Καλά λόγια και στήριξη στην κυβέρνηση για τα μέτρα που λαμβάνει, αλλά «δημιουργική ασάφεια» για το χρέος και παγίδες για περισσότερα νέα μέτρα αμέσως μετά το το καλοκαίρι, έκρυβε το Eurogroup της 9ης Μαϊου.
Αποφεύγοντας να δεσμευτεί σε συγκεκριμένα μέτρα, η κυβέρνηση υπόσχεται «κόφτη δαπανών» που βάζει μέσα και μισθούς και συντάξεις. Και όλα αυτά θυμίζουν επικίνδυνα Eurogroup άλλων εποχών (όπως της 22ας Φεβρουαρίου 2015) για τα οποία πανηγύριζαν πολλοί στην Αθήνα, αλλά σύντομα οδήγησαν σε άλλα αποτελέσματα.
Αυτό που κρατάει η κυβέρνηση είναι η δέσμευση των ευρωπαίων δανειστών πως θέλουν να κλείσει η συμφωνία ως τις 24 Μαΐου και ότι δεν θα μείνει χωρίς δόση η Ελλάδα μέσα στο καλοκαίρι.
Αντίθετα από ό,τι έλεγε η ατζέντα του Eurogroup, φαίνεται να αποσυνδέεται τελικά η δόση προς τη χώρα μας από την συζήτηση για το χρέος, που επιδιώκεται να κλείσει τις επόμενες εβδομάδες με συμφωνία πως η κυβέρνηση θα κάνει τα πάντα όσα συμφωνήθηκαν από τώρα και ως το 2018. Αν το τηρήσει, αμέσως μετά οι Ευρωπαίοι θα κάνουν πράξη την ελάφρυνση για τα επόμενα χρόνια
Από εκεί και πέρα ξεκινούν οι «γκρίζες ζώνες», καθώς είναι εμφανές ότι οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν να συνεχίζεται το σήριαλ των διαπραγματεύσεων, ενόψει προσφυγικού και επίκειται δημοψηφίσματος για το Brexit. Πίσω από τα «αν και εφόσον» όμως που προέκυψαν χθες για χρέος, μέτρα κλπ, ίσως πολλά να αλλάξουν από το φθινόπωρο κιόλα ή έως και το 2018.
«Δίκοπο μαχαίρι»
Σε επίπεδο επαφών και δηλώσεων, συμφωνήθηκε ότι τις επόμενες δύο εβδομάδες τα τεχνικά κλιμάκια θα έχουν σκληρή δουλειά. Το κουαρτέτο δεν θα επιστρέψει στην Αθήνα, αλλά μέσω emails θα γράφονται τα κείμενα. To euroworking group θα συνεδριάσει ξανά (πιθανότατα την Πέμπτη) για να εποπτεύσει πώς ψηφίζονται τα νομοσχέδια και για να αρχίσει να συμπληρώνει το πλαίσιο συμφωνίας για το χρέος.
Ό,τι και αν ειπώθηκε όμως πίσω από τις κλειστές πόρτες χθες στις Βρυξέλλες, το τελικό κείμενο αποφάσεων που ανακοίνωσε το Eurgroup είναι αυτό που θα αποτελέσει τη βάση των εξελίξεων. Και εκεί υπάρχουν «ασάφειες» που τις ήθελε είτε η ελληνική πλευρά, είτε η πλευρά των δανειστών. Συγκεκριμένα:
1. Για τα μέτρα των 5,4 δισ. οι ευρωπαίοι αποδέχτηκαν ως βάση τα 1,8+1,8 δισ. φορολογικά και συνταιοδοτικά μέτρα που ψήφισε η κυβέρνηση. Θα συμπληρωθεί σε λίγες μέρες με τις αυξήσεις ΦΠΑ και εμμέσων φόρων, με την απελευθέρωση της πώλησης των στεγαστικών δανείων, πάγωμα μισθών στο δημόσιο κλπ. Ούτε αυτό το πακέτο όμως έχει κλείσει οριστικά, ενώ ευρωπαίοι αξιωματούχοι αφήνουν ανοικτό να ξαναλλάξουν και μέτρα που έχουν ψηφιστεί.
2. Για τα επιπρόσθετα μέτρα των 3,6 δισ. ως το 2018, η κυβέρνηση πανηγυρίζει ότι δεν θα ψηφίσει λίστα μέτρων, αλλά μόνο έναν προληπτικό μηχανισμό που θα ενεργοποιείται πιθανώς με Προεδρικό Διάταγμα. Μάλλον ούτε οι ευρωπαίοι κατάλαβαν καλά τι προτείνει η κυβέρνηση αφού, σύμφωνα με πληροφορίες, στη βιασύνη τους οι ελληνικές αρχές δεν πρόλαβαν καν να μεταφράσουν στα αγγλικά το κείμενο που παρέδωσαν.
Η αοριστία αντί για συγκεκριμένα μέτρα ήταν επιδίωξη της ελληνικής πλευράς. Ωστόσο στα συμπεράσματα του Eurogroup καταγράφτηκε επισήμως πια πως θα κόβονται αυτομάτως «οριζόντια» όσο χρειαστεί οι κρατικές δαπάνες, ακόμα και μισθοί και συντάξεις (εξαιρούνται ρητώς μόνον οι δαπάνες για την Άμυνα και την Πρόνοια). Το «όσο χρειαστεί» ίσως σημαίνει λιγότερα μέτρα (από τα 3,6 δισ. που ζητούσε το ΔΝΤ) και δεν θα τα αποκαλύψει όλα τώρα, ίσως όμως και περισσότερα, αν τελικά χρειαστεί.
3. Για το χρέος, όλα είναι «πιθανά»: η συζήτηση για την ελάφρυνση περιλαμβάνει τρία στάδια (ως το 2018, ως το 2022 και μετά το 2022) και μπορεί να πάρει περισσότερο χρόνο από όσο η αξιολόγηση. Άμεσα θα συμφωνηθεί όμως πως αν η κυβέρνηση κάνει τα πάντα ως το 2018, ως επιβράβευση θα είναι όλα έτοιμα για να ενεργοποιηθεί τότε η ελάφρυνση του χρέους, για τα έτη ως το 2022, αλλά και επιπλέον ελάφρυνση για τα επόμενα πολλά χρόνια. Πίσω από μια αόριστη αναφορά, κρύβεται ίσως και η υπόσχεση πως η Αθήνα θα μπορέσει να πάρει και από φέτος κάποιο πρώτο «δωράκι» για το χρέος, εφόσον εφαρμόσει όλα τα προαπαιτούμενα.
Το μόνο βέβαιον (;) είναι πως η Ελλάδα δεν θα μείνει χωρίς δόση, που θα την πάρει αμέσως μόλις η Βουλή ψηφίσει όλη τη λίστα με τα προαπαιτούμενα (τα 5,4 δισ. ευρώ, τα «κόκκινα δάνεια» και το νέο υπερ-Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων). Η Αθήνα θέλει και και κάτι παραπάνω από τα 5,7 δισ. που χρειάζεται για να πληρώσει δόσεις, προκειμένου να ρίξει χρήμα στην αγορά και να καλύψει απλήρωτες υποχρεώσεις της σε ιδιώτες. Εικάζεται ότι το πακέτο μπορεί να φτάσει στα 9 δισ. ευρώ, καθώς ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ «έκλεισε το μάτι» αναγνωρίζοντας τα προβλήματα ρευστότητας στην οικονομία.
