Πολλά δημοσιεύματα στον χθεσινό ευρωπαϊκό Τύπο εμφάνισαν την Ελλαδα να απειλείται με έξοδο από τη ζώνη του Σένγκεν, λόγω της αδυναμίας της να ελέγξει τα σύνορά της.
Η κυβέρνηση χαρακτήρισε, δια της κυβερνητικής εκπροσώπου Όλγας Γεροβασίλη, αναληθή τα δημοσιεύματα που αναπαράγονται το τελευταίο διάστημα, τονίζοντας ότι «στο πλαίσιο της ΕΕ ουδέποτε έχει τεθεί ζήτημα εξόδου της Ελλάδος από τη Συνθήκη Σένγκεν».
Από τις Βρυξέλλες ο κοινοτικός Επιτροπος δήλωσε πως "όλοι κατανοούν τη δύσκολη κατάσταση στην Ελλάδα και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή και ευρωπαϊκά κράτη είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν τις ελληνικές αρχές να διαφυλάξουν τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ".
Ειδικότερα, στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου, ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Γίρκι Κατάινεν ερωτηθείς αν και κατά πόσο ευσταθούν τα δημοσιεύματα περί ενδεχόμενης εξόδου της Ελλάδας απο τη ζώνη Σενγκεν και αν το θέμα συζητήθηκε χθες στο Κολλέγιο των Επιτρόπων απάντησε τα εξής: «Δεν είχαμε σχετική συζήτηση στο Κολλέγιο των Επιτρόπων, τουλάχιστον κατά την παρουσία μου. Όλοι κατανοούν τη δύσκολη κατάσταση στην Ελλάδα και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή και κράτη μέλη της ΕΕ είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν τις ελληνικές αρχές να διαφυλάξουν τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Είναι πολύ σημαντικό για την ενότητα της Ευρώπης και για τον χώρο Σένγκεν και ελπίζω πραγματικά ότι μπορούμε να συνεργαστούμε στενά με τις ελληνικές αρχές, ώστε να διασφαλίσουμε ότι οι ελευθερίες που απολαμβάνουν οι Ευρωπαίοι μπορούν να διατηρηθούν. Αυτό είναι δυνατό μόνο αν μπορούμε να διασφαλίσουμε τα εξωτερικά μας σύνορα. Όπως ανέφερα, όλοι καταλαβαίνουμε τη δύσκολη κατάσταση στην Ελλάδα και για το λόγο αυτό, οι πάντες είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν».
Εκ παραλλήλου στο χθεσινό φύλλο της βελγικής εφημερίδας Le Soir είδε το φως της δημοσιότητας μια επιστολή που έστειλε ο Επίτροπος για θέματα Υγείας Βιτένις Αντριουκάιτις στον Πρόεδρο Γιούνκερ όπου αφού περιγράφει «τις άθλιες συνθήκες στη Λέσβο» τονίζει ότι «δεν υπάρχει φροντίδα έκτακτης ανάγκης και πως βρέφη πεθαίνουν από υποθερμία». Ο Επίτροπος κάνει λόγο για παντελή έλλειψη ακόμα και των στοιχειωδών, τόσο σε επίπεδο εξοπλισμού όσο και σε επίπεδο ανθρωπίνου δυναμικού, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα να πεθαίνουν παιδιά από υποθερμία και νέοι άνθρωποι από πνευμονία, απλά και μόνο επειδή δεν υπάρχουν κλινοσκεπάσματα και σκηνές. Σημειώνει χαρακτηριστικά ότι όλα αυτά δεν συμβαίνουν στην Αφρική ή σε κάποια αναπτυσσόμενη χώρα, αλλά μέσα στην ΕΕ, επισημαίνοντας ότι η τελευταία μοιάζει να είναι παντελώς απούσα και όλη η προσπάθεια και η δουλειά που έχει γίνει για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης παραμένει αφανής στο νησί της Λέσβου. Καταλήγει εφιστώντας την προσοχή στην ανάγκη εξεύρεσης άμεσων λύσεων και υιοθέτησης έκτακτων μέτρων, έστω και παρεκκλίνοντας από ορισμένους κανόνες που διέπουν τα ευρωπαϊκά προγράμματα και ταμεία, προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες, εν όψει της επικείμενης τραγωδίας.
Η εφημεριδα Le Soir υπογραμμίζει επίσης οτι βρίσκεται «στα ύψη ο εκνευρισμός στις Βρυξέλλες και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες απέναντι στην Ελλάδα, η οποία κατηγορείται ότι δεν κάνει τη δουλειά της». Το δημοσίευμα αναφέρεται στο ενδεχόμενο να αποβληθεί η Ελλάδα από τη ζώνη Σένγκεν, εξαιτίας της κατάστασης στη Λέσβο, η οποία τείνει να μετατραπεί σε ανθρωπιστική κρίση. Αναφέρει, επίσης, οτι τα λεγόμενα hotspots παραμένουν ανύπαρκτα, με αποτέλεσμα οι αφιχθέντες στην Ελλάδα να εξακολουθούν να κατευθύνονται μαζικά προς τη βόρεια Ευρώπη.
Στο δημοσίευμα αναφέρεται, επίσης, οτι παρόλο που οι υπεύθυνοι της Επιτροπής και οι εκπρόσωποί της είχαν μέχρι τώρα φανεί πολύ ευνοϊκοί απέναντι στην Ελλάδα, επαναλαμβάνοντας δημόσια ότι τα «hotspots» βρίσκονται σε καλό δρόμο, διπλωμάτες και αξιωματούχοι έχουν αρχίσει πλέον να εγκαταλείπουν την ξύλινη γλώσσα και να επισημαίνουν μια σειρά από παραλείψεις της ελληνικής πλευράς. Πιο συγκεκριμένα, η Ελλάδα κατηγορείται ότι δεν ζήτησε ποτέ επίσημα τη συμβολή των ομάδων ταχείας δράσης των κρατών μελών για τη φύλαξη των συνόρων (Rabid), δεν δημιούργησε τις 30.000 θέσεις υποδοχής, όπως είχε δεσμευθεί στη μίνι Σύνοδο με τα Βαλκανικά κράτη, χρονοτριβεί ως προς την υπογραφή συμφωνίας με τη FRONTEX και, τέλος, δεν ζήτησε την ενεργοποίηση της υλικής βοήθειας για πολιτική προστασία, η οποία θα καθιστούσε δυνατή την παροχή άμεσης βοήθειας στους μετανάστες που καταφθάνουν στα ελληνικά νησιά και θα περιόριζε την ανθρωπιστική καταστροφή. Αναφορικά με τις θέσεις υποδοχής, μόνο 3.000, από τις 30.000 για τις οποίες δεσμεύτηκε η Ελλάδα, υφίστανται, ενώ σε καλό δρόμο βρίσκονται οι υπόλοιπες 20.000 που ανέλαβε να δημιουργήσει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Η Ελλάδα έχει, επίσης, καθυστερήσει και ως προς την καταγραφή των προσφύγων, αφού καταγράφονται μόνο 20 αιτήματα μετεγκατάστασης την ημέρα. Σημειώνεται, επίσης, ότι 350 συσκευές ηλεκτρονικής λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων είναι έτοιμες να αποσταλούν στην Ελλάδα, αλλά η τελευταία επιμένει να χρησιμοποιεί το χαρτί για τη λήψη τους, παρόλο που, όπως χαρακτηριστικά τονίζεται, δεν θα χρειαζόταν παρά μισή μέρα για τη σχετική εκπαίδευση.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, υποστηρίζει η βελγική εφημεριδα οι Ευρωπαίοι έχουν αρχίσει να χάνουν την υπομονή τους και μοιάζουν αποφασισμένοι να ασκήσουν τη μέγιστη δυνατή πίεση προς τις ελληνικές Αρχές, ούτως ώστε να τεθούν σε εφαρμογή όσα έχουν προβλεφθεί. Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή επεξεργάζεται, σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας, την πιθανότητα αποκλεισμού της Ελλάδας από τη ζώνη Σένγκεν, πληροφορία που επιβεβαιώνεται και από διπλωματική πηγή μεγάλου κράτους-μέλους. Ένα τέτοιο μέτρο φαίνεται ακραίο από πολιτική σκοπιά και σε επίπεδο συμβολισμού, προβλέπεται, ωστόσο, στο άρθρο 26 της Συνθήκης του Σένγκεν, υπογραμμίζει η εφημεριδα.
Επικριτικός έναντι της Αθήνας εμφανίστηκε εξάλλου χθες ο πρόεδρος των Φιλελευθέρων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Γκι Φερχόφστατ. «Δεν είναι δυνατόν τα εξωτερικά σύνορα της Σένγκεν να μοιάζουν με ελβετικό τυρί. Αν η Ελλάδα αδυνατεί να ελέγξει τα σύνορά της, που είναι και σύνορα της Σένγκεν, τότε θα πρέπει να αποδεχθεί την βοήθεια της Ε.Ε.» ανέφερε ο Βέλγος πολιτικός, ο οποίος κάλεσε τον Αλέξη Τσίπρα να εξηγήσει στο Ευρωκοινοβούλιο πώς θα φυλάξει αποτελεσματικά τα ελληνικά σύνορα και γιατί δεν αποδέχεται τη συνδρομή συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής της ΕΕ.
Eυρωπαϊκό σχέδιο για 2ετη έξοδο από τη Σένγκεν
Εσωτερικό έγγραφο της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Η ακεραιότητα της Συνθήκης Σένγκεν» αποκαλύπτει την πρόθεση αρκετών κρατών μελών της Ε.Ε. να επαναφέρουν τον έλεγχο στα εσωτερικά σύνορα του χώρου για δύο χρόνια «όπου εντοπίζονται συνεχείς σοβαρές ελλείψεις σχετικά με τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων», την άμεση αποστολή επιχειρησιακής ομάδας της FRONTEX στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας και την ανάπτυξη ομάδων ταχείας επέμβασης στα σύνορα με τρίτες χώρες (rapid border intervention teams - (RABITs), ιδιαίτερα στα Βαλκάνια.
Στο εσωτερικό έγγραφο της προεδρίας που απευθύνεται στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων της Ε.Ε. (COREPER) και στο Συμβούλιο Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών που πραγματοποιείται στις Βρυξέλλες το διήμερο 3- 4 Δεκεμβρίου, αναφέρονται ρητώς οι επιφυλάξεις αρκετών κρατών – μελών για τη λειτουργία της Σένγκεν υπό την σοβαρή πίεση που προκαλείται από την προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, η αδυναμία ορισμένων κρατών μελών να διαφυλάξουν τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. και τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν για τη διασφάλιση του κεκτημένου του χώρου Σένγκεν.
Σε αυτό το πλαίσιο η Προεδρία καλεί το Συμβούλιο να εξετάσει τέσσερα σημαντικά ζητήματα για να αντιμετωπιστεί η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση και η τρομοκρατική απειλή, όπως την καλύτερη συνεργασία ανάμεσα στα κράτη μέλη σε περίπτωση επαναφοράς ελέγχων στα σύνορά τους, τη διασφάλιση των εξωτερικών συνόρων, την αύξηση των ελέγχων για να αντιμετωπιστεί η παράνομη μετανάστευση και την αντιμετώπιση των σοβαρών ελλείψεων σε ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα.
Με αφορμή τα δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία η Ελλάδα είναι αντιμέτωπη με ενδεχόμενη αποβολή από το χώρο Σένγκεν, λόγω μη εκπλήρωσης των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, η Ευρωβουλευτής ΝΔ Ελίζα Βόζεμπεργκ-Βρυωνίδη υπέβαλε ερώτηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζοντας τα εξης:
1. Έχει προχωρήσει η Επιτροπή σε συστάσεις προς την Ελλάδα για την καλύτερη φύλαξη των εξωτερικών της συνόρων, που αποτελούν παράλληλα και σύνορα της ΕΕ;
2. Ποιές ελλείψεις έχουν παρατηρηθεί από ελληνικής πλευράς σχετικά με τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ;
3. Έχει αρνηθεί η ελληνική κυβέρνηση τη συνεργασία με τις αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές για την ενισχυμένη φύλαξη των εξωτερικών ευρωπαϊκών συνόρων; Εάν ναι, θα υπάρξουν συνέπειες σε βάρος της Ελλάδας;"
Χθες πάντως το Ευρωπαικό Κοινοβούλιο αποφάνθηκε ότι ο Frontex, ο ευρωπαϊκός οργανισμός που φυλάσσει τα σύνορα της ΕΕ, θα πρέπει να συστήσει ένα μηχανισμό εξέτασης των καταγγελιών για παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο.
Ο μηχανισμός θα πρέπει να καταστεί «ένα πρωτοβάθμιο όργανο εξέτασης προσφυγών» υποστηρίζει το Ευρωκοινοβουλιο και υπογραμμίζει ότι «τα άτομα που θεωρούν ότι έχουν θιγεί από τους συνοριοφύλακες που φέρουν τα διακριτικά του Frontex θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να υποβάλλουν καταγγελία». Προκειμένου να αποτραπεί η καταχρηστική χρήση του μηχανισμού καταγγελιών, οι ευρωβουλευτές προτείνουν να μην γίνονται δεκτές ανώνυμες καταγγελίες. Τονίζουν, ωστόσο, ότι τούτο δεν θα πρέπει να αποκλείει καταγγελίες οι οποίες θα υποβάλλονται από τρίτα μέρη που ενεργούν για λογαριασμό του καταγγέλλοντος που ενδέχεται να μην επιθυμεί να αποκαλυφθεί η ταυτότητά του.
Τελος σε εντελώς άλλο μήκος κύματος απο τα δημοσιεύματα σε μερίδα του ευρωπαικού Τύπου κινείται η εξειδικευμένη στα ευρωπαϊκά θέματα ιστοσελιδα POLITICO σε ρεπορτάζ υπό τον τίτλο "Έλληνες και δώρα φέροντες" αναφέρει οτι «η φτωχότερη χώρα της Ευρώπης κάνει περισσότερα από οποιοδήποτε άλλο για να βοηθήσει τους Σύρους πρόσφυγες». Σημειώνει ότι «αν και η Ευρώπη έχει απογοητεύσει τόσο τους Έλληνες όσο και τους πρόσφυγες, ένα από τα πιο παράξενα και όμορφα πράγματα της τρέχουσας κρίσης είναι ο τρόπος που οι Έλληνες και οι πρόσφυγες βοηθούν ο ένας τον άλλον». Αναφέρεται ακομη οτι οι Έλληνες εθελοντές έχουν διαθέσει τα πάντα από στέγη μέχρι φαγητό, ιατρική και νομική συνδρομή. Οι εθελοντές από την Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες δημιούργησαν ένα σαφή, περιεκτικό οδηγό για τους πρόσφυγες, με χρήσιμες ελληνικές φράσεις όπως «Θέλω ένα γιατρό» και «Είμαι από το Ιράκ» μεταφρασμένες στα Αραβικά, Φαρσί και Αγγλικά».
Προειδοποίηση Αβραμόπουλου για τη Σένγκεν
Σε δήλωσή του στην «Καθημερινή» ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, σχετικά με τα σενάρια εξόδου της Ελλάδας από τη ζώνη Σένγκεν, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, λέγωντας ότι μέχρι τις 17 Δεκεμβρίου πρέπει να βελτιωθεί η κατάσταση.
Συγκεκριμένα τονίζει ότι, «Η Συνθήκη Σένγκεν βασίζεται στις αρχές της αλληλεγγύης και της υπευθυνότητας. Κάθε προσπάθεια αμφισβήτησής της θέτει στην ουσία σε αμφισβήτηση αυτές τις αρχές αλλά και δεν ωφελεί ούτε προσφέρει λύσεις» .
Ο επίτροπος Μετανάστευση, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, στην παρέμβασή του, επισημαίνει πως «η προσφυγική κρίση που αντιμετωπίζουμε είναι πρωτοφανής. Και δεν αφορά τις χώρες πρώτης υποδοχής ή τις χώρες προορισμού μόνο, αλλά όλη την Ευρώπη», συμπληρώνοντας ότι «παρά την ασφυκτική πίεση που δέχεται η Ελλάδα είναι επιτακτική ανάγκη να ολοκληρώσει αυτή την προσπάθεια που θα δώσει απτά αποτελέσματα».
Σύμφωνα με τον κ. Αβραμόπουλο «η άμεση και πλήρης εφαρμογή των συμφωνηθέντων μέτρων σε πρόσφατα συμβούλια, τόσο από την Ελλάδα, όσο και από όλα τα κράτη μέλη θα ενισχύσει την ασφάλεια των θαλάσσιων συνόρων αλλά και θα επαναφέρει τον έλεγχο στα βόρεια σύνορα, όπου μη ταυτοποιημένοι μετανάστες προσπαθούν να συνεχίσουν τη πορεία τους προς τα βόρεια».
Ο Ελληνας Επίτροπος στη δήλωσή του τονίζει πως «η ελληνική κυβέρνηση είναι ενήμερη για την ανάγκη να επιταχυνθούν οι διαδικασίες στη βάση των συμφωνηθέντων χρονοδιαγραμμάτων» ενώ επεσήμανε πως μέχρι τη Σύνοδο της 17ης Δεκεμβρίου η κατάσταση πρέπει να έχει βελτιωθεί σημαντικά τόσο στα θαλάσσια και χερσαία σύνορα της χώρας.
«Eίμαι αισιόδοξος ότι αυτό θα βάλει τέλος στις θεωρίες, είτε περί κατάρρευσης της ζώνης Σένγκεν, είτε περί εξόδου της χώρας από αυτή» λέει ο κ. Αβραμόπουλος.
Σημαντική ήταν και η παρέμβαση του κ. Αβραμόπουλου στη συνεδρίαση του Κολλεγίου των Επιτρόπων. Σύμφωνα με κοινοτική πηγή ο κ. Αβραμόπουλος επεσήμανε τον κίνδυνο συνολικά για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα στο ενδεχόμενο δημιουργίας της αποκαλούμενης «μικρής Schengen», στην οποία αναφέρθηκε τις προάλλες ο πρόεδρος του Eurogroup Γ. Ντάισελμπλουμ. Ο κ. Αβραμόπουλος υπογράμμισε επίσης την ανάγκη, παράλληλα με την εφαρμογή των δεσμεύσεων της Ελλάδος, να αναγνωρισθεί και να στηριχθεί η Ελλάδα στην όλη της προσπάθεια να αντιμετωπίσει την προσφυγική πίεση.
