Κυριακή 01 Δεκεμβρίου 2024 -

Jan Ingenhousz: Η Google τιμά τον σπουδαίο Ολλανδό επιστήμονα



Στον Ολλανδό βιολόγο, φυσιολογό, γιατρό και χημικό Jan Ingenhousz, ο οποίος ανακάλυψε τη φωτοσύνθεση, αφιερώνει η Google το σημερινό της (8 Δεκεμβρίου) doodle, με αφορμή τη 287η επέτειο από τη γέννησή του.

Γεννηθείς στις 8 Δεκεμβρίου του 1730, ο Ingenhousz ήταν ο πρώτος που παρατήρησε ότι το φως είναι απαραίτητο για τη διαδικασία κατά την οποία τα φυτά απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα, προκειμένου να απελευθερώσουν οξυγόνο. Παράλληλα, ανακάλυψε πως η κυτταρική αναπνοή δεν αφορά μόνο τα ζώα, αλλά και τα φυτά.

Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της ζωής του (έζησε έως τις 7 Σεπτεμβρίου 1799) ήταν περισσότερο γνωστός γιατί εμβολίασε επιτυχώς -κατά της ευλογιάς- μέλη της βασιλικής δυναστείας των Αψβούργων το 1968, αλλά και επειδή ήταν ο προσωπικός γιατρός της Μαρίας Θηρεσίας, η οποία ήταν μονάρχης της Αυστρίας, της Ουγγαρίας, της Κροατίας, της Βοημίας, της Τρανσυλβανίας, της Μάντοβα, του Μιλάνου, της Πάρμα και Αυστριακών Κάτω Χωρών. 

Από την ηλικία των 16, ο Ingenhousz ξεκίνησε τις σπουδές του στην ιατρική στο Πανεπιστήμιο του Λέουβεν, στο Βέλγιο, ενώ συνέχισε την ακαδημαϊκή του διαδρομή στο Λέιντεν της Ολλανδίας, προτού επιστρέψει στην πόλη Μπρέντα, όπου βρισκόταν το πατρικό του σπίτι.

Μετά από τον θάνατο του πατέρα του το 1764, ο Ingenhousz ταξίδεψε στην Ευρώπη για σπουδές, ξεκινώντας από την Αγγλία όπου μετέβη με σκοπό να μάθει τις τελευταίες τεχνικές του εμβολιασμού κατά της ευλογιάς.

Κάνοντας πολλές αξιόλογες επαφές στο Λονδίνο και αφού απέκτησε σημαντική εμπειρία, το 1767 εμβολίασε τους 700 κατοίκους ενός χωριού στο Χερτφορτσάιρ της Αγγλίας, καταφέρνοντας να καταπολεμήσει μια απειλητική επιδημία.

Έναν χρόνο αργότερα, η αυτοκράτειρα Μαρία Θηρεσία έμαθε για τη δράση του και αποφάσισε μετά από τον θάνατο ενός ξαδέρφου της από ευλογιά, να εμβολιαστεί τόσο εκείνη όσο και η οικογένειά της, παρά τις αντιρρήσεις των γιατρών στην Αυστρία.

Ο Ingenhousz ταξίδεψε στη Βιέννη όπου και εγκαταστάθηκε, παραμένοντας για χρόνια στις υπηρεσίες της αυτοκράτειρας. Το 1775, παντρεύτηκε στην αυστριακή πόλη την Agatha Maria Jacquin.

Τη δεκαετία του 1770, ο Ingenhousz άρχισε να δείχνει ενδιαφέρον για τα φυτά, μετά και από τη συνάντησή του με τον Άγγλο κληρικό, χημικό, φιλόσοφο, γλωσσολόγο και παιδαγωγό Joseph Priestley, ο οποίος είχε ανακαλύψει ότι τα φυτά εκλύουν και απορροφούν αέρια.

Το 1779, ο Ingenhousz παρατήρησε φυσαλίδες σε κάποια φυτά όταν αυτά βρίσκονταν κάτω από το φως, όχι όμως και όταν βρίσκονταν στη σκιά. Συνεχίζοντας την έρευνα, προσδιόρισε ότι το αέριο που εκλύουν τα φυτά είναι το οξυγόνο, ενώ ανακάλυψε επίσης ότι στο σκοτάδι τα φυτά εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα.

Ο Ingenhousz ταξίδεψε επίσης στη Σκωτία, την Ελβετία και τη Γαλλία, ενώ πραγματοποίησε έρευνα και στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.