Επιλογές για έξοδο στη σύνταξη με όρια ηλικίας από τα 52, 55 και 58,5 κρύβουν οι διατάξεις του ασφαλιστικού για ασφαλισμένους σε ΔΕΚΟ, Τράπεζες και Δημόσιο ενώ για ειδικές κατηγορίες, όπως οι ένστολοι, η συνταξιοδότηση συναρτάται από το έτος που συμπληρώνουν 24,5 χρόνια και είναι είτε χωρίς όριο ηλικίας είτε με όριο ηλικίας 60 ετών.
Το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» δημοσιεύει σήμερα έναν «τριπλό οδηγό» για τη συνταξιοδότηση των παραπάνω κατηγοριών ώστε να γνωρίζει ο καθένας τι ισχύει και τι επιλογές συνταξιοδότησης έχει και πώς διασφαλίζει καλύτερη σύνταξη και εφάπαξ τώρα, απ’ ό,τι αν συνταξιοδοτηθεί αργότερα.
ΔΕΚΟ – Τράπεζες: Τα νέα όρια ηλικίας για σύνταξη για άνδρες, γυναίκες και μητέρες με 15, 17,5, 25 και 35 έτη
Για τους ασφαλισμένους πριν από το 1993 στα πρώην ειδικά ταμεία ΔΕΚΟ, όπως ΔΕΗ, ΟΤΕ, καθώς και των τραπεζών, η κρίσιμη παράμετρος για τη σύναξη είναι να συμπληρώνουν 25ετία ως το 2012.
Αν πρόκειται για μητέρες, οι οποίες στην 25ετία έχουν και ανήλικο, τότε το όριο ηλικίας που κατοχυρώνουν για σύνταξη ξεκινά από το 50ό έτος. Για ασφαλισμένες πριν από το 1983 αρκούν και τα 17,5 έτη με ανήλικο για να κατοχυρώσουν δικαίωμα σύνταξης.
Για τους ασφαλισμένους πριν από το 1983, η βασική παράμετρος είναι να έχουν 35ετία, η οποία, αν συμπληρώνεται μετά τις 19/8/2015, συνδυάζεται και με όριο ηλικίας που ξεκινά από 58,5 ετών και αυξάνεται ένα εξάμηνο κατά το έτος που κλείνουν τα 35 χρόνια εργασίας.
Εν όψει εθελουσίας εξόδου μάλιστα στη ΔΕΗ, λόγω επικείμενης ιδιωτικοποίησης λιγνιτικών μονάδων, πολλοί εργαζόμενοι είναι «υπ’ ατμόν» καθώς σκέφτονται την έξοδο στη σύνταξη.
Ποιοι βγαίνουν κερδισμένοι με «εθελουσία» έξοδο
• Κερδισμένοι από τα κίνητρα εθελουσίας εξόδου είναι όσοι έχουν συμπληρώσει 25 ή και περισσότερα χρόνια ασφάλισης ως το 2012 και μέχρι τις 18/8/2015 έκλεισαν οι μεν γυναίκες το 50ό ως 55ο έτος (με ανήλικο τέκνο ως το 2012) οι δε άνδρες τα 35 χρόνια εργασίας. Σε αυτές, και όχι μόνο, τις περιπτώσεις η έξοδος στη σύνταξη είναι η πιο συμφέρουσα λύση αυτή τη στιγμή με το μπόνους της εθελουσίας εξόδου.
• Κερδισμένοι είναι επίσης όσοι έχουν πιάσει την ηλικία εξόδου που προβλέπουν οι παλιές διατάξεις, ακόμη και αν δεν έχουν τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης για να κλειδώσουν τις προϋποθέσεις που ίσχυαν ως το 2012. Σε αυτή την περίπτωση τη λύση δίνει η αναγνώριση πλασματικών ετών, που συμπληρώνουν με 4 και 5 έτη επιπλέον το συντάξιμο χρόνο κάθε ασφαλισμένου.
• Οφέλη έχουν επίσης και όσοι έχουν περάσει το 60ό έτος ή το συμπληρώνουν μέσα στα επόμενα 2-3 έτη (κυρίως άνδρες), καθώς μπορούν να αποχωρήσουν άμεσα για να μη χάσουν τα κίνητρα της εθελουσίας εξόδου και να αναγνωρίσουν ως και 7 πλασματικά έτη ώστε στα 62 τους να έχουν συνολικά 40 έτη για να πάρουν πλήρη σύνταξη.
• Οσοι ασφαλίστηκαν μετά το 1993 θα πρέπει να σταθμίσουν τις αποφάσεις τους καθώς, αν αποφασίσουν να αποχωρήσουν με δέλεαρ τους έξτρα μισθούς της εθελουσίας εξόδου, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι αν δεν συμπληρώσουν 40 χρόνια εργασίας, θα μείνουν υποχρεωτικά ως τα 67 για να πάρουν σύνταξη.
Ποιοι μπορούν να φύγουν για σύνταξη και σε ποια ηλικία από ΔΕΚΟ – Τράπεζες
1. Γυναίκες με ασφάλιση πριν από το 1983 που είχαν ανήλικο στα 17,6 έτη υπηρεσίας είναι οι πλέον ευνοημένες γιατί μπορούν να πάρουν σύνταξη οποτεδήποτε. Οσες ασφαλίστηκαν πριν από το 1983 θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με το όριο ηλικίας που ισχύει στη χρονιά που συμπλήρωσαν από 17,5 ως 25 έτη με ανήλικο τέκνο. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι προ του 1983 ασφαλισμένες στα ειδικά ταμεία της ΔΕΗ, του ΟΤΕ, της Αγροτικής, της Εθνικής Τράπεζας και της ΤτΕ. Τα όρια ηλικίας αυξάνονται προοδευτικά ως το 52ο έτος. Για παράδειγμα, εργαζόμενη στη ΔΕΗ με ανήλικο παιδί από το 2003 ως το 2012 και συμπληρωμένα από 18 ως 22,5 έτη ασφάλισης στο ίδιο διάστημα, συνταξιοδοτείται στο 50ό έτος.
2. Γυναίκες με ανήλικο στα 25 έτη (ασφάλιση μεταξύ ετών 1983 και 1992). Θα πρέπει να έχουν 25ετία ως το 2012 με ανήλικο τέκνο και συμπληρωμένη την ηλικία των 50, 52 και 55 ετών μέχρι τις 18/8/2015. Αν όμως οι ηλικίες αυτές συμπληρώνονται από 19/8/2015 και μετά, τότε αλλάζει και αυξάνεται κατ’ έτος και η ηλικία συνταξιοδότησης. Γυναίκες με ανήλικο τέκνο το 2010 ή το 2011 και ηλικία 50-52, μέχρι 18/8/2015, έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα για πλήρη ή μειωμένη σύνταξη. Οσες έκλεισαν τα 50-52 από τις 19/8 μέχρι τις 31/12/2015 θα φορτωθούν 5 έτη και θα συνταξιοδοτηθούν στα 55. Αν κλείνουν τα 50-52 το 2016, θα βγουν στα 56,9, αν τα κλείνουν το 2018, θα πάρουν σύνταξη στα 60,2 κ.ο.κ. Με 25 έτη και ανήλικο το 2012 κατοχυρώνουν το όριο των 53 ετών για μειωμένη και των 55 για πλήρη, εφόσον η ηλικία συμπληρώθηκε μέχρι 18/8/2015. Οσες έκλεισαν τα 53 ως τις 31/12/2015 θα υποβάλουν αίτηση όταν γίνουν 56,6 ετών για μειωμένη σύνταξη. Ενώ όσες έκλεισαν τα 55 θα πάρουν πλήρη στα 56,6.
3. Εξοδος με ανήλικο και 18,3 έτη ως το 2012 με διατάξεις και όρια ηλικίας ΙΚΑ. Οσες δεν έχουν ανήλικο στην 25ετία, αλλά στα 18,3 έτη, κλειδώνουν τη σύνταξη και με διατάξεις ΙΚΑ. Σε αυτές τις περιπτώσεις συμφέρει η έξοδος με όρια ηλικίας για μειωμένη σύνταξη. Προϋπόθεση να έχουν ασφαλιστεί πριν από το 1993.
4. Γυναίκες χωρίς ανήλικο. Χρειάζονται 25ετία και συμπληρωμένο το 55ο έτος ως το 2012 για να κατοχυρώσουν μειωμένη σύνταξη οποτεδήποτε. Αν η 25ετία υπήρχε ως το 2010, τότε παίρνουν και πλήρη από το 60ό έτος. Για πλήρη σύνταξη όμως με 25ετία το 2011 και το 2012 θα πρέπει να είχαν συμπληρώσει και το 60ό έτος τις δυο αυτές χρονιές, οπότε θεμελιώνουν δικαίωμα εξόδου στα 61 και στα 62, αντίστοιχα, διαφορετικά βγαίνουν στα 67, εκτός αν έχουν ασφαλιστεί πριν από το 1983 οπότε καλύπτονται από τη διάταξη για σύνταξη με 35ετία και με όρια ηλικίας από 58,5 ως 61,5. Οσες έχουν έναρξη ασφάλισης μετά το 1983 και δεν θέλουν να περιμένουν πλήρη σύνταξη στα 67 βγαίνουν μεν στα 62, αλλά θα χρειαστούν 40 χρόνια ασφάλισης που μπορούν να τα συμπληρώσουν με εξαγορά έως 7 ετών ή και με αυτασφάλιση, αν αποχωρήσουν με κίνητρα εθελουσίας εξόδου.
5. Γυναίκες με 15 χρόνια και συμπληρωμένο το 60ό έτος ως το 2010. Παίρνουν πλήρη σύνταξη οποτεδήποτε και αν αποχωρήσουν. Με 15ετία και το 60ό έτος το 2011 και το 2012, πλήρης παίρνουν στα 61 και στα 62. Από το 2013, πλήρη παίρνουν στα 67 χωρίς δικαίωμα μειωμένης, παρά μόνο όταν συμπληρώσουν 25 χρόνια, οπότε αποχωρούν στα 62 με μειωμένη.
6. Ασφαλισμένοι μέχρι το 1982 (άνδρες-γυναίκες) με 35ετία. Αποχωρούν χωρίς όριο ηλικίας αρκεί να έχουν 35ετία μέχρι τις 18/8/2015. Με 35ετία συμπληρωμένη από 19/8/2015 και μετά, θα συνταξιοδοτηθούν με το αντίστοιχο όριο ηλικίας που ξεκινά από τα 58,5 και αυξάνεται έξι μήνες κατ’ έτος. Δηλαδή 35ετία το 2016, όριο ηλικίας 59, 35ετία το 2017, όριο ηλικίας 59,6, 35ετία το 2018, όριο ηλικίας 60, 35ετία το 2019, όριο ηλικίας 60,6, 35ετία το 2020, όριο ηλικίας 61, 35ετία το 2021, όριο ηλικίας 61,6. Αν η 35ετία συμπληρώνεται το 2022, τότε ο συνολικός χρόνος αυξάνεται στα 40 έτη και το όριο ηλικίας στα 62.
7. Ασφαλισμένοι μεταξύ ετών 1983-1992. Εφόσον δεν έχουν χρόνο ασφάλισης πριν από το 1983 ώστε να καταταγούν στους παλαιότερους ασφαλισμένους, η ηλικία αποχώρησης είναι στα 62 με 40 χρόνια. Εναλλακτικά, αν έχουν την 25ετία ως το 2012, θα αποχωρήσουν στο 62ο έτος με μειωμένη και σταδιακά στο 67ο έτος με πλήρη.
Παράδειγμα: Ασφαλισμένος που προσλήφθηκε στη ΔΕΗ το 1987 και έχει 25 έτη το 2012, ενώ συμπληρώνει το 60ό έτος το 2018 θα συνταξιοδοτηθεί με μειωμένη στα 62. Μπορεί όμως να συνταξιοδοτηθεί και στα 62 με πλήρη, εφόσον συμπληρώνει 40 έτη ασφάλισης με αναγνώριση ως και 7 πλασματικών ετών από σπουδές, στρατιωτική θητεία, παιδιά. Εξετάζεται στην επικείμενη εθελουσία να δοθούν επιπλέον πλασματικά έτη, αλλά δεν είναι ακόμη οριστικό.
8. Ασφαλισμένοι από 1/1/1993 και μετά. Βγαίνουν στη σύνταξη με πλήρες ποσό όταν θα έχουν 40 έτη και συμπληρωμένο το 62ο έτος. Αν δεν έχουν 40ετία, θα πάρουν πλήρη στα 67 και μειωμένη στα 62. Η μείωση -με τα ως τώρα δεδομένα- θα είναι μόνο στο ποσό της εθνικής σύνταξης και όχι στην ανταποδοτική.
Παράδειγμα: Ασφαλισμένος μετά το 1993 που θα έχει 30 έτη ασφάλισης και μισθό 1.750 ευρώ, αν βγει με μειωμένη στα 62, θα πάρει εθνική σύνταξη 268 ευρώ (384-30%=268) και 536 ευρώ ανταποδοτική, δηλαδή 804 ευρώ συνολικά.
