Μία νέα έρευνα που έγινε στον Enaiposha έφερε στη δημοσιότητα νέα στοιχεία για τον πλανήτη που αρχικά χαρακτηρίστηκε ως «συνηθισμένος».
Κανείς δεν περίμενε ότι ο- εκ πρώτης- συνηθισμένος αυτός πλανήτης, ένας μινι Ποσειδώνας δηλαδή, θα αποκάλυπτε χαρακτηριστικά υπερ-Αφροδίτης και θα άλλαζε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε ορισμένους πλανητικούς τύπους!
Οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν τα δεδομένα του James Webb Space Telescope για να μάθουν περισσότερα για το ασυνήθιστο αυτό μέρος που ονομάζεται Enaiposha, το οποίο περιστρέφεται γύρω από ένα ερυθρό άστρο νάνο σε απόσταση περίπου 47 ετών φωτός από τον Ήλιο.
Μια εκπληκτική «σούπερ-Αφροδίτη»
Ο Enaiposha, που φέρει επίσης το αναγνωριστικό GJ 1214 b, τοποθετήθηκε αρχικά σε μια κατηγορία που συνήθως περιγράφει μικρούς, πλούσιους σε αέρια κόσμους. Νέες παρατηρήσεις, ωστόσο, δείχνουν ότι μοιάζει περισσότερο με την Αφροδίτη αλλά σε μεγαλύτερη κλίμακα.
Οι ερευνητές προτείνουν να τον ονομάσουν σούπερ-Αφροδίτη επειδή φαίνεται να έχει μια πυκνή ατμόσφαιρα που αποτελείται από υδρογόνο, ήλιο, νερό, μεθάνιο και διοξείδιο του άνθρακα.
Η διαπίστωση αυτή προήλθε από πρόσφατες μετρήσεις που έδειξαν αμυδρά ίχνη μορίων των παραπάνω στοιχείων σε βασικά σημεία του φάσματος.
Γιατί ο Enaiposha αλλάζει τα δεδομένα
Οι πλανήτες μινι-Ποσειδώνες που είναι μικρότεροι σε μέγεθος από τον Ποσειδώνα είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος πλανήτη που γνωρίζουμε ότι υπάρχει στον Γαλαξία μας, αλλά απουσιάζουν από το ηλιακό σύστημα.
Έχουν ατμόσφαιρες που αποτελούνται από μια ποικιλία αερίων και για την ανάλυση των αερίων που υπάρχουν σε αυτούς χρησιμοποιείται η ατμοσφαιρική φασματοσκοπία.
Ο Εnaiposha διαφέρει από έναν τυπικό μίνι Ποσειδώνα στο ότι τα ανώτερα στρώματά του καλύπτονται από ομίχλη και αερολύματα.
Αυτό καθιστά πολύ δύσκολη τη φασματοσκοπική ανάλυση η οποία θα δείξει τα αέρια από τα οποία αποτελείται η ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη.
Η Αφροδίτη έχει επίσης σύννεφα που εμποδίζουν τις περισσότες θεάσεις της επιφάνειάς της, αλλά ακόμα και σε αυτό ο Enaiposha μας πάει ένα βήμα παραπέρα. Γιατί είναι μεγαλύτερος, θερμότερος και περιβάλλεται από στρώματα που καθιστούν ιδιαίτερα δύσκολη την εξέτασή του.
Ένας αέρας που σκοτεινιάζει το φως
Όταν ο Enaiposha διερχόταν μεταξύ του άστρου του και της Γης, εμφανίστηκαν μικροσκοπικές βυθίσεις στα σημεία του φασματογράφου όπου ορισμένα αέρια απορροφούν το φως του άστρου.
Τα δεδομένα υποδήλωναν μια πλούσια σε μέταλλα ατμόσφαιρα με τα ποσοστά του υδρογόνου που αιωρείτο στην ατμόσφαιρα να είναι πολύ λιγότερα από αυτά που θα περίμεναν οι επιστήμονες.
Ένα μέρος της εργασίας της ομάδας επισήμανε ότι υπήρχαν υδρατμοί στην ατμόσφαιρα, αλλά αυτό από μόνο του δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σπουδαιότητα.
Εμφανίστηκαν μικρές ενδείξεις σύνθετων μετάλλων, κάτι που είναι περίεργο για έναν πλανήτη που κάποτε είχε κατηγοριοποιηθεί ως λιγότερο σημαντικός.
Επιπλέον, καθώς το αστρικό φως περνούσε μέσα από τα εξωτερικά στρώματα (ατμόσφαιρα) του Εnaiposha, ορισμένα μήκη κύματος του φωτός απορροφούνταν, γεγονός που αποδείκνυε την ύπαρξη του διοξειδίου του άνθρακα και του μεθανίου.
Παρουσία CO2 στον Enaiposha
Επικεφαλής της μελέτης ήταν οι αστρονόμοι Everett Schlawin από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα και Kazumasa Ohno από το Εθνικό Αστρονομικό Παρατηρητήριο της Ιαπωνίας (NAOJ).
Οι επιστήμονες είχαν μια αμυδρή ένδειξη ότι το διοξείδιο του άνθρακα μπορεί να υπάρχει σε συγκεντρώσεις παρόμοιες με αυτές που βρέθηκαν στην Αφροδίτη. Είδαν πώς άλλαζε το φως καθώς περνούσε μέσα από τον πυκνό ουρανό του Enaiposha.
«Το σήμα CO2 που ανιχνεύθηκε από την πρώτη μελέτη είναι μικροσκοπικό και έτσι απαιτήθηκε προσεκτική στατιστική ανάλυση για να διασφαλιστεί ότι είναι πραγματικό», σημείωσε ο Ohno, το μέλος της ομάδας που ηγείται των θεωρητικών ερευνών.
Οι ειδικοί ενίοτε τοποθετούν πλανήτες ελαφρώς μεγαλύτερους από τη Γη στην κατηγορία των υπερ-γαιών. Αυτοί που είναι ακόμη μεγαλύτεροι, αλλά εξακολουθούν να βρίσκονται κάτω από τη μάζα του Ποσειδώνα, τοποθετούνται στην ομάδα του μινι Ποσειδώνα.
Αυτός ο πλανήτης φαίνεται να καταλαμβάνει μια περίεργη μεσαία ζώνη. Τα ευρήματα οδήγησαν ορισμένους επιστήμονες να πουν ότι ο Enaiposha αντιπροσωπεύει έναν νέο υποτύπο εξωπλανήτη, ή τουλάχιστον μια ωραία ανατροπή στις συνήθεις ομαδοποιήσεις.
Η ομίχλη δυσκολεύει την έρευνα
Η έρευνα για τον Enaiposha, έναν υπερ-Ποσειδώνα, είναι ακόμη δύσκολη λόγω της ομίχλης. Οι παρατηρήσεις λαμβάνουν μόνο λεπτά σήματα από τα βαθύτερα τμήματα της ατμόσφαιράς του.
Μια μεμονωμένη μέτρηση μπορεί να κατακλυστεί από τη φωτεινότητα του άστρου. Μπορεί να χρειαστούν πολλαπλές συνεδρίες παρακολούθησης και νέα όργανα για να επιβεβαιωθούν όλα αυτά τα συστατικά.
Γιατί έχουν σημασία όλα αυτά;
Κάποιοι αναρωτιούνται αν παρόμοιοι πλανήτες κρύβονται σε άλλα αστρικά συστήματα. Μπορεί να είναι ριψοκίνδυνο να υποθέσουμε ότι όλα όσα βρίσκονται πέρα από τον Ήλιο μας είναι ήδη γνωστά στους επιστήμονες.
Οι αστρονόμοι έχουν βρει χιλιάδες παράξενους κόσμους. Αυτός ξεχωρίζει γιατί διαφοροποιείται από όλα τα φυσιολογικά όρια της κατηγορίας μινι Ποσειδώνα εξωπλανητών.
Μια ενθαρρυντική πτυχή είναι το πώς αυτές οι μέθοδοι μπορούν να εφαρμοστούν σε μέρη που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν ζωή. Ο Enaiposha είναι καυτός, οπότε δεν είναι μια πολλά υποσχόμενη τοποθεσία για κατοικησιμότητα.
Παρόλα αυτά, η διαδικασία ανάλυσης των ομίχλης και του πυκνού ουρανού του θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιστήμονες να ερμηνεύσουν τις ατμόσφαιρες γύρω από άλλους εξωπλανήτες σε λιγότερο ακραίες τοποθεσίες. Αυτό έχει σημασία για όποιον προσπαθεί να ανιχνεύσει αναπνεύσιμο αέρα οπουδήποτε πέρα από το δικό μας σύστημα.
Ο Enaiposha και η μελλοντική εξερεύνηση
Κάποιοι θέλουν να δουν αν τα μέταλλα στον αέρα του Enaiposha, μπορούν να σχηματίσουν σταγονίδια ή σύνθετα σύννεφα. Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί τόσο λίγο φως περνάει μέσα από την ατμόσφαιρά του.
Άλλοι υποψιάζονται ότι θα μπορούσε να αποτελέσει εφαλτήριο για τη μοντελοποίηση του τρόπου με τον οποίο εξελίσσονται οι πυκνές ατμόσφαιρες. Θα μπορούσε επίσης να δείξει ότι ένας μινιΠοσειδώνας μπορεί να μεταμορφωθεί σε κάτι άλλο με το πέρασμα του χρόνου.
Στο μέλλον, η περαιτέρω μοντελοποίηση της ατμόσφαιρας, της εσωτερικής δομής και της προέλευσης του πλανήτη θα προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για το πώς σχηματίζεται και εξελίσσεται ένας μινι Ποσειδώνας όπως ο GJ 1214 b.
Η μελέτη δημοσιεύεται στο The Astrophysical Journal Letters.
