Κυριακή 22 Δεκεμβρίου 2024 -

Κινεζικός δορυφόρος για την καταγραφή ακτίνων Χ κοσμικής προέλευσης



Με επιτυχία στέφθηκε η απογείωση από την έρημο Γκόμπι του HXMT (Hard X-ray Modulation Telescope), του πρώτου δορυφόρου της Κίνας για αστρονομικές έρευνες. Στόχος του HXMT είναι να μελετήσει τις ακτίνες Χ που εκπέμπουν μερικά από τα πιο «βίαια» αντικείμενα στο σύμπαν, όπως οι μαύρες τρύπες και οι αστέρες νετρονίων.

Οι ακτίνες Χ κοσμικής προέλευσης απορροφώνται από τη γήινη ατμόσφαιρα, με συνέπεια να μην μπορούν να μελετηθούν με επίγεια τηλεσκόπια. Έτσι, ο μόνος τρόπος για να καταγραφούν είναι οι δορυφόροι ή αερόστατα τα οποία θα πετάξουν σε μεγάλα ύψη.

Το HXMT μεταφέρει τρία τηλεσκόπια ακτίνων Χ, ενώ θα διαγράφει τροχιά σε υψόμετρο 550 χιλιομέτρων. «Σαρώνοντας» όλο το στερέωμα, αναμένεται να ανακαλύψει 1.000 περίπου νέες πηγές ακτίνων Χ. Επίσης, κατά το χρονικό διάστημα της λειτουργίας του, το οποίο με βάση τον προγραμματισμό της αποστολής θα διαρκέσει τέσσερα χρόνια, θα θέσει στο «μικροσκόπιό» του συγκεκριμένες μαύρες τρύπες και αστέρες νετρονίων, για να τους μελετήσει διεξοδικά.

Η πρόταση για την κατασκευή του δορυφόρου προήλθε από επιστήμονες του Ινστιτούτου Φυσικής Υψηλών Ενεργειών της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών. Αν και το αρχικό σχέδιο προέβλεπε την εκτόξευσή του το 2010, τελικά μπόρεσε να βρεθεί στο διάστημα 7 χρόνια αργότερα, με τη βοήθεια ενός πυραύλου Long March-4B.

Αν και δεν πρόκειται για τον πρώτο δορυφόρο ακτίνων Χ, διαθέτει μεγαλύτερη ανιχνευτική επιφάνεια, ενώ επίσης θα μπορεί να καταγράφει μεγαλύτερο ενεργειακό εύρος στο συγκεκριμένο φάσμα της ακτινοβολίας. Έτσι, όχι μόνο αναμένεται να εξερευνήσει πληρέστερα τις μαύρες τρύπες και τους αστέρες νετρονίων, αλλά ενδεχομένως ίσως ρίξει «φως» στη φύση των παροδικών πηγών ακτίνων Χ που υπάρχουν στο σύμπαν, οι οποίες εκπέμπουν ισχυρή ακτινοβολία για σύντομα χρονικά διαστήματα, πριν «σβήσουν».

Το HMXT είναι η τελευταία από τις τέσσερις επιστημονικές αποστολές που προβλέπει το τρέχον πενταετές πλάνο που έχει καταρτίσει το Εθνικό Διαστημικό Κέντρο (NSSC) της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών. Λόγω των περιορισμένων διαθέσιμων κεφαλαίων, και οι τέσσερις αποστολές χρειάστηκε να αναπτυχθούν παράλληλα, ενώ η εκτόξευση όλων έπρεπε να γίνει σε ένα χρονικό «παράθυρο» μόλις 18 μηνών.