανακριβών δηλώσεων των ετών προ του 2014 θα επιβάλλονται επιπλέον, επί της διαφοράς φόρου που καταλογίζεται, τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής 0,73% για κάθε μήνα που παρήλθε από την 1η-1-2014 μέχρι την ημερομηνία έκδοσης της πράξης διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου.
Ο επανυπολογισμός των προστίμων εκπρόθεσμης καταβολής, σύμφωνα με την παραπάνω διάταξη, θα μπορεί να γίνει και σε περιπτώσεις φορολογικών υποθέσεων που εκκρεμούν στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών ή στα διοικητικά δικαστήρια.
Πώς γίνεται ο επανυπολογισμός
Σε φυσικό πρόσωπο έγινε έλεγχος στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του έτους 2006 (οικονομικού έτους 2007), κατόπιν αξιοποίησης «συμπληρωματικών στοιχείων» μη υπαρχόντων στη διάθεση των φορολογικών αρχών πριν από την πάροδο της 5ετούς περιόδου παραγραφής, και εντοπίστηκε απόκρυψη φορολογητέου εισοδήματος ύψους 3.668.429,41 ευρώ. Στο φορολογούμενο κοινοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2017 πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος με την οποία καταλογίστηκε επιπλέον διαφορά κύριου φόρου προς πληρωμή 1.466.585,11 ευρώ για το έτος 2006, λόγω του εντοπισμού του αποκρυβέντος φορολογητέου εισοδήματος ύψους 3.668.429,41 ευρώ και της προσθήκης του αναλογούντος -στο αποκρυβέν αυτό εισόδημα- φόρου, ύψους 1.465.402,06 ευρώ, στην επιστροφή φόρου ύψους 1.183,05 ευρώ, η οποία είχε προκύψει από την υποβληθείσα δήλωση.
Η δήλωση φορολογίας εισοδήματος του εν λόγω φορολογουμένου κρίθηκε ανακριβής και, για το λόγο αυτόν, επί του καταλογισθέντος ποσού της επιπλέον διαφοράς κύριου φόρου εισοδήματος, δηλαδή επί του ποσού του 1.466.585,11 ευρώ, επιβλήθηκε, βάσει του άρθρου 1 του ν. 2523/1997, πρόσθετος φόρος ανακρίβειας 2% για κάθε μήνα που παρήλθε από την υποβολή της ανακριβούς φορολογικής δήλωσης, δηλαδή από το 2007, μέχρι τη στιγμή εντοπισμού της παράβασης, το 2017. Ο πρόσθετος φόρος ανερχόταν σωρευτικά σε ποσοστό άνω του 200% (λόγω παρόδου 100 και πλέον μηνών από τη στιγμή της διάπραξης της παράβασης), αλλά περιορίστηκε στο ανώτατο προβλεπόμενο επίπεδο του 120% επί του καταλογισθέντος κύριου φόρου, δηλαδή ανήλθε σε 1.759.902,13 ευρώ.
Το… κούρεμα
Με την εφαρμογή των διατάξεων της νέας ρύθμισης, οι πρόσθετες χρηματικές επιβαρύνσεις (πρόστιμα και λοιπές επιβαρύνσεις εκπρόθεσμης καταβολής) του συγκεκριμένου φορολογούμενου θα μπορούν να επανυπολογιστούν αναδρομικά ως εξής:
α) Πρόστιμο 50% επί της διαφοράς φόρου εισοδήματος, λόγω ανακρίβειας της υποβληθείσας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, βάσει της περίπτωσης γ της παραγράφου 1 του άρθρου 58 του ΚΦΔ (ν. 4174/2013): 1.466.585,11 ευρώ Χ 50% = 733.292,56 ευρώ.
β) Τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής 0,73% ανά μήνα, οι οποίοι υπολογίζονται, βάσει του άρθρου 53 του ΚΦΔ (ν. 4174/2013), από την 1η/1/2014 και μέχρι την έκδοση της πράξης διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου, δηλαδή μέχρι τον Νοέμβριο του 2017, συνολικά για 47 μήνες: 1.466.585,11 ευρώ Χ 0,73% Χ 47 μήνες = 503.185,35 ευρώ.
– Σύνολο προστίμου και τόκων εκπρόθεσμης καταβολής, βάσει των άρθρων 58 και 54 του ΚΦΔ (περίπτωση α + περίπτωση β): 733.292,56 ευρώ + 503.185,35 ευρώ = 1.236.477,91 ευρώ.
– Σύνολο προστίμου και τόκων ως ποσοστό επί της καταλογισθείσας διαφοράς φόρου: 1.236.477,91 ευρώ/1.466.585,11 ευρώ = 0,8431 = 84,31%.
– Τελική μείωση πρόσθετων χρηματικών επιβαρύνσεων εκπρόθεσμης καταβολής, σε ποσό: 1.759.902,13 ευρώ – 1.236.477,91 ευρώ = 523.424,22 ευρώ.
– Μείωση σε ποσοστό: (523.424,22 ευρώ/1.759.902,13 ευρώ) = 0,2974= 29,74%
