Το ιπποφαές είναι από τα αρχαιότερα φυτά στη γη. Η επιστημονική του ονομασία είναι ιπποφαές το ραμνοειδές (Hippophae rhamnoides).
Οι καρποί του μοιάζουν με ρώγες σταφυλιού, είναι πορτοκαλί και χυμώδεις και έχουν υπόξινη γεύση. Στην αρχαιότητα η χρήση του ήταν πολύ διαδεδομένη. Σχετικές αναφορές υπάρχουν σε κείμενα του Θεόφραστου, μαθητή του Αριστοτέλη, αλλά κυρίως του Διοσκουρίδη, του πατέρα της Φαρμακολογίας. Το όνομά του το οφείλει στα στρατεύματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που παρατήρησαν ότι τα άρρωστα και τραυματισμένα άλογα που έτρωγαν τα φύλλα και τους καρπούς του φυτού ανάρρωναν γρηγορότερα, αποκτούσαν περισσότερη δύναμη, ενώ το τρίχωμά τους δυνάμωνε και γινόταν πιο λαμπερό. Το ονόμασαν ιπποφαές, που στα νέα ελληνικά σημαίνει φωτεινό, λαμπερό άλογο (ίππος: άλογο, φάος: φως, λάμψη).
Στην κλασική θιβετιανή φαρμακευτική βίβλο «Sibu Yidian», που έχει γραφτεί το 18ο αιώνα, τριάντα ολόκληρα κεφάλαια είναι αφιερωμένα στις θεραπευτικές ιδιότητες και χρήσεις του φυτού. Στην Ινδία αποτελεί βασική παράμετρο της Ayurveda, ενώ είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κινεζικής φαρμακευτικής. Στη Μογγολία χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες ως άριστο τονωτικό. O θρύλος λέει ότι ο Τζένγκις Χαν και ο στρατός του έπιναν χυμό από ιπποφαές, προκειμένου να αυξήσουν την αντοχή και να επιταχύνουν τη θεραπεία των πληγών τους. Στη Ρωσία χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια ως συστατικό της διατροφής των αστροναυτών.
Σύγχρονες έρευνες
Το ιπποφαές χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα διατροφής και ως συστατικό καλλυντικών σκευασμάτων, ενώ από τους καρπούς του παρασκευάζονται χυμοί. Συγκαταλέγεται στις υπερτροφές. Σύμφωνα με Ρώσους και Κινέζους επιστήμονες, περιέχει 190 ουσίες, οι περισσότερες από τις οποίες έχουν αντιοξειδωτική δράση. Οι περισσότερες και δραστικότερες έχουν εντοπιστεί στο έλαιο που περιέχουν οι καρποί του.
Περιέχει 1.000% περισσότερη βιταμίνη C από το πορτοκάλι. Η περιεκτικότητά του σε βιταμίνη Ε είναι 200% υψηλότερη από το έλαιο σίτου, 900% περισσότερη από το έλαιο καλαμποκιού και 3.500% υψηλότερη από το έλαιο σόγιας. Οι φυτοστερόλες που περιέχει ξεπερνούν κατά πολύ εκείνες του ελαίου της σόγιας. Έχει όλες τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β (συμπεριλαμβανομένης της Β12, που δεν υπάρχει σε άλλες φυτικές τροφές) και όλα τα απαραίτητα για τον οργανισμό μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Περιέχει λυκοπένιο, ζεαξανθίνη, ασταξανθίνη και β-καροτίνη. Περιέχει β-σιτοστερόλη. Η β-σιτοστερόλη ανήκει σε μια ομάδα στερολών, που υπάρχουν μόνο στα φυτά, και έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τα επίπεδα της LDL.
Το ιπποφαές είναι πλούσιο σε λινολενικό οξύ (ωμέγα-3). Ο ανθρώπινος οργανισμός μετατρέπει αυτό το λιπαρό οξύ σε προσταγλανδίνες. Οι προσταγλανδίνες είναι ουσίες οι οποίες συγκαταλέγονται στις ορμόνες και εκτελούν ευρύ φάσμα λειτουργιών στον οργανισμό (όπως ρύθμιση της πίεσης του αίματος). Περιέχει επίσης λινολεϊκό οξύ (ωμέγα-6), παλμιτολεϊκό οξύ (ωμέγα-7), παλμιτικό οξύ και ελαϊκό οξύ (ωμέγα-9). Τα ωμέγα-7 λιπαρά οξέα συμβάλλουν στην υποστήριξη των κυττάρων και σε υγιή δέρμα, μαλλιά και νύχια.
Το ιπποφαές έχει φανεί ότι έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, που αποδίδεται κυρίως στο περιεχόμενό του σε φλαβονοειδή και βιταμίνη C.
Πιθανόν να είναι χρήσιμο στη θεραπεία του καρκίνου. Η περισσότερη από τη δουλειά που έχει γίνει στη θεραπεία του καρκίνου είναι με πειραματόζωα. Μια ομάδα στην Ινδία με επικεφαλής τον H.C. Goel (στο Department of Radiation Biology, Institute of Nuclear Medicine and Allied Sciences στο Delhi) έχει δημοσιεύσει διάφορες αναφορές για τη δυνατότητα ενός εκχυλίσματος ιπποφαούς (ένα εκχύλισμα αλκοόλ, που περιέχει κυρίως τα φλαβονοειδή) να προστατεύει τον μυελό των οστών από βλάβη λόγω ακτινοβολίας. Η ομάδα του έδειξε επίσης ότι το εκχύλισμα βοηθά στη γρηγορότερη ανάρρωση των κυττάρων του μυελού των οστών. Στην Κίνα μια μελέτη που έγινε έδειξε γρηγορότερη ανάρρωση του αιμοποιητικού συστήματος μετά από υψηλή δόση χημειοθεραπείας (με 5-FU) σε ποντίκια που τράφηκαν με έλαιο ιπποφαούς. Το έλαιο του σπόρου έχει βρεθεί ότι ενισχύει την ανοσία και παρέχει αντι-ογκικές επιδράσεις σε προκαταρκτικές εργαστηριακές μελέτες.
Σε μια διπλή-τυφλή κλινική δοκιμασία που έγινε στην Κίνα σε 128 ασθενείς με ισχαιμική καρδιοπάθεια δόθηκαν φλαβονοειδή του ιπποφαούς, 10 mg κάθε φορά, τρεις φορές την ημέρα, για 6 εβδομάδες. Οι ασθενείς είχαν μείωση στα επίπεδα της χοληστερίνης και βελτιωμένη καρδιακή λειτουργία. Είχαν επίσης λιγότερη στηθάγχη από ό,τι αυτοί που λάμβαναν το φάρμακο ελέγχου.
Το ιπποφαές χρησιμοποιείται παραδοσιακά για τη θεραπεία των γαστρικών ελκών και εργαστηριακές μελέτες επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα του ελαίου του σπόρου γι᾿ αυτή την εφαρμογή. Ομαλοποιεί την παραγωγή γαστρικού οξέος και μειώνει τη φλεγμονή.
Βοηθά στην κίρρωση του ήπατος. Μια κλινική δοκιμασία έδειξε ότι εκχυλίσματα του ιπποφαούς ομαλοποίησαν τα ηπατικά ένζυμα, τα χολικά οξέα και τους δείκτες του ανοσοποιητικού συστήματος που εμπλέκονται στη φλεγμονή του ήπατος. Επιπρόσθετα το λάδι του ιπποφαούς προστατεύει το συκώτι από τις βλαβερές επιδράσεις των τοξικών χημικών, όπως φάνηκε σε εργαστηριακές μελέτες.
Ένα συστατικό του λαδιού, το παλμιτολεϊκό οξύ, θεωρείται μια πολύτιμη τοπική ουσία για τη θεραπεία των εγκαυμάτων και των πληγών. Αυτό το λιπαρό οξύ μπορεί επίσης να τρέφει το δέρμα, όταν λαμβάνεται στοματικά, αν καταναλώνονται επαρκείς ποσότητες του ιπποφαούς ή του λαδιού του. Αυτή είναι μια χρήσιμη μέθοδος για τη θεραπεία συστημικών δερματικών παθήσεων όπως ατοπική δερματίτιδα. Το φρούτο ωφελεί τα μαλλιά.
Οι χρήστες του ιπποφαούς αναφέρουν τα εξής οφέλη από τη λήψη του: Τόνωση, ευεξία και ενέργεια, γρήγορη ανάρρωση και επούλωση των πληγών. Ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Μείωση του άγχους. Ρύθμιση του μεταβολισμού. Μείωση της χοληστερίνης και του σακχάρου του αίματος. Ανακούφιση από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και τους πόνους της περιόδου. Αντιμετώπιση δερματικών προβλημάτων, όπως ακμή, δυσχρωμίες, έκζεμα, έγκαυμα και ψωρίαση. Μειώνει την ανάγκη για συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα κατά τη διάρκεια της νύχτας, διότι ενισχύει τη μεμβράνη του ουροδόχου σωλήνα. Ορισμένα άτομα ισχυρίζονται ότι τους έχει καθαρίσει την κυστική ακμή από το πρόσωπο. Το δέρμα τους γίνεται λαμπερό και πιο μαλακό. Βοηθάει κατά της ξηρότητας του δέρματος. Τα συμπληρώματα ιπποφαούς μπορούν να συνδυαστούν με ωμέγα-7 λιπαρά οξέα για καλύτερα αποτελέσματα στο δέρμα και στον ύπνο. Βοηθά κατά των εναλλαγών της διάθεσης που συμβαίνουν στην εμμηνόπαυση, όπως αναφέρει το voicenews.
Δοσολογία
Το ιπποφαές διατίθεται σε κάψουλες. Πρόκειται για το ξηρό εκχύλισμα των φύλλων και των καρπών του φυτού. Επίσης κυκλοφορούν κάψουλες που περιέχουν έλαιο ιπποφαούς. Το έλαιο του φυτού παράγεται από τους καρπούς με την μέθοδο της έκθλιψης. Περιέχει τα θρεπτικά συστατικά στην πιο ισχυρή μορφή τους. Επίσης μπορείτε να βρείτε συμπυκνωμένο χυμό που προκύπτει από την πολτοποίηση των καρπών και των φύλλων του φυτού. Το ιπποφαές διατίθεται και ως αποξηραμένο φυτό σε καταστήματα που πουλάνε βότανα. Θα πρέπει να ακολουθείτε τη δοσολογία του παρασκευαστή.
