Σάββατο 20 Απριλίου 2024 -

O «Τροβατόρε» του Βέρντι στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού



Τον «Τροβατόρε» του Βέρντι, μια από τις σπουδαιότερες όπερες του ρεπερτορίου, προτείνει ως δεύτερη παραγωγή της για το Φεστιβάλ Αθηνών η Εθνική Λυρική Σκηνή στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού (21, 23, 25 και 27/7 ).

Γραμμένος ανάμεσα στον «Ριγκολέτο» και την «Τραβιάτα», ο «Τροβατόρε» αποτελεί έργο-κλειδί της περίφημης τριλογίας, με την οποία ο Βέρντι άγγιξε το απόγειο της λυρικοδραματικής του τέχνης. Κοινό χαρακτηριστικό των έργων αυτών υπήρξε ο κομβικός ρόλος του περιθωριακού, παρεξηγημένου ατόμου. Εν προκειμένω, στο κέντρο της δράσης βρίσκεται ένας γυναικείος αντισυμβατικός χαρακτήρας, η τσιγγάνα Αζουτσένα, την οποία καίνε δύο πάθη: η αγάπη και η επιθυμία για εκδίκηση.

Η δράση του «Τροβατόρε» τοποθετείται ιστορικά στην πολυπολιτισμική μεσαιωνική Ισπανία, τόπο συμβίωσης διαφορετικών φυλών και εθνοτήτων. Κόμητες και τροβαδούροι, τσιγγάνοι και καλόγριες πρωταγωνιστούν σε μια υπόθεση γεμάτη απρόσμενες ανατροπές. Μια τσιγγάνα που έριξε στη φωτιά ένα λάθος παιδί (το δικό της! ), προκειμένου να εκδικηθεί για τον άδικο θάνατο της μητέρας της, διαδραματίζει μοιραίο ρόλο στην τραγική σύγκρουση δύο αδελφών, που, αγνοώντας τη συγγένειά τους, ερωτεύονται την ίδια γυναίκα. Η Λυρική προτείνει φέτος σε επανάληψη την ερεθιστική παραγωγή του Στέφανο Πόντα, που πρωτοείδαμε στο Ηρώδειο το 2012. Το ρωμαϊκό κοίλο προβάλλει ως ιδανικός χώρος δράσης ενός έργου, στο οποίο το ψυχρό φως του φεγγαριού αντιπαραβάλλεται διαρκώς με τη φλόγα του πάθους που κατατρώει τους τέσσερις βασικούς χαρακτήρες.

Επιδιώκοντας αισθητική ενότητα στις παραγωγές του, ο γνωστός Ιταλός σκηνοθέτης επιμελείται επίσης τα σκηνικά, τα κοστούμια, τους φωτισμούς και τη χορογραφία. Οριοθετώντας τη δράση με βάση το δίπολο νόμος/εξουσία vs συναίσθημα/ένστικτο, που οπτικοποιείται μέσω γιγαντιαίων συμβόλων, η καλαίσθητη, εστέτ προσέγγιση του Πόντα προσκρούει στη στατικότητα της τελετουργικής μεγαλοπρέπειας και την ατελή ανάδειξη της δαιδαλώδους πλοκής και της τραχιάς ψυχολογίας των πρωταγωνιστών του ρομαντικού αριστουργήματος.

Αποζημιώνει βέβαια η ενστικτώδης δύναμη και ορμητικότητα της μουσικής, η οποία συνδυάζεται με πρωτοφανή μελωδική έμπνευση. Ο «Τροβατόρε» αποτελεί μια από τις απαιτητικότερες μουσικά όπερες, για την οποία έχει ειπωθεί ότι «το ανέβασμά της είναι εύκολη υπόθεση, αν διαθέτεις τους τέσσερις καλύτερους τραγουδιστές του κόσμου!». Πράγματι, οι ισάριθμοι πρωταγωνιστικοί ρόλοι σκιαγραφούνται ανάγλυφα τόσο δραματουργικά όσο και αμιγώς φωνητικά.

Υπό τη μουσική διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη, η διανομή περιλαμβάνει έμπειρους ξένους και έλληνες τραγουδιστές. Οι μετακλήσεις αφορούν τον Ιταλό τενόρο Βάλτερ Φρακάρο και τη Ρωσίδα μεσόφωνο Γιελένα Μανίστινα που ερμηνεύουν τον τροβαδούρο Μανρίκο και τη θυελλώδη Αζουτσένα αντίστοιχα. Το ενδιαφέρον κεντρίζει η αναμέτρηση στο ρόλο του Κόμη Ντι Λούνα δύο βαρύτονων, των Δημήτρη Πλατανιά και του Ιταλού Μάρκο Καρία, ενώ τη Λεονόρα ενσαρκώνει η εξαίρετη Ρουμάνα υψίφωνος Τσέλια Κοστέα.