Όσον αφορά στο θέμα των διατροφικών διαταραχών στους εφήβους, οιπερισσότεροι γράφουν απευθυνόμενοι στους γονείς, οι οποίοι αναρωτιούνται τι συνέβη και το παιδί τους αντιμετωπίζει προβλήματα με το φαγητό, αν θα μπορούσαν να είχαν κάνει κάτι για να αποφευχθεί αυτή η διαταραχή και τι μπορούν να κάνουν τώρα για την καταπολέμησή της.
Της Μαλβίνας Κοπυμπάνη
Αυτό το άρθρο όμως απευθύνεται στους εφήβους.
Απευθύνεται στους νέους και στις νέες που πιστεύουν ότι το σώμα τους είναι ο εχθρός τους και πως πρέπει να το μικρύνουν, ανεξάρτητα από το κόστος. Αυτό είναιγια όλους εμάς, που σε κάποια στιγμή έχουμε πιστέψει ότι για να αποκτήσουμε αξία σαν άνθρωποι πρέπει να είμαστε οι μικρότεροι στο δωμάτιο.
Αυτό που πολλοί δεν καταλαβαίνουν, είναι ότι μια διατροφική διαταραχή δεν έχεινα κάνει με το φαγητό.
Μπορεί να ξεκινά έτσι, αλλά στη συνέχεια το φαγητό μετατρέπεται σε μέσο με το οποίο τιμωρείς τον εαυτό σου και το σώμα σου. Έχει νακάνει με τον έλεγχο. Όταν έχεις μια διατροφική διαταραχή, είτε αυτή είναι η ανορεξία, είτε η βουλιμία, αυτό αποζητάς.
Το να ελέγχεις μανιωδώς το πόσο φαγητόκαταναλώνεις και το πόσο ασκείσαι, σου προσφέρει ένα αίσθημα που όμοιό του δεν μπορείς να βρεις πουθενά αλλού. Στην πραγματικότητα όμως, δεν είσαι εσύ που
ελέγχεις το φαγητό.
Αυτό ελέγχει εσένα.
Δεν έχεις τον έλεγχο επειδή όταν βγαίνεις με τους φίλους σου σε εστιατόριο δεν παραγγέλνεις φαγητό με τη δικαιολογία ότι «πονάει η κοιλιά σου» ή ότι «μόλις έφαγες». Το φαγητό ελέγχει εσένα όταν λες «όχι» σε εξόδους επειδή ενδέχεται να περιλαμβάνουν φαγητό ή όταν κάνεις κύκλους γύρω από το τετράγωνο του σπιτιού σου για να φτάσεις στα βήματα που χρειάζεται για να «κάψεις» αυτό που έφαγες
νωρίτερα. Ο έλεγχος που εσφαλμένα πιστεύεις ότι έχεις, δεν υπάρχει.
Το βρίσκω λογικό, στην εποχή της κυριαρχίας των social media και της εικόνας, να μας απασχολεί η εμφάνισή μας και να αποζητούμε την αποδοχή από το
περιβάλλον μας μέσω αυτής. Κανένας όμως δεν είπε ποτέ «αγαπώ την Χ επειδή έχει πάρα πολύ λεπτή μέση» ή «η Χ είναι πολύ καλή φίλη γιατί τα μπούτια της δεν ακουμπάνε μεταξύ τους».
Η αντιμετώπιση του περίγυρου μας σίγουρα δεν βοηθάει. Οι γονείς μας, παρόλο που θέλουν να βοηθήσουν, συχνά αδυνατούν να το κάνουν, καθώς και οι ίδιοι έχουν
μεγαλώσει θεωρώντας ότι είναι φυσιολογικό να αφιερώνεις όλη σου την ενέργεια στο να μικρύνεις το σώμα σου. «Όλα τα κορίτσια το παθαίνουν», ήταν η απάντηση που έλαβα όταν το εκμυστηρεύτηκα επιτέλους στη μητέρα μου.
Δεν την κατηγορώ, διότι ανήκει στην γενιά που το “nothing tastes as good as skinny feels” της Kate Moss ακουγόταν παντού, και που τα περιοδικά ασχολούνταν μανιωδώς με δίαιτες και κιλά.
Παρόλα αυτά, στην πιο ευάλωτη στιγμή μου, άκουσα αυτό που δεν ήθελα, ότι δεν ήμουν «αρκετά άρρωστη», ότι δεν είχα φτάσει ακόμα στον «στόχο» μου, και ότι μπορούσα να συνεχίσω.
Η ανορεξία –ή η βουλιμία- σε κάνει να πιστεύεις ότι η αξία σου σαν άνθρωπος καθορίζεται από το πόσο λίγο χώρο καταλαμβάνεις. Σου δίνει την εσφαλμένη εντύπωση ότι όταν φτάσεις στο «ιδανικό βάρος», το οποίο πάντα βρίσκεται κατά πολύ κάτω από το υγιές, η ζωή σου θα αλλάξει προς το καλύτερο.
Σε κάνει να πιστεύεις, ότι όλα τα άγχη σου θα εξαφανιστούν το δευτερόλεπτο που θα ανέβεις στη ζυγαριά και θα δεις αυτόν τον αριθμό για τον οποίο τόσο τυραννιέσαι.
Όμως τίποτα δεν είναι όμορφο σε μια διατροφική διαταραχή.
Οι σκέψεις γύρω από το φαγητό σε κυριεύουν, χωρίς να αφήνουν χώρο για την οποιαδήποτε δημιουργικότητα. Το μυαλό σου μετατρέπεται σε tabula rasa. Σαν ο εγκέφαλος σου να μην μπορεί να παραγάγει κείμενα, όλα είναι αριθμοί: θερμίδες, κιλά, γραμμάρια, βήματα. Μετανιώνω κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε λεπτό που χαράμισα αφιερώνοντας τη σκέψη μου στο πόσο λεπτά είναι τα χέρια μου, πόσο λάδι έβαλε η μητέρα μου στο φαγητό και πόσες θερμίδες γράφει στο ρολόι μου ότι έκαψα σήμερα. Μέρες που θα μπορούσαν να είναι αφιερωμένες στην οικογένεια και τους φίλους μου, μέρες που θα μπορούσα να γράφω, να διαβάζω, να χορεύω και να κάνω τόσα πράγματα που αγαπώ.
Τις παίρνω πίσω.
Μετά από κάποιο καιρό στη διαδικασία της ανάρρωσης, άρχισα να συνειδητοποιώ ότι το πρόβλημα δεν ήταν ποτέ το σώμα μου. Το πρόβλημα ήταν το μυαλό μου. Η συνείδησή μου, που δεν θα με άφηνε να ηρεμήσω αν δεν έχανα και αυτό το τελευταίο γραμμάριο. Ήξερα όμως ότι ποτέ δεν θα ήταν αρκετό. Θα ήθελα κι
άλλο. Γιατί στην πραγματικότητα το πρόβλημα δεν ήταν το πόσο ζύγιζα. Ήθελα το μούδιασμα που μου έδινε η ανορεξία. Την μόνιμη αποκοπή από την πραγματική ζωή, την πεποίθηση ότι έκανα κάτι άξιο επαίνου, ότι ήμουν πιο αδύνατη από όλους, και άρα πιο σημαντική. Γράφοντας την λέξη σημαντική δίπλα από τη λέξη αδύνατη, μου φαίνεται γελοίο.
Είναι απελευθερωτικό να μπορώ να ασχοληθώ με άλλα πράγματα. Να μπορώ να επενδύσω στις φιλίες μου, να μπορώ να ερωτευτώ. Ομορφότερο συναίσθημα ο έρωτας από την πείνα. Και προτιμώ να έχω τον άνθρωπο που αγαπώ να μου χαϊδεύει τα μαλλιά, παρά να πιάνω τον καρπό μου για να δω αν μίκρυνε. Κατάλαβα, ότι οι άνθρωποί μου με αγαπούσαν περισσότερο όταν μπορούσα να συνεισφέρω σε μια
συζήτηση, να εκφράσω τις σκέψεις και τα συναισθήματά μου, να συμβουλέψω, να αγαπήσω, παρά όταν έμπαινα στο μπάνιο και άφηνα τη βρύση να τρέχει μετά από κάθε γεύμα.
Είσαι πολλά περισσότερα από αυτά που σε κάνει να πιστεύεις ότι είσαι η ανορεξία. Δεν μπορείς να ζήσεις μια γεμάτη ζωή με ένα άδειο στομάχι. Για αυτό μην φοβάσαι να αναρρώσεις, μην φοβάσαι να ζήσεις. Στο χέρι σου είναι να ανακαλύψειςτον πραγματικό σου εαυτό, αυτόν που είναι απαλλαγμένος από τη διατροφική διαταραχή. Το πραγματικό σου «εγώ», που δεν καθορίζεται από κανέναν αριθμό.
Πάρε λοιπόν πίσω τον έλεγχο που τόσο πρόθυμα παρέδωσες σε μία αρρώστια, και ξεκίνα να ζεις, όχι απλά να επιβιώνεις.
