Κάποτε ήταν μόνο σενάριο επιστημονική φαντασίας, όμως σήμερα ετοιμάζεται από διεθνή διαστημική αποστολή, στην οποία μάλιστα υπάρχει και ελληνική συμμετοχή. Ο λόγος για την πλανητική άμυνα της Γης, το πρώτο πείραμα για την οποία θα γίνει το 2022, τη χρονιά που ένας αστεροειδής θα περάσει αρκετά κοντά από τον πλανήτη μας, αλλά σε ασφαλή απόσταση.
Για το πείραμα του είδους «τι θα κάναμε αν ο αστεροειδής ερχόταν επάνω μας» μίλησε στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ-ΜΠΕ «Πρακτορείο FM 104,9» ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Φυσικής, του Τομέα Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής του ΑΠΘ, Κλεομένης Τσιγάνης.
Όπως εξήγησε, ο σχεδιασμός αποστολής των ΗΠΑ και της Ευρώπης φέρει την επωνυμία DART (Double Asteroid Redirection Test) για το αμερικανικό τμήμα και Hera (Ήρα) για το ευρωπαϊκό, ενώ περιλαμβάνει την αποστολή σκάφους που θα συγκρουστεί με μεγάλη ταχύτητα με τον αστεροειδή, προκειμένου να παρατηρήσει και να μετρήσει πόσο λίγο μπορεί να τον εκτρέψει από την τροχιά του.
Σύμφωνα με τον Κλεομένη Τσιγάνη, αυτό ξεφεύγει από την επιστημονική φαντασία των παλιών ταινιών, επειδή δεν χρειάζονται πυρηνικά, καθώς ο αστεροειδής που θα χτυπηθεί δεν είναι αρκετά μεγάλος.
Η παγκόσμια ομάδα προμελέτης και μελέτης της αποστολής διαθέτει πολλά στάδια πριν από τις εκτοξεύσεις των συστημάτων, καθώς πρόκειται για πρόγραμμα μεγάλης κλίμακας. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA) σχεδιάζει τη μακέτα του διαστημικού σκάφους που θα «συγκρουστεί» με τον αστεροειδή.
Αυτή τη στιγμή η συνολική μελέτη βρίσκεται στη φάση Β’ και σε αυτήν υπάρχει μια κεντρική ομάδα επιστημόνων, στην οποία συμμετέχει και ο Έλληνας αστροφυσικός, ενώ σε άλλες μικρότερες ομάδες που συνδέονται μαζί της περιλαμβάνεται επιστημονικό δυναμικό από το ΑΠΘ.
Με βάση τους σχεδιασμούς των επιστημόνων, το σκάφος της NASA θα κατευθυνθεί πάνω στον μήκους 800 μέτρων αστεροειδή Didymos (near-Earth asteroid 65803) και θα πέσει πάνω στο ουράνιο σώμα Moonlet, που έχει μήκος περίπου 150 μέτρα και βρίσκεται σε τροχιά γύρω του.
Ο μικρός δορυφόρος του Didymos βρίσκεται 11 εκατ. χιλιόμετρα μακριά από τη Γη, κινείται με ταχύτητα 6χλμ ανά δευτερόλεπτο και οι επιστήμονες επέλεξαν να γίνει η σύγκρουση μαζί του επειδή το μήκος του είναι ανάλογο με εκείνο ενός αστεροειδούς που θα μπορούσε να αποτελέσει συνηθισμένο κίνδυνο για τη Γη.
Τι πρέπει να κάνει ο άνθρωπος αν χρειαστεί να εκτρέψει έναν αστεροειδή;
Σε ό,τι αφορά αυτό το απλό ερώτημα οποιουδήποτε πολίτη, ο Έλληνας αστροφυσικός εξήγησε ότι η μη χρήση εκρήξεων για την εκτροπή ενός ουράνιου αντικειμένου είναι ζήτημα χρονισμού. «Αν αντιληφθεί κανείς μερικά χρόνια πριν ότι πλησιάζει ένα ουράνιο αντικείμενο, στέλνοντας απλώς ένα σχετικά μεγάλο σκάφος με μεγάλη ταχύτητα και εκτρέποντάς το μερικά χιλιοστά την τροχιά του, με την πάροδο του χρόνου -και επειδή αυτές οι τροχιές είναι ασταθείς- θα ανοίξει η απόσταση τόσο, όσο χρειάζεται προκειμένου να αποφευχθεί η σύγκρουση», εξήγησε ο Κλεομένης Τσιγάνης σημειώνοντας πως με τον τρόπο αυτόν ένας επικίνδυνος αστεροειδής «θα μας προσπεράσει».
Φωτ.: esa.int
Σύμφωνα με τον ίδιο, η πρόσκρουση του σκάφους του προγράμματος με τον αστεροειδή σχεδιάζεται να γίνει σε ασφαλές περιβάλλον, καθώς «δεν πρόκειται να μας πλησιάσει ούτως ή άλλως». Εκτός από τη συγκεκριμένη αποστολή πρόσκρουσης προγραμματίζεται και μια έτερη «επιβεβαιωτική αποστολή», που αναμένει τη χρηματοδότησή της από την ESA και θα στείλει ένα άλλο σκάφος για να παρατηρήσει το αποτέλεσμα της σύγκρουσης -δηλαδή να δει τον κρατήρα που θα έχει προκύψει από το χτύπημα με το διαστημικό σκάφος DART και να μετρήσει τα υλικά, ώστε να γίνει κατανοητή η συνοχή του αντικειμένου, αλλά και να δοθούν πληροφορίες για την περίπτωση που κάτι τέτοιο συνέβαινε πραγματικά.
Σύμφωνα με τον Κλεομένη Τσιγάνη, μετά την ολοκλήρωση και την επιθεώρηση όλων των σταδίων, που προγραμματίζεται για τον Νοέμβριο, οι διαστημικές υπηρεσίες ΗΠΑ και Ευρώπης πιστεύουν πως το πρόγραμμα θα πάρει το πράσινο φως για να προχωρήσει στη φάση της υλοποίησης.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
