Μια από τις πιο απόρρητες εγκαταστάσεις: Βαθιά στον αρκτικό κύκλο είναι αποθηκευμένα όσα χρειάζονται σε περίπτωση καταστροφής του πλανήτη. Βίντεο

Βαθιά μέσα στην παγωμένη ερημιά του Αρκτικού Κύκλου, καλά κρυμμένο από τα βλέμματα του κόσμου, υπάρχει ένα υπόγειο καταφύγιο που κάποιοι αποκαλούν «Κιβωτό της Ανθρωπότητας» – ένα μυστικό θησαυροφυλάκιο που, όταν έρθει η ώρα της παγκόσμιας κρίσης, θα μπορούσε να καθορίσει την επιβίωση του ανθρώπινου πολιτισμού.

Σε ένα απομακρυσμένο νησί του Αρκτικού Ωκεανού, κρυμμένο μέσα στα παγωμένα σπλάχνα ενός νορβηγικού βουνού, βρίσκεται ένα από τα πιο στρατηγικά αποθέματα της ανθρωπότητας: η Παγκόσμια Τράπεζα Σπόρων του Σβάλμπαρντ. Πρόκειται για ένα υπόγειο καταφύγιο, το οποίο διαφυλάσσει τα γενετικά αποθέματα της παγκόσμιας γεωργίας, διασφαλίζοντας την επιβίωση βασικών καλλιεργειών σε περίπτωση καταστροφής.

Η εγκατάσταση, που άνοιξε το 2008, έχει σχεδιαστεί ως η απόλυτη «ασφαλιστική δικλείδα» για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια. Με θερμοκρασίες που διατηρούνται σταθερά στους -18°C και με το διαρκές πάγωμα του εδάφους να λειτουργεί ως φυσικός μονωτής, η κιβωτός αυτή μπορεί να προστατεύσει πολύτιμα δείγματα για εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια, ακόμη και αν το ρεύμα σταματήσει.

Πρόσφατα, προστέθηκαν επιπλέον 14.000 νέα δείγματα, προερχόμενα από 21 τράπεζες γενετικού υλικού ανά τον κόσμο. Μεταξύ αυτών βρίσκονται σπόροι σοργίου και κεχριού από το Σουδάν, καθώς και «βελούδινα φασόλια» από το Μαλάουι – καλλιέργειες ζωτικής σημασίας για περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις και κλιματικές καταστροφές.

Η τοποθεσία της εγκατάστασης δεν είναι τυχαία. Το νησί Σπιτσβέργη, παρότι απομονωμένο, είναι εύκολα προσβάσιμο με προγραμματισμένες πτήσεις, ενώ η είσοδος της αποθήκης βρίσκεται πάνω από την προβλεπόμενη στάθμη ανόδου της θάλασσας, ακόμη και στο χειρότερο σενάριο. Επιπλέον, η χαμηλή υγρασία και η γεωλογική σταθερότητα της περιοχής ενισχύουν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του έργου.

Σήμερα, το θησαυροφυλάκιο φιλοξενεί πάνω από 1.3 εκατομμύρια ποικιλίες σπόρων, προερχόμενες σχεδόν από κάθε γωνιά του πλανήτη. Έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύσει έως και 4.5 εκατομμύρια ποικιλίες, περιλαμβάνοντας συνολικά 2.5 δισεκατομμύρια σπόρους.

Σε έναν κόσμο που απειλείται από πολέμους, φυσικές καταστροφές και την κλιματική αλλαγή, το Σβάλμπαρντ αποτελεί την έσχατη γραμμή άμυνας της ανθρωπότητας ενάντια σε μια επισιτιστική κατάρρευση. Αν η παγκόσμια γεωργία κλονιστεί ανεπανόρθωτα, εκεί μέσα κρύβεται η ελπίδα για μια νέα αρχή.