Περισσότερες προσπάθειες στα προγράμματα μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης προσφύγων ζητάει από τα κράτη-μέλη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρά τη σταθερή πρόοδο που καταγράφεται.
Σύμφωνα με την ενδέκατη έκθεση προόδου της Επιτροπής σχετικά με τα προγράμματα μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης, η οποία αξιολογεί τις ενέργειες που έγιναν από τις 2 Μαρτίου 2017, καταγράφονται τα εξής:
Όσον αφορά τη μετεγκατάσταση, η Επιτροπή καταγράφει σταθερή πρόοδο και ένα νέο μηνιαίο ρεκόρ μετεγκατάστασης 2.465 επιπλέον ατόμων. Ειδικότερα, τον Μάρτιο μετεγκαταστάθηκαν περισσότερα από 1.600 άτομα από την Ελλάδα και περισσότερα από 800 από την Ιταλία.
Ο συνολικός αριθμός των μετεγκαταστάσεων ανέρχεται τώρα σε 16.340 (5.001 από την Ιταλία και 11.339 από την Ελλάδα). Ωστόσο, πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες από όλα τα κράτη μέλη προκειμένου να διασφαλιστεί η μετεγκατάσταση όλων των επιλέξιμων ατόμων, εντός των επόμενων μηνών.
Παρότι ορισμένα κράτη μέλη (Λουξεμβούργο και Πορτογαλία) σημειώνουν σταθερή πρόοδο, όσον αφορά τις υποχρεώσεις τους έναντι της Ελλάδας και της Ιταλίας, άλλα (Βουλγαρία, Κροατία και Σλοβακία) πραγματοποιούν πολύ περιορισμένο αριθμό μετεγκαταστάσεων. Ενώ η Αυστρία έχει ανακοινώσει ότι θα ξεκινήσει σύντομα τις μετεγκαταστάσεις, άλλα κράτη μέλη (Ουγγαρία και Πολωνία) εξακολουθούν να αρνούνται εντελώς να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης. Μέχρι στιγμής, μόνο δύο κράτη μέλη (Μάλτα και Φινλανδία) βρίσκονται στον σωστό δρόμο για την έγκαιρη εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους έναντι της Ιταλίας και της Ελλάδας.
Ως εκ τούτου, η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα με βάση τις συστάσεις και τους στόχους της, προκειμένου να διασφαλιστεί αυξημένος ρυθμός μετεγκαταστάσεων, με συντονισμένο τρόπο, πριν από την επόμενη έκθεση που θα δημοσιευτεί τον Μάιο του 2017. Όπως τονίστηκε και στην προηγούμενη έκθεση, εάν τα κράτη μέλη δεν αυξήσουν σύντομα τον αριθμό των μετεγκαταστάσεων, η Επιτροπή δεν θα διστάσει να κάνει χρήση των εξουσιών που της παρέχουν οι Συνθήκες, έναντι των κρατών που δεν έχουν συμμορφωθεί με τις αποφάσεις του Συμβουλίου· επισημαίνεται μάλιστα ότι η νομική υποχρέωση για τη μετεγκατάσταση των επιλέξιμων ατόμων δεν θα παύσει να ισχύει μετά τον Σεπτέμβριο.
Ο επίτροπος Μετανάστευσης, Δημήτρης Αβραμόπουλος δήλωσε: «Τον Μάρτιο επιτύχαμε νέο ρεκόρ μετεγκαταστάσεων. Αυτό αποτελεί έκφραση αλληλεγγύης στην πράξη και επίδειξη υπευθυνότητας. Ήρθε πλέον η ώρα τα κράτη μέλη μας να τηρήσουν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν και να εντείνουν τις προσπάθειές τους, όπως υπαγορεύει το πολιτικό, ηθικό και νομικό καθήκον τους. Καλώ τις χώρες που δεν έχουν ακόμη συμμετάσχει σε αυτή την κοινή προσπάθεια να το πράξουν. Η μετεγκατάσταση όλων των επιλέξιμων ατόμων από την Ελλάδα και την Ιταλία εντός των επόμενων μηνών είναι απόλυτα εφικτή. Παράλληλα, καταφέραμε να επανεγκαταστήσουμε πάνω από τα δύο τρίτα των 22.500 ατόμων, στα οποία δεσμευτήκαμε να παράσχουμε ασφαλή και νόμιμη οδό τον Ιούλιο του 2015. Τα νέα είναι ευχάριστα. Ανταποκρινόμαστε στις δεσμεύσεις μας για τον επιμερισμό των ευθυνών με τρίτες χώρες, όπως η Τουρκία, η Ιορδανία και ο Λίβανος».
Όσον αφορά την επανεγκατάσταση, σύμφωνα με την Επιτροπή, τα κράτη μέλη εξακολούθησαν να σημειώνουν σημαντική πρόοδο, καθώς μέχρι στιγμής έχουν παράσχει ασφαλείς και νόμιμες οδούς σε 15.492 άτομα. Δηλαδή, έχουν ήδη ολοκληρωθεί πάνω από τα δύο τρίτα των 22.504 επανεγκαταστάσεων που συμφωνήθηκαν, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος επανεγκατάστασης. Από τις 28 Φεβρουαρίου 2017 έχουν επανεγκατασταθεί 1.070 άτομα, κυρίως από την Τουρκία, την Ιορδανία και τον Λίβανο.
