Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2024 -

Ο τορπιλισμός της Έλλης και η διαχείρισή του από τον Ιωάννη Μεταξά



Ο τορπιλισμός της Έλλης αποτέλεσε μία τεράστια πρόκληση για την κυβέρνηση του Ιωάννη Μεταξά η οποία ακολουθούσε σταθερά την πολιτική του κατευνασμού.

Ο Ιωάννης Μεταξάς προσπαθούσε με κάθε τρόπο να αποφύγει την όξυνση του κλίματος μεταξύ της Ελλάδας και της Ιταλίας, γιατί δεν επιθυμούσε να δώσει την αφορμή στη δεύτερη να ξεκινήσει πολεμικές επιχειρήσεις εις βάρος της Ελλάδας.

Η πολιτική της ουδετερότητας που ακολουθούσε έως τότε η ελληνική κυβέρνηση συσχετίζεται με την πολιτική κατευνασμού που ακολούθησαν οι Μεγάλες Δυνάμεις έναντι της ναζιστικής Γερμανίας.

Η προσπάθεια για ουδετερότητα και σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας, που εξέφραζε ο Μεταξάς, κορυφώθηκε στις 10 Ιουνίου 1940 όταν η Ιταλία μπήκε στον πόλεμο, όμως το γεγονός της Τήνου αποτέλεσε το έναυσμα για την πολεμική κινητοποίηση της χώρας. Ήδη από το 1938 ο Μεταξάς επιζητούσε τη σύναψη συμμαχίας με τη Μ. Βρετανία.

Σε ιδιόχειρο σημείωμά του τόνιζε ότι η Ελλάδα έχει λάβει:

«…Απόφασις αμύνης της Ελλάδος μέχρις εσχάτων και θυσίας της παρά να υποκύψη  εις τας ιταλικάς αξιώσεις».

Το ανακοινωθέν του Υπουργείου Ναυτικών της 16ης Αυγούστου ανάφερε:

«…σημαιοστόλιστον εβλήθη δια τορπιλλών αγνώστου εθνικότητος υποβρυχίου»,

Ταυτόχρονα ο Μεταξάς με την υπ. αρ. 407 απόρρητη διαταγή του, στις 16 Αυγούστου συστήνει επιτροπή για τη διερεύνηση του υπευθύνου της βύθισης.

Την επομένη του Δεκαπενταύγουστου  και ενώ ο λαός και οι δημοσιογράφοι υποψιάζονται, ο Μεταξάς συγκεντρώνει τους αρχισυντάκτες των εφημερίδων στο ξενοδοχείο Μ. Βρετάνια και τους προτρέπει να μην προβούν σε πρόωρες δημοσιεύσεις περί της εθνικότητας του υποβρυχίου, μέχρι την ολοκλήρωση της έρευνας. Χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα της εφημερίδας «Ασύρματος» της 16.08.1940:

«ετορπιλλίσθη χθες το καταδρομικόν Έλλη υπό αγνώστου υποβρυχίου».

Στις 18 Αυγούστου 1940 αξιωματούχος της ιταλικής πρεσβείας υποβάλλει συλλυπητήρια στην ελληνική κυβέρνηση και διαβεβαιώνει ότι η Ιταλία δεν έχει σχέση με το συμβάν. Αντίθετα κατηγορεί τη Μ. Βρετανία για προβοκάτσια, προκειμένου να δημιουργηθεί ένταση στα Βαλκάνια.

Την 21 Αυγούστου, η επιτροπή διερεύνησης που συστάθηκε, καταλήγει σε πόρισμα, το οποίο φέρει ως υπεύθυνο της βύθισης του “Έλλη” το ιταλικό υποβρύχιο “Delfino”.

Η ανακοίνωση αυτού του πορίσματος προς τον ελληνικό λαό γίνεται στις 30 Οκτωβρίου 1940, όταν πλέον είχε ξεσπάσει ο ελληνοϊταλικός πόλεμος και δεν υπήρχε ανάγκη διατήρησης του απόρρητου χαρακτήρα του πορίσματος.