Δώδεκα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την αποφράδα Πρωταπριλιά του 2004, όταν ανακοινώθηκε η είδηση που όλοι θα εύχονταν να ήταν ένα ψέμα, μια… φάρσα από αυτές που είναι συνηθισμένες να γίνονται την συγκεκριμένη ημέρα. Δυστυχώς όμως δεν ήταν.
Ο Γιάννης Κυράστας έφυγε από την ζωή στις 5:30μ.μ. της Πέμπτης 1 Απριλίου του 2004. Όλη η ποδοσφαιρική Ελλάδα πάγωσε, ακούγοντας την είδηση του θανάτου ενός από τους μεγαλύτερους Έλληνες ποδοσφαιριστές και προπονητές, μόλις στα 53 του χρόνια. Και δυστυχώς δεν ήταν πρωταπριλιάτικο ψέμα. Ήταν αλήθεια…
Ο παλαίμαχος αμυντικός συμπλήρωνε σχεδόν ένα μήνα που νοσηλευόταν στην Ευρωκλινική. Πρώτη φορά μπήκε για νοσηλεία την 5 Μαρτίου του 2004, μετά από μια νύχτα έντονης δυσφορίας.
Το πρώτο ιατρικό ανακοινωθέν φανέρωσε αμέσως την κρισιμότητα της κατάστασης του: "οξεία μικροβιακή επιδιδυμίτιδα, η οποία είχε εξελιχθεί σε νεκρωτική γάγγραινα της περιοχής, για την οποία χρειάσθηκε να χειρουργηθεί επειγόντως". Διάγνωση που μεταφραζόταν σε σηψαιμία.
Σε όλη την διάρκεια της νοσηλείας του, η υγεία του Γιάννη Κυράστα παρουσίαζε μεταπτώσεις. Ο αγώνας που έδινε όμως ήταν άνισος και τελικά αποδείχτηκε αγώνας που δεν μπορούσε να κερδηθεί. Την 1 Απριλίου του 2004, ο Κυράστας έφυγε για την γειτονιά των αγγέλων…
Ποιος ήταν ο ποδοσφαιριστής Γιάννης Κυράστας ο οποίος στην 15ετη του καριέρα σε Ολυμπιακό και Παναθηναϊκό κατέκτησε έντεκα τίτλους, 6 πρωταθλήματα και πέντε Κύπελλα και είχε πάνω από 300 συμμετοχές στο Ελληνικό πρωτάθλημα.
Τα πρώτα βήματα, το νυχτερινό σχολείο και ο Υφαντής
Ο Γιάννης Κυράστας γεννήθηκε στις 25 Οκτωβρίου του 1952 και λίγα χρόνια αργότερα εγκαταστάθηκε στα Πετράλωνα όπου τελείωσε το δημοτικό. Στη συνέχεια γυμνάσιο και μάλιστα νυχτερινό στην Καλλιθέα καθώς προερχόταν από φτωχή οικογένεια και το πρωί αναγκαζόταν να δουλέψει ως μπογιατζής όπως έχει δηλώσει ο ίδιος.
Στην απέραντη αλάνα που ήταν τα Πετράλωνα και η Καλλιθέα την δεκαετία του 1960' ο Κυράστας όπως και τα υπόλοιπα πιτσιρίκια της ηλικίας του συνήθιζαν να παίζουν κάθε απόγευμα μπάλα. Εκεί τον είδε κάποιος που τον πήγε στον Ολυμπιακό και ο Κυράστας αντίκριζε με δέος τότε τους Σιδέρη, Μποτίνο, Πολυχρονίου ενώ όπως έχει σημειώσει ο ίδιος τον είχε υποδεχθεί ο τότε υπεύθυνος Ηλίας Υφαντής.
Ο Κυράστας όμως δεν άφησε την οικοδομή τα πρώτα χρόνια. Αντιθέτως πήγαινε στην δουλειά του, μετά στην προπόνηση και μετά στο νυχτερινό σχολείο στην Καλλιθέα επιστρέφοντας σπίτι του καθημερινά λίγο πριν τα μεσάνυχτα.
Ο παλαίμαχος άσος δεν ήταν αυτό που λέμε, ταλαντούχος, που γεννήθηκε με έμφυτο δηλαδή το ταλέντο αλλά ένας παίκτης σοβαρός, πειθαρχημένος που πάντα άκουγε τους προπονητές του και προσπαθούσε να εφαρμόσει όσα του ζήταγε ο εκάστοτε τεχνικός που είχε.
Το ντεμπούτο, το ντέρμπι με τον Συνετόπουλο και η καθιέρωση
Σε ηλικία 20 ετών έγινε επαγγελματίας και μάλιστα πραγματοποίησε και το ντεμπούτο του με τον Ολυμπιακό αγωνιζόμενος ως δεξιός οπισθοφύλακας σε ένα ματς με την Καβάλα στις 10 Οκτωβρίου 1972 όπου αγωνίστηκε 90 λεπτά. Το "ερυθρόλευκο" ντεμπούτο του έγινε με τον Λάκη Πετρόπουλο στον πάγκο της ομάδας του Πειραιά.
Ο Κυράστας στην πρώτη του χρονιά στον Ολυμπιακό έπαιξε 4 ματς στο πρωτάθλημα και το δεύτερο εξ αυτών ήταν το ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό στο "Γ. Καραϊσκάκης" που είχε γίνει τον Μάρτιο του 1973 και είχε διακοπή γιατί ο Κωνσταντίνου πήρε στο κυνήγι τον Συνετόπουλο και ενώ ο Ολυμπιακός προηγείτο στο σκορ με 3-2. Μάλιστα σε εκείνο το ματς σύμφωνα με τα τότε ρεπορτάζ τα είχε πάει σούπερ και είχε εξουδετερώσει τον Βερόν που ήταν το μεγάλο όπλο του Παναθηναϊκού.
Η καριέρα του στον Ολυμπιακό πήρε τον δρόμο της και ο Κυράστας από τη σεζόν 1974-75 άρχισε να καθιερώνεται στο αρχικό σχήμα της ομάδας του Πειραιά αγωνιζόμενος ως δεξιός οπισθοφύλακας ενώ έκανε και τις πρώτες τους Ευρωπαϊκές συμμετοχές.
Έκτοτε και μέχρι να φύγει από τους "ερυθρόλευκους" δεν υπήρχε χρονιά που να έχει λιγότερες από 25 παρουσίες με τη φανέλα του Ολυμπιακού κάτι που έδειχνε ότι ήταν βασικό και αναντικατάστατο στέλεχος της μεγάλης ομάδας που είχε δημιουργήσει τότε ο κ. Γουλανδρής.
Κάτι που φανερώνουν άλλωστε και οι τίτλοι που κατέκτησε με τον Ολυμπιακό καθώς πήρε 5 πρωταθλήματα, τις σεζόν 1973, 1974, 1975, 1980 και 1981 καθώς και τρία Κύπελλα τις σεζόν 1973, 1975 και 1981. Ο Κυράστας ολοκλήρωσε την καριέρα του στον Ολυμπιακό μετρώντας περισσότερες από 220 συμμετοχές σε πρωτάθλημα, κύπελλο και Ευρώπη.
Η μεταγραφή στον Παναθηναϊκό
Την 1 Ιουλίου του 1981 ο Γιώργος Βαρδινογιάννης τάραξε τα νερά του ελληνικού ποδοσφαίρου καθώς απέκτησε από τον Ολυμπιακό πακέτο τους Μάικ Γαλάκο και Γιάννη Κυράστα. Στον Παναθηναϊκό εκμεταλλεύτηκαν το νόμο που ίσχυε τότε για τις δυο συνεχόμενες τετραετίες που ήταν στην ομάδα του λιμανιού οι δυο άσοι και πληρώνοντας τόσο τους "ερυθρόλευκους" όσο και τους δυο παίκτες τους έκαναν δικούς τους.
Χαρακτηριστικά από τα πράσινα ταμεία βγήκαν 31 εκατ. δραχμές. Τα 11 εκατ. πήγαν στον Ολυμπιακό, τα 12 στον Γαλάκο και τα 8 στον Κυράστα με την μεταγραφή των δυο ποδοσφαιριστών να ξεσηκώνει θύελλα αντιδράσεων στις τάξεις των οπαδών των Πειραιωτών και να ταράζει τα… λιμνάζοντα ύδατα στο ελληνικό ποδόσφαιρο.
Μάλιστα στον Γαλάκο έγιναν και επισκέψεις στο σπίτι του από φίλους του Ολυμπιακού που είχαν πετάξει μέχρι και κηδειόχαρτα ενώ και ο Κυράστας θεωρήθηκε "προδότης" καθώς το 1978 είχε επικρίνει τον Γιώργο Δεληκάρη για την επιλογή του να πάει στον Παναθηναϊκό.
Πρώτο ματς κόντρα στον Ολυμπιακό
Η μοίρα και η κληρωτίδα του πρωταθλήματος στα μέσα Αυγούστου του 1981 τα έφερε έτσι μάλιστα που το πρώτο παιχνίδι των Κυράστα, Γαλάκου με την πράσινη φανέλα έγινε κόντρα στον "αιώνιο" αντίπαλο.
Ευτυχώς και για τους δυο η αναμέτρηση της 6ης Σεπτεμβρίου 1981 δεν έγινε στο "Γ. Καραϊσκάκης" αλλά στην Πάτρα καθώς οι "ερυθρόλευκοι" είχαν τιμωρηθεί εξ αιτίας των επεισοδίων που δημιούργησαν οι οπαδοί τους στον τελικό Κυπέλλου της 21ης Ιουνίου στη Νέα Φιλαδέλφεια με τον ΠΑΟΚ.
Και πάλι όμως ο κόσμος του Ολυμπιακού έπνεε μένεα εναντίον του Παναθηναϊκού και φυσικά των δυο ποδοσφαιριστών που "πρόδωσαν" τη φανέλα. Οι δυο τους άκουσαν τα πάντα, δέχτηκαν και αρκετά αντικείμενα αλλά η κατάσταση δεν ξέφυγε.
Το ματς τελικά έληξε ισόπαλο 1-1 και μετά το τέλος του ήρθε η απάντηση του Γιάννη Κυράστα. Ο 30χρονος τότε άσος έβγαλε την πράσινη φανέλα και άρχισε να την κουνάει προς το μέρος των οπαδών του Ολυμπιακού που τον έβριζαν εν χορώ.
Ο Γκμοχ και η απογείωση της καριέρας του ως στόπερ
Στα πρώτα δέκα-δώδεκα χρόνια της καριέρας του ο Γιάννης Κυράστας αγωνιζόταν ως δεξιός οπισθοφύλακας τόσο στον Ολυμπιακό όσο και στην Εθνική αλλά και στα πρώτα του χρόνια στον Παναθηναϊκό. Ενάμιση χρόνο μετά την έλευση του και με το τριφύλλι να έχει αποκτήσει και τους Ταράση, Βασιλείου, Μπέριο ο Γκμοχ τον άλλαξε θέση, τον καθιέρωσε ως στόπερ, λίμπερο και εκεί ο Κυράστας... δημιούργησε σχολή στο ελληνικό ποδόσφαιρο.
Με τον Παναθηναϊκό μπόρεσε να κατακτήσει πέντε ακόμα τίτλους, δυο πρωταθλήματα το 1984, 1986 και τρία Κύπελλα 1982, 1984, 1986 αλλά και να φτάσει μέχρι τους τέσσερις του κυπέλλου Πρωταθλητριών τη σεζόν 1984-85 έχοντας μάλιστα την τύχη να είναι και αρχηγός του Παναθηναϊκό.
Ποιος δεν θυμάται άλλωστε την χαρακτηριστική φωτογραφία με τον ίδιο και τον αρχηγό της Λίβερπουλ και την χειραψία των δυο τους πριν την έναρξη των μεταξύ τους αναμετρήσεων που φιγουράρει και έξω από την Λεωφόρο.
Το άδοξο τέλος στην καριέρα του
Η ποδοσφαιρική του καριέρα δεν ολοκληρώθηκε όπως θα ήθελε. Ο Κυράστας σταμάτησε το ποδόσφαιρο το 1986 μετά από ένα παιχνίδι κυπέλλου στο οποίο δεν αγωνίστηκε. Ήταν στις 19 Νοεμβρίου 1986 όταν ο τότε προπονητής του Παναθηναϊκού Βασίλης Δανιήλ, ο οποίος είχε διαδεχθεί τον Τόμισλαβ Ίβιτς που δεν υπολόγιζε τον Κυράστα, άφησε εκτός αποστολής στο παιχνίδι με τον Πανσερραϊκό τον Έλληνα αμυντικό.
Ο Κυράστας είχε ταξιδέψει τότε μαζί με την αποστολή των πράσινων, αλλά τελικά έμεινε εκτός 18άδας και τότε πήρε την απόφαση να σταματήσει το ποδόσφαιρο, διότι έβλεπε, ότι δεν τον υπολόγιζε ο προπονητής του.
Το τελευταίο του παιχνίδι με την πράσινη φανέλα ήταν στις 8 Νοεμβρίου του 1986, στην εντός έδρας νίκη του Παναθηναϊκού επί του Άρη με 2-0. Στην συνέχεια δεν εγκατέλειψε το ποδόσφαιρο, αλλά επέλεξε να συνεχίσει την προσφορά του από το πόστο του προπονητή.
Σπουδαία καριέρα και με την Εθνική Ελλάδας
Ο Γιάννης Κυράστας φυσικά είχε σημαντική παρουσία και στην Εθνική Ελλάδας. Από τις 15 Νοεμβρίου 1974, σε φιλικό με την Κύπρου, έως τις 19 Μαΐου 1985 σε ματς κόντρα στην Πολωνία αγωνίστηκε με την φανέλα με το εθνόσημο σε 46 αγώνες.
Βρέθηκε μάλιστα και στην αποστολή για το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του 1980, στο οποίο η Ελλάδα κέρδισε τις εντυπώσεις αλλά όχι τους βαθμούς και σε δύο αγώνες, αυτόν ανάμεσα στην Ολλανδία αλλά και αυτόν ανάμεσα στην Τσεχοσλοβακία.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι πριν από λίγες μέρες μάλιστα η σύζυγος του Ρούλα, πήρε την απόφαση ώστε να δωρίσει της φανέλες με το εθνόσημο στο μουσείο της Εθνικής Ελλάδος στα Χανιά και ήδη έχουν παραδοθεί στον πρόεδρο του «Γαλανόλευκου Φάρου» και σε λίγες ημέρες θα εκτίθενται στο μουσείο.
Τα χαρακτηριστικά που τον διέκριναν
Ο Γιάννης Κυράστας στην 15ετη του θητεία σε Ολυμπιακό, Παναθηναϊκό και Εθνικής Ελλάδος αγωνίστηκε κυρίως ως δεξί μπακ στους "ερυθρόλευκους" και ως δεξί μπακ αλλά και λίμπερο στο "τριφύλλι". Συνομιλώντας με αρκετούς πρώην συμπαίκτες του όλοι στέκονται στο πολύ καλό διάβασμα του παιχνιδιού που είχε ο Κυράστας.
Στην εξυπνάδα του που συνάμα με την εμπειρία του χρόνο με τον χρόνο τον έκανε να διαβάζει το παιχνίδι και να είναι στην θέση που έπρεπε να είναι βοηθώντας τους συμπαίκτες του και καλύπτοντας τρύπες στην άμυνα του Ολυμπιακού και του Παναθηναϊκού. Ήταν ένας καλός παίκτης, που ήξερε πότε θα τρέξει και από πριν πάρει την μπάλα στα πόδια του τι θα την κάνει.
Επίσης ήταν πολύ καλός με την μπάλα στα πόδια του για αμυντικός και το κυριότερο ήταν απλός. Δεν κρατούσε την μπάλα στα πόδια του για αρκετή ώρα, έκανε μια ντρίπλα και έδινε πάσα ανοίγοντας και μοιράζοντας το παιχνίδι προς του συμπαίκτες του.
Ακόμα ήταν ηγέτης με όλη τη σημασία της λέξεως καθώς στην διάρκεια κάθε αγώνα σε τυχόν λάθη που μπορεί να έκαναν οι συμπαίκτες του δεν τους φώναζε αλλά τους βοηθούσε ώστε να ξεπεράσουν την όποια δύσκολη κατάσταση είχαν βρεθεί και να επικεντρωθούν στη συνέχεια της αναμέτρησης.
Η ποδοσφαιρική του καριέρα
ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ
ΣΕΖΟΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ
1972-73: 4 πρωτάθλημα
1973-74: 2 πρωτάθλημα
1974-75: 30 πρωτάθλημα, 4 Ευρώπη
1975-76: 24 πρωτάθλημα, 2 Ευρώπη
1976-77: 32 πρωτάθλημα, 2 Ευρώπη
1977-78: 28 πρωτάθλημα, 2 Ευρώπη
1978-79: 32 πρωτάθλημα, 2 Ευρώπη
1979-80: 30 πρωτάθλημα, 1 Ευρώπη
1980-81: 25 πρωτάθλημα, 2 Ευρώπη
ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ
1981-82: 30 πρωτάθλημα, 2 Ευρώπη
1982-83: 31 πρωτάθλημα, 2 Ευρώπη
1983-84: 30 πρωτάθλημα
1984-85: 25 πρωτάθλημα, 8 Ευρώπη
1985-86: 13 πρωτάθλημα, 2 Ευρώπη
1986-87: 2 πρωτάθλημα
Η καριέρα του ως προπονητής
Δούλεψε κατά σειρά σε Εθνικό Ελληνορώσων, Μεσολόγγι, Προοδευτική, Εθνικό Πειραιώς, Πανηλειακό, Πανιώνιο, Παναθηναϊκό, Ηρακλή και έκλεισε την καριέρα του μετά την δεύτερη θητεία του στον Παναθηναϊκό, απογοητευμένος από τις καταστάσεις που επικρατούσαν στο ελληνικό ποδόσφαιρο.
Οι δύο προπονητικές θητείες του το «τριφύλλι» ήταν πολύ καλές. Στην πρώτη, την σεζόν 1999-2000, ο Παναθηναϊκός παρουσίασε μια από τις καλύτερες ομάδες της ιστορίας του.
Η δεύτερη, την σεζόν 2001-02, ο Κυράστας έβαλε τις βάσεις για την πορεία του Παναθηναϊκού στους «8» του Τσάμπιονς Λιγκ, όπου αποκλείστηκε από την Μπαρτσελόνα.
Το τελευταίο του παιχνίδι με τη φόρμα του τριφυλλιού ήταν στις 16 Δεκεμβρίου 2001 όταν ο Παναθηναϊκός γνώρισε εντός έδρας ήττα από τον Ιωνικό με 2-0. Τον Κυράστα είχε διαδεχθεί τότε ο Σέρχιο Μαρκαριάν.
