Τη δύσκολη εξίσωση ενοποίησης όλων των ασφαλιστικών ταμείων σε έναν ενιαίο φορέα καλείται να λύσει η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, προκειμένου να αποστείλει το σχέδιο νόμου στους δανειστές εντός της επόμενης εβδομάδας.
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος αναζητά το καλύτερο τρόπο σταδιακής ενοποίησης εισφορών και παροχών έως το τέλος του 2017 για όλους τους ασφαλισμένους, οι οποίοι θα ενταχθούν σε ένα υπερ-φορέα κύριας ασφάλισης. Παράλληλα, σε τελικό στάδιο βρίσκεται και η διαμόρφωση της κλίμακας του ποσοστού αναπλήρωσης της σύνταξης σε σχέση με το μισθό του ασφαλισμένου και τα έτη ασφάλισης του.
Για την επίτευξη της μείωσης της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1% του ΑΕΠ, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας αναμένεται να προχωρήσει σε σημαντικές μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις, τα εφάπαξ και τα μερίσματα, αλλά και στη χρήση των αποθεματικών και της περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων. Παράλληλα, δεδομένη θεωρείται μόνο η αύξηση των εισφορών για τις επικουρικές συντάξεις 0,5 μονάδα για τους εργοδότες και 0,5 μονάδα για τους εργαζόμενους, προκειμένου να εισπραχθούν περίπου 300 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες οι βασικοί άξονες του σχεδίου νόμου έχουν ως εξής:
-Εθνική Σύνταξη: Πρόθεση της κυβέρνησης είναι να καταβάλλεται σε όλους τους ασφαλισμένους που έχουν 15 έτη ασφάλισης και να ανέρχεται σε 384 ευρώ. Από την πλευρά τους οι δανειστές υποστηρίζουν ότι τα 15 έτη ασφάλισης πρέπει να γίνουν 20 και να θεσμοθετηθούν εισοδηματικά κριτήρια για τη λήψη της βασικής σύνταξης, ειδικά σε περιπτώσεις πρόωρης συνταξιοδότησης μετά το 2019. Δηλαδή η Εθνική Σύνταξη να δίνεται με εισοδηματικά κριτήρια, μέχρι τη συμπλήρωση των γενικών ορίων για την καταβολή πλήρους σύνταξης, είτε με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας, είτε του 62ου με 40 όμως έτη ασφάλισης.
-Αναλογική Σύνταξη: Θα διαμορφώνεται με βάση του ύψος του συντάξιμου μισθού, τα πραγματικά έτη ασφάλισης του δικαιούχου, τα πλασματικά έτη ασφάλισης, το δικαίωμα του σε πολλαπλές συντάξεις και την ηλικία αποχώρησης του συνταξιούχου. Σύμφωνα με πληροφορίες η κυβέρνηση επιδιώκει να είναι κοντά στο 60%, ενώ οι δανειστές ζητούν να μην υπερβαίνει το 50%.
-Επανυπολογισμός συντάξεων: Η κυβέρνηση με βάση την κλίμακα που θα διαμορφωθεί θα προχωρήσει στον επανυπολογισμό όλων των καταβαλλόμενων συντάξεων πριν την εφαρμογή των μειώσεων. Στόχος της κυβέρνησης είναι να «δικαιολογηθούν» μειώσεις που έχουν ήδη εφαρμοστεί, καθώς τυχόν επαναφορά των συντάξεων με βάση την απόφαση του ΣτΕ θα επιβαρύνει το κράτος από 2,5 - 4 δισ. ευρώ.
-Ένα ταμείο: Η κυβέρνηση εμφανίζεται αποφασισμένη να συγχωνεύσει όλα τα ταμεία σε ένα φορέα, στον οποίο θα ενταχθούν, αρχικά ως ξεχωριστές διευθύνσεις, όλοι οι κλάδοι κύριας ασφάλισης μισθωτών, αυτοαπασχολουμένων, αγροτών και ναυτικών. Με αυτό τον τρόπο θα είναι ευκολότερο να καθοριστούν ενιαίοι κανόνες εισφορών και παροχών σε όλους τους ασφαλισμένους εντός του 2017.
-Επικουρικές συντάξεις: Αναπόφευκτες θεωρούνται οι μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις, καθώς θα πρέπει να καλυφθεί το έλλειμμα των περίπου 800 εκατ. ευρώ για το 2016. Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση θα επιδιώξει την αντικατάσταση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος με κανόνα βιωσιμότητας, ώστε το ταμείο να μπορεί να χρησιμοποιήσει τα αποθεματικά του.
Σε μειώσεις θα προχωρήσει η κυβέρνηση σε εφάπαξ και μερίσματα, χωρίς ωστόσο οι ασφαλισμένοι να χάσουν τα χρήματα που έχουν καταβάλει. Συγκεκριμένα στα εφάπαξ αναμένεται μείωση της τάξης του 10%, βάσει νέου συντελεστή υπολογισμού, ενώ τα μερίσματα που διατίθεται σε 280.000 πολιτικούς συνταξιούχους αναμένεται να κοπούν έως και 30%.
-Αύξηση εισφορών: Βέβαιη θεωρείται η αύξηση των εισφορών κατά μια μονάδα (0,5 για εργοδότες και 0,5 για εργαζόμενους) για την ενίσχυση των επικουρικών ταμείων. Η κυβέρνηση υπολογίζει ότι θα εισπράττει ετησίως περισσότερα από 300 εκατ. ευρώ.
Ακόμη θα θεσμοθετηθούν ενιαίες εισφορές σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία για την κύρια ασφάλιση στα επίπεδα του ΙΚΑ, ήτοι 20% ή 21% εάν αυξηθούν κατά 1 μονάδα. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, για το 2016 δεν θα υπάρξουν αλλαγές στις ασφαλιστικές κατηγορίες των ελευθέρων επαγγελματιών και των ανεξάρτητα απασχολούμενων. Αντίθετα, θα αυξηθούν από 7% στο 10% οι εισφορές των αγροτών το 2016 και σταδιακά στο 20% έως το 2019.
-Πρόσθετοι πόροι: Η κυβέρνηση προκειμένου να μη μειώσει τις κύριες συντάξεις αναζητά επιπλέον πόρους για το σύστημα μέσω της πάταξης της αδήλωτης εργασίας, που στοιχίζει στο σύστημα 2 δισ. ευρώ, αλλά και της αξιοποίησης –χρήσης της ακίνητης και κινητής περιουσίας ύψους 16,5 δισ. ευρώ. Ακόμη εξετάζεται η επιβολή φόρου στις χρηματιστηριακές συναλλαγές, στην περίπτωση που το χρηματιστήριο κινηθεί υψηλότερα από τα τρέχοντα χαμηλά επίπεδα.
