Η πτώση του Μπασάρ αλ Ασαντ στη Συρία έφερε αναστάτωση και άγνοια για το µέλλον. Ο πρώην πρόεδρος είχε δηµιουργήσει την εικόνα του σωτήρα των µειονοτήτων, παρά το ότι οι διωγµοί των ορθοδόξων χριστιανών ήταν πραγµατικότητα και συνεχίζει να είναι. Η νέα ηγεσία, άραγε, θα κρατήσει την υπόσχεσή της να συµπεριλάβει το συµφέρον όλων στο σχήµα που θα δηµιουργηθεί για τη νέα κυβέρνηση ή ο λύκος έφτασε ντυµένος αρνάκι;
της Μαρίας Γιαχνάκη
Ο Μάξιµος Χαρακόπουλος, γενικός γραµµατέας της ∆ιακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας, σε συνέντευξή του στην «Κυριακάτικη Απογευµατινή» τονίζει ότι δεν πρέπει να ξεχνάµε ότι αυτοί που κατέλαβαν την εξουσία µετά την πτώση του Ασαντ είναι πρώην τζιχαντιστές και ο ίδιος ο αρχηγός τους είναι ακόµη καταζητούµενος από τις ΗΠΑ. Αναφέρει, µάλιστα, ότι κάτι παρόµοιο ζήσαµε και στο Αφγανιστάν.
Σχετικά µε τη Συρία, φαίνεται να υπάρχει µια διάχυτη αβεβαιότητα. Αυτήν την ώρα, οι τζιχαντιστές εµφανίζονται µε ένα πρόσωπο ανεκτικότητας…
Το έργο το έχουµε ξαναδεί, όπως στο Αφγανιστάν, όπου οι Ταλιµπάν επανεµφανίστηκαν ως δήθεν «φιλελεύθεροι». Πολύ σύντοµα, όµως, έδειξαν το πραγµατικό τους πρόσωπο, µε την επιβολή της σαρία, την άρση των δικαιωµάτων για τις γυναίκες, τις απαγορεύσεις στην ελεύθερη έκφραση. Γι’ αυτό θα πρέπει να περιµένουµε να δούµε πώς θα διαµορφωθεί η κατάσταση. Μην ξεχνούµε ότι αυτοί που κατέλαβαν την εξουσία είναι πρώην τζιχαντιστές. Ο ίδιος ο αρχηγός τους είναι ακόµη καταζητούµενος από τις ΗΠΑ για 10 εκατ. δολάρια, προφανώς για την «πλούσια» δράση του.
Από την εµπειρία σας και τις συνοµιλίες σας, τι θα κάνουν οι Σύροι πρόσφυγες τώρα, που έπεσε ο Ασαντ;
∆ύσκολα µπορεί κανείς να δώσει µια ασφαλή απάντηση. Φαίνεται ότι κάποιοι επιστρέφουν, ιδιαίτερα από αυτούς που κατέφυγαν στην Τουρκία. Οµως πολλοί από όσους µετανάστευσαν, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, το έκαναν όχι µόνο λόγω του πολέµου ή της αντίθεσης στο καθεστώς, αλλά για οικονοµικούς λόγους, για ένα υψηλότερο επίπεδο διαβίωσης. Αρα, δεν βλέπω µια µαζική επιστροφή προσφύγων στις εστίες τους. Πολλώ δε µάλλον που δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόµη το τοπίο στη χώρα.
Η ραγδαία επέλαση των τζιχαντιστών πόσο πιστεύετε ότι θα επηρεάσει τη χριστιανική κοινότητα στη Συρία και πότε θα αρχίσει να φαίνεται αυτό ή να ξεκαθαρίζει το τοπίο;
Για την ώρα, σύµφωνα µε τα όσα µεταφέρουν οι ίδιοι οι χριστιανοί της Συρίας, δεν φαίνεται να υπάρχουν εκτεταµένα φαινόµενα βίας και διώξεων. Οι τζιχαντιστές θέλουν να νοµιµοποιηθούν από τη διεθνή κοινότητα. Μιλούν, µάλιστα, για συµπεριληπτικότητα. Το µέλλον, όµως, θα δείξει τους πραγµατικούς σκοπούς κι αν εννοούν τα όσα λένε. Πολλές φορές η αλλαγή των δεδοµένων γίνεται µε σταδιακό τρόπο. Η Τουρκία στην Αλεξανδρέττα αφαίρεσε µε πληθυσµιακή αλλοίωση από τους Αραβες την πλειοψηφία. Τα ίδια έκανε και στην κατεχόµενη Κύπρο. Για να µην αναφέρω τη Μικρά Ασία, όπου εξαφάνισε το χριστιανικό στοιχείο. Γιατί να µη γίνει και στη Συρία το ίδιο; Μια νέα γενοκτονία δηλαδή, έστω και σταδιακά.
Ποιος είναι ο ρόλος των πρεσβυγενών πατριαρχείων στη Μέση Ανατολή;
Eιδικά σε περιόδους κρίσης όπως αυτή. Τα τρία πατριαρχεία της Μέσης Ανατολής, Αντιοχείας, Ιεροσολύµων και Αλεξανδρείας, είναι η ζωντανή µαρτυρία της Ορθοδοξίας στην κοιτίδα του χριστιανισµού. Είναι θαύµα το ότι έχουν επιβιώσει για τόσους αιώνες εν µέσω πολέµων, κατακτήσεων και διώξεων. ∆υστυχώς, όµως, αυτό το «θαύµα» µπορεί να πάψει να υφίσταται στην εποχή µας στην περιοχή της Συρίας. Οι φάροι αυτοί της Ορθοδοξίας και ταυτόχρονα εστίες ελπίδας και πηγές δύναµης για εκατοµµύρια χριστιανούς της Μέσης Ανατολής πρέπει να στηριχθούν παντί τρόπω αυτές τις δύσκολες στιγµές.
Πώς σχολιάζετε τη στάση της Ε.Ε. στην προστασία των χριστιανών της Συρίας;
Η Ε.Ε. οφείλει να λάβει µέτρα για την προστασία των θρησκευτικών µειονοτήτων και ιδιαιτέρως των χριστιανών, τόσο προς τους νέους ηγέτες της Συρίας όσο και προς τους τρίτους που έχουν επιρροή, όπως η Τουρκία. Εµείς ως ∆ΣΟ το θέτουµε µε ένταση. Την επόµενη εβδοµάδα θα βρεθώ στο Στρασβούργο, µε αφορµή την πρόσκληση που έχουµε λάβει από τους συµπροέδρους της Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόµµατος για τον διαπολιτισµικό και θρησκευτικό διάλογο, την Κροάτισσα κ. Ζόφκο και τον Βαγγέλη Μεϊµαράκη, για τη χριστουγεννιάτικη προσευχή, που θα γίνει στο Ευρωκοινοβούλιο, µε συµµετοχή κληρικών από την Ορθόδοξη, την Καθολική και την Προτεσταντική Εκκλησία, όπου θα θέσουµε και το ζήτηµα των χριστιανών στη Συρία.
Ποιες είναι οι δράσεις για την προστασία των χριστιανικών µνηµείων και πώς αφυπνίζετε ως ∆ΣΟ την κοινή γνώµη;
Η σηµαντικότερη αφορά την Αγία Σοφία, στην Κωνσταντινούπολη, που βρίσκεται σε κίνδυνο µετά τη µετατροπή της σε τζαµί. Εχουµε εκδώσει τον τόµο για τους ναούς της Αγίας Σοφίας, που έχει µεταφραστεί ήδη σε 15 γλώσσες και έχει παρουσιαστεί σε πολλές πρωτεύουσες και µεγάλες πόλεις σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Ταυτόχρονα, αναδεικνύουµε τους κινδύνους που διατρέχουν τα χριστιανικά µνηµεία στη Μέση Ανατολή, στο Κοσσυφοπέδιο, στην κατεχόµενη Κύπρο και στο Ναγκόρνο Καραµπάχ, στο οποίο µάλιστα θα είναι αφιερωµένο το φετινό µας ηµερολόγιο.
Υπάρχει συντονισµός µε τις οργανώσεις µε τις οποίες συνεργάζεστε για τις χριστιανικές αξίες και πώς µπορούν να αναδειχθούν οι χριστιανικές ρίζες και η χριστιανική διάσταση της ευρωπαϊκής ηπείρου;
Συνεργαζόµαστε στενά µε τη ∆ιάσκεψη των Ευρωπαϊκών Εκκλησιών (CEC), τις επισκοπές της Καθολικής Εκκλησίας στην Ε.Ε. (COMECE) και την οργάνωση «Together for Europe». Με τις οργανώσεις αυτές έχουµε υπογράψει την «Εκκληση της Θεσσαλονίκης» για τις χριστιανικές αξίες στην Ε.Ε. µετά το διεθνές συνέδριο που διοργανώσαµε φέτος τον Μάιο στη συµπρωτεύουσα, πριν από τις ευρωεκλογές. Ταυτόχρονα, επιδιώκουµε την ανασύσταση της οµάδας εργασίας για την ελευθερία της θρησκείας και την ανεκτικότητα, που θα είναι ένα όχηµα για να γίνεται ένας ουσιαστικότερος διάλογος στο Ευρωκοινοβούλιο.
Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής