Εφιάλτης έχει γίνει για χιλιάδες φορολογούμενους ο νέος τρόπος φορολογικών ελέγχων μέσω τραπεζικών καταθέσεων.
Οι φορολογικές αρχές έχουν στην φαρέτρα τους όπλα, όπως η άμεση άρση του τραπεζικού απορρήτου, η επέκταση της χρονικής έκτασης του ελέγχου στο παρελθόν και οι διατάξεις περί προσαύξησης περιουσίας.
Οι φορολογούμενοι καλούνται να δικαιολογήσουν συναλλαγές, που ενδεχομένως να μη θυμούνται. Ουσιαστικά η συγκεκριμένη διαδικασία αποτελεί τον φορολογικό έλεγχο του μέλλοντος, μέσω του οποίου θα συγκεντρώνονται σημαντικά από τις κινήσεις στους τραπεζικούς λογαριασμούς του κάθε φορολογούμενου.
Ο Ηλίας Χατζηγεωργίου, φοροτεχνικός και στέλεχος του φοροτεχνικού γραφείου Pantelis and Partners Tax & Accounting Specialsts, εξηγεί πως προκύπτουν οι συγκεκριμένοι φορολογικοί έλεγχοι, ποια η διαδικασία που ακολουθείται και φυσικά ποιες θα πρέπει να είναι οι κινήσεις των φορολογούμενων.
«Ο τρόπος που υπολογίζεται η φορολογητέα ύλη με τον νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος»
Δήλωση αδήλωτων κεφαλαίων, περιουσιολόγιο, λίστες, εμβάσματα εξωτερικού είναι μερικές από τις λέξεις-έννοιες που έχουν μπει δυναμικά στην ζωή των Ελλήνων φορολογούμενων το τελευταίο χρονικό διάστημα και θα συνεχίσουν να απασχολούν για καιρό.
Όλα άρχισαν ουσιαστικά το 2012, όταν άλλαξε η φύση των φορολογικών ελέγχων, όπου μεταφέρθηκε ουσιαστικά σε επίπεδο φυσικών προσώπων και λιγότερο σε επίπεδο επιχειρήσεων και τυπικών παραβάσεων.
Ο νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος, που μπήκε σε εφαρμογή το 2014, επισφράγισε όλη αυτή την διαδικασία με το άρθρο που αναφέρει ότι κάθε προσαύξηση περιουσίας που προέρχεται από παράνομη ή αδικαιολόγητη ή άγνωστη πηγή ή αιτία θεωρείται κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας.
Ο νέος ,επίσης Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας αναφέρει ότι η Φορολογική Διοίκηση δύναται να προβαίνει σε εκτιμώμενο, διορθωτικό ή προληπτικό προσδιορισμό της φορολογητέας ύλης και με την εφαρμογή μιας ή περισσοτέρων από τις κατωτέρω τεχνικές ελέγχου:
α) της αρχής των αναλογιών,
β) της ανάλυσης ρευστότητας του φορολογούμενου,
γ) της καθαρής θέσης του φορολογούμενου,
δ) της σχέσης της τιμής πώλησης προς το συνολικό όγκο κύκλου εργασιών και
ε) του ύψους των τραπεζικών καταθέσεων και των δαπανών σε μετρητά.
Με τις ως άνω τεχνικές μπορούν να προσδιορίζονται τα φορολογητέα εισοδήματα των φορολογουμένων, τα ακαθάριστα έσοδα, οι εκροές και τα φορολογητέα κέρδη των υπόχρεων βάσει των γενικά παραδεκτών αρχών και τεχνικών της ελεγκτικής.
Πώς λειτουργεί η η διαδικασία και πού βρίσκονται όλα τα δεδομένα
Η αρχή έγινε με τους 25.000 περίπου φορολογούμενους που ήταν στις λίστες εμβασμάτων της περιόδου 2009-2011. Σε αυτούς όμως προστέθηκαν η λίστα Λαγκάρντ, λίστα Μπόγιαρνς, λίστα Ρηνανίας, λίστα hsbc , εσωτερικές λίστες από καταγγελίες προς τις υπηρεσίες του ΣΔΟΕ και άλλες διάφορες λίστες πληροφοριακού χαρακτήρα, όπου όλες μαζί διαμόρφωσαν τους πάνω από 1.200.000 περίπου ΑΦΜ που είναι υποψήφιοι για έλεγχο από τις φορολογικές υπηρεσίες.
Η επιλογή των υποθέσεων που ελέγχονται γίνεται με διαδικασίες που ορίζονται από το υπουργείο οικονομικών, αλλά και με την κρίση των οικονομικών εισαγγελέων, οι οποίοι ορίζουν την υπηρεσία που θα αναλάβει να ελέγξει την συγκεκριμένη υπόθεση. Οι υπηρεσίες που ορίζονται να ελέγξουν τις υποθέσεις αυτές είναι το Κ.Ε.ΦΟ.ΜΕ.Π, η Υ.Ε.Ε.Δ.Ε ,αλλά και οι κατά τόπους Δ.Ο.Υ .
Από την στιγμή που θα δημιουργηθεί η εντολή, η υπηρεσία που έχει αναλάβει τον έλεγχο ή ακόμη και ο ίδιος ο οικονομικός εισαγγελέας, ζητούν από τα τραπεζικά ιδρύματα να δώσουν τις τραπεζικές κινήσεις που έχουν γίνει στους τραπεζικούς λογαριασμούς του φορολογούμενου που ελέγχεται από το 2000 και μετά.
Τι καλείται να δικαιολογήσει ο φορολογούμενος
Βάση των στοιχείων, που επεξεργάζεται η υπηρεσία, συνήθως ο φορολογούμενος καλείται να δικαιολογήσει ένα πολύ υψηλό ποσό, το οποίο μπορεί να ανέρχεται σε επίπεδα εκατομμυρίων ευρώ και έτσι ο φόρος που θα κληθεί να πληρωθεί να είναι και αυτός υπέρογκος. Χαρακτηριστικά θα πρέπει να αναφέρουμε, ότι ο συντελεστής φόρου μπορεί να φτάσει το 45 % που μαζί με τις προσαυξήσεις, οι οποίες φτάνουν μέχρι και το 120% του φόρου δημιουργούν ένα ποσοστό της τάξεως του 99% περίπου. Το σύνολο του ποσού δηλαδή!
Στο κρίσιμο αυτό σημείο καταλαβαίνουμε, ότι θα πρέπει να γίνει μια πολύ προσεκτική προσέγγιση μέσω του αποτελεσματικού χειρισμού από τον φορολογούμενο και των εξειδικευμένων συμβούλων του, όπου με την παροχή των κατάλληλων στοιχείων και ισχυρισμών το ποσό που έχει ο φορολογούμενος να αιτιολογήσει μπορεί να μειωθεί αισθητά και έτσι κατ’ επέκταση να μειωθεί κατά πολύ και ο επιβαλλόμενος φόρος που θα προκύψει στο τέλος .
Το ποσό, βέβαια, δεν μειώνεται με κάποιο μαγικό τρόπο, αλλά με την κατάλληλη χρήση των οδηγιών που έχει δώσει το υπουργείο Οικονομικών όλο αυτό το διάστημα για αυτές τις περιπτώσεις .
Ενδεικτικά οδηγίες ανά διαστήματα έχουν αναφέρει την ανάλωση κεφαλαίου, τα χρηματικά διαθέσιμα που υπήρχαν την 31/12/1999, οι μετοχές , τα ομόλογα , τα επενδυτικά προγράμματα, τα ρέπος, οι προθεσμιακές καταθέσεις που αγοράστηκαν πριν τις 31/12/1999 και πουλήθηκαν πριν την επίμαχη περίοδο. Επίσης, έχουν αναφέρει τις εισαγωγές συναλλάγματος ανάλογα με την φορολογική κατοικία, τον επιμερισμό των χρημάτων μεταξύ των συνδικαιούχων των λογαριασμών , τις επανακαταθέσεις χρημάτων, τις μεταφορές μεταξύ των τραπεζικών λογαριασμών, τις εξαγορές προθεσμιών και επενδυτικών προϊόντων , τις πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων και άλλες αρκετές οδηγίες, που αν ο εξειδικευμένος σύμβουλος τους φορολογούμενου χρησιμοποιήσει με κατάλληλους χειρισμούς μπορεί τα αποτελέσματα να είναι κατά πολύ δικαιότερα για τον ελεγχόμενο.
Αναφέρουμε την λέξη «δικαιότερα», διότι όταν από τον φορολογούμενο ζητείται να θυμηθεί και να προσκομίσει στοιχεία για συναλλαγές που είχαν γίνει π.χ. 15 χρόνια πριν, σίγουρο είναι, ότι το αποτέλεσμα θα είναι άδικο προς αυτόν, δεδομένου, ότι πολλές φορές στοιχεία δεν έχουν ούτε οι ίδιες οι τράπεζες ή για να βρεθούν απαιτούνται μαντικές ικανότητες των εμπλεκομένων.
Τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει ο φορολογούμενος
Όταν ο ελεγκτής εξετάζοντας όλα τα στοιχεία και τους ισχυρισμούς, καταλήξει στα αποτελέσματα, τα κοινοποιεί στον φορολογούμενο σε προσωρινή μορφή. Μέσα σε 20 μέρες με βάση το νόμο, δίνεται περιθώριο στον ελεγχόμενο να απαντήσει στην αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία του Υπ. Οικονομικών προσκομίζοντας νέα στοιχεία.
Με την πάροδο των 20 ημερών, η ελεγκτική υπηρεσία, αφού εξετάσει τα νέα στοιχεία κοινοποιεί τα τελικά αποτελέσματα και βεβαιώνει τους φόρους στον φορολογούμενο.
Το επόμενο στάδιο είναι η ενδικοφανής προσφυγή του φορολογούμενου που θα πρέπει να καταθέσει εντός 30 ημερών στην υπηρεσία, η οποία θα την διαβιβάσει υπηρεσιακά στην αρμόδια επιτροπή, την Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, όπως ονομάζεται, η οποία θα πρέπει εντός 4 μηνών να εξετάσει την υπόθεση.
Το στάδιο της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών είναι αναγκαστικό στάδιο, που θα πρέπει να περάσει η υπόθεση αν ο φορολογούμενος θέλει να φτάσει στα διοικητικά δικαστήρια. Βέβαια, στην περίοδο αυτή των 4 μηνών μπορούν να συλλεχθούν και να προσκομιστούν στην Δ.Ε.Δ νέα στοιχεία προκειμένου να μπορεί να αποδειχθεί ότι τα ποσά που έχουν βεβαιωθεί δεν αποτελούν αποκρυβείσα φορολογητέα ύλη, άρα κατ’ επέκταση δεν πρέπει να επιβληθεί φόρος για αυτά.
Η Δ.Ε.Δ αποφασίζει επί της ενδικοφανούς προσφυγής εντός της αποκλειστικής προθεσμίας των 120 ημερών από την ημερομηνία υποβολής της. Αν στο ανωτέρω χρονικό διάστημα δεν εκδοθεί απόφαση και δεν ενημερωθεί ο προσφυγών, τότε θεωρείται ότι η ενδικοφανής προσφυγή έχει απορριφθεί (σιωπηρή απόρριψη).
Συνέχεια έχουν τα διοικητικά δικαστήρια, αλλά μέχρι να εξεταστεί η υπόθεση ο φορολογούμενος θα βρίσκεται με υπέρογκους φόρους βεβαιωμένους, με μπλοκαρισμένους τραπεζικούς λογαριασμούς και γενικότερα με μία τεράστια αναστάτωση στην καθημερινότητα του και στις οικονομικές του συναλλαγές.
Αν, λοιπόν, μας έρθει η πρόσκληση για φορολογικό έλεγχο το πρώτο που χρειάζεται είναι να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας. Αμέσως μετά να συγκεντρώσουμε όλα τα στοιχεία που έχουμε στην διάθεση μας, φορολογικές δηλώσεις, extrait τραπεζικών λογαριασμών, αντίγραφα βιβλιαρίων, αντίγραφα επιταγών, αντίγραφα καταθετηρίων, αντίγραφα τραπεζικών γραμματίων, βεβαιώσεις αιτήσεων αγοράς επενδυτικών προϊόντων και γενικά κάθε στοιχείο που θα μπορούσε να βοηθήσει για τις πληροφορίες που ζητάει η πρόσκληση της φορολογικής αρχής.
Στην συνέχεια, θα πρέπει με εξειδικευμένο φορολογικό σύμβουλο, ο οποίος γνωρίζει τον λογιστικό τρόπο χειρισμού των τραπεζικών καταθέσεων και αναλήψεων, καθώς επίσης και της φορολογικής νομοθεσίας, να επεξεργαστούν αυτά τα στοιχεία, ώστε να υπάρχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα του συγκεκριμένου ελέγχου τουλάχιστον στα δύο πρώτα στάδια του, το στάδιο δηλαδή της απάντησης στην φορολογική αρχή και το στάδιο της Δ.Ε.Δ.
