Το περπάτημα είναι μια εύκολη, ανέξοδη και φυσική άσκηση, ιδανική για τη βελτίωση της υγείας και της φυσικής κατάστασης. Ειδικά το περπάτημα στην άμμο θεωρείται ακόμα καλύτερο, αφού μας επιτρέπει να έρθουμε σε επαφή με τη φύση, να πάρουμε ενέργεια και να αισθανθούμε «σαν στο σπίτι μας».
Επειδή, όμως, όλα τα νομίσματα έχουν δύο όψεις, έτσι και στη συγκεκριμένη περίπτωση υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα: η άμμος δεν είναι ιδιαίτερα φιλική προς το δέρμα μας.
«Η βάδιση με γυμνά πόδια στην άμμο δυστυχώς κάνει περισσότερο κακό παρά καλό στο δέρμα» λέει ο Δρ Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική). «Και αυτό διότι αφενός υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού από αντικείμενα που ενδεχομένως κρύβονται στην άμμο, αφετέρου υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης από κάθε είδους ιό, βακτήριο, παράσιτο και μύκητα. Αυτό είναι πιθανότερο στα σημεία όπου υπάρχει λύση της συνέχειας του δέρματος, δηλαδή κάποια μικρή αμυχή ή εκδορά».
Αν και οι περισσότεροι παθογόνοι μικροοργανισμοί που υπάρχουν στην άμμο είναι αβλαβείς, μερικοί προκαλούν ασθένειες που μερικές φορές είναι επίμονες και/ή σοβαρές.
«Οι πιο γνωστές από τις δερματοπάθειες που μπορεί να κολλήσει κανείς από την άμμο είναι οι μυρμηγκιές». «Για παράδειγμα, κανένα παιδάκι δεν φοράει πεδιλάκια όταν παίζει στην άμμο, αλλά μετά έρχονται στα ιατρεία μας γεμάτα με μυρμηγκιές στα πέλματα ή στα δακτυλάκια τους».
Οι μυρμηγκιές είναι καλοήθη εξογκώματα στο δέρμα που προκαλούνται από ορισμένα στελέχη του των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Τα στελέχη αυτά μπορεί να καταλήξουν στην άμμο από άλλα άτομα τα οποία είτε δεν γνώριζαν ότι είναι μολυσμένα με αυτά, είτε δεν έδωσαν σημασία. Οι μυρμηγκιές μπορεί να εμφανιστούν στα χέρια, στο πρόσωπο και σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του δέρματος. Το χρώμα τους συνήθως είναι ανοικτό καφέ (σαν το χρώμα του δέρματος), αλλά ειδικά στα πέλματα εμφανίζονται σαν ανάγλυφα επάρματα με μαύρα στίγματα και είναι επώδυνες γιατί η ανάπτυξή τους γίνεται προς τα μέσα, επειδή όλο το βάρος του σώματος ασκείται στα πέλματά μας.
Πολύ συνηθισμένες είναι επίσης οι μυκητιάσεις από την άμμο. Οι μυκητιάσεις αυτές μπορεί να εκδηλωθούν στο δέρμα και/ή στα νύχια και οι πιο συχνές είναι αυτές που οφείλονται στα δερματόφυτα.
«Η πιο γνωστή στο ευρύ κοινό δερματοφυτίαση είναι το λεγόμενο πόδι του αθλητή, που συνήθως εμφανίζεται ανάμεσα στα δάκτυλα των ποδιών και από εκεί μπορεί να εξαπλωθεί» λέει ο κ. Μιχελάκης. «Το πόδι του αθλητή είναι πολύ συχνό και σε όσους περπατούν ξυπόλυτοι γύρω από τις πισίνες αλλά και μέσα στα γυμναστήρια».
Οι μύκητες λατρεύουν το υγρό περιβάλλον και όταν περπατά ξυπόλυτο ένα άτομο με μύκητες στα πόδια του αφήνει σε κάθε βήμα σπόρια του μύκητα στην επιφάνεια που πατάει. Έτσι, ο επόμενος άνθρωπος που θα περάσει από το ίδιο σημείο μπορεί να μολυνθεί.
Στην παραλία μπορεί κανείς να βρεθεί αντιμέτωπος και με πολλούς άλλους μύκητες, άλλοι εκ των οποίων μεταδίδονται μεταξύ ανθρώπων, άλλοι μέσω της άμμου και άλλοι μεταφέρονται μέσω των ζώων. Στα παιδιά οι μύκητες μπορεί να προκαλέσουν ακόμα και μυκητίαση του τριχωτού της κεφαλής, ενώ στα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό μπορεί να αναπτυχθεί ακόμα και καντιντίαση ή ασπεργίλλωση του δέρματος.
Η μολυσματική τέρμινθος είναι μια άλλη ιογενής λοίμωξη που μπορεί να μεταδοθεί από την άμμο. Συνήθως αρχίζει με μικρά, λευκά σπυράκια, τα οποία αναπτύσσονται στις ζεστές και υγρές περιοχές του δέρματος. Τα σπυράκια στην αρχή είναι μαλακά, αλλά αργότερα γίνονται πιο σκληρά. Πολλοί γονείς τα συγχέουν με τις μυρμηγκιές ή με τα σπυράκια του σταφυλόκοκκου, ο οποίος επίσης μπορεί να μεταδοθεί από την άμμο.
Όπως υποδηλώνει και η ονομασία της, η μολυσματική τέρμινθος είναι πολύ μεταδοτική. Έτσι, μεταδίδεται εύκολα από το ένα σημείο του δέρματος στο άλλο και από τον έναν άνθρωπο στον άλλο.
Ο υπαίτιος ιός μεταδίδεται με την άμεση επαφή με τα σπυράκια, με την επαφή με την άμμο, αλλά και με αντικείμενα όπως οι πετσέτες, τα σεντόνια κ.λπ. Και αυτός «είναι ένας ακόμα λόγος για τον οποίο κάθε λουόμενος πρέπει να έχει τη δική του πετσέτα, την οποία θα απλώνει οπωσδήποτε πάνω στην ξαπλώστρα, πάνω στην ψάθα ή την καρέκλα πριν καθίσει» τονίζει ο Δρ Μιχελάκης.
Από την άμμο μπορεί κανείς να κολλήσει ακόμα και βακτήρια που προκαλούν γαστρεντερίτιδα, όπως ο εντερόκοκκος και το e. coli. Τα βακτήρια αυτά εύκολα καταλήγουν στις παραλίες από τα λύματα και συχνά ανευρίσκονται (και) στις ελληνικές ακτές.
Εκτός από τα παραπάνω και ανάλογα με την παραλία όπου θα βρεθεί κανείς (ας μην ξεχνάμε ότι πολλοί πηγαίνουν διακοπές σε προορισμούς εκτός Ελλάδας) μπορεί να εκτεθεί σε πλήθος άλλων παθογόνων μικροοργανισμών, όπως τα αγκυλόστομα (παράσιτα), ο ανθεκτικός χρυσίζων σταφυλόκοκκος (ανθεκτικό στα αντιβιοτικά βακτήριο που προκαλεί σοβαρές λοιμώξεις), τα νηματέλμινθα (παράσιτα) κ.ά.
Βέβαια, το περπάτημα στην άμμο χωρίς παπούτσια κάνει και ένα καλό στο δέρμα των ποδιών, αφού καταπολεμά την ξηροδερμία, κάνοντας απαλή απολέπιση. Ωστόσο, «είναι τόσο μεγάλος ο κίνδυνος μικροτραυματισμού και επιμόλυνσης, που καλό είναι να το αποφεύγουμε» συνιστά ο Δρ Μιχελάκης.
Φροντίστε, λοιπόν, στην παραλία να φοράτε σανδάλια (πρέπει να έχουν σκληρή σόλα και να στηρίζουν καλά την καμάρα του ποδιού) για να προστατεύετε τα πόδια σας. Αν προτιμάτε σαγιονάρες, πρέπει να ξέρετε ότι αφήνουν εκτεθειμένο το δέρμα.
Μην ξεχνάτε να χρησιμοποιείτε ένα καλό αντηλιακό και στους άκρους πόδες, καθώς και ένα δυνατό εντομοαπωθητικό όταν περπατάτε στην παραλία. Τέλος, μην κάθεστε ποτέ στην άμμο δίχως ψάθα και πετσέτα θαλάσσης, καταλήγει ο ειδικός.
