Ενώ ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας επιδίδεται στην πολιτική και επικοινωνιακή διαχείριση της προσφυγικής κρίσης για να προλάβει τις εσωτερικές αντιδράσεις, πέντε ημέρες μετά το κλείσιμο των συνόρων από την ΠΓΔΜ, η Ελλάδα απομονώνεται με ταχείς ρυθμούς και η κατάσταση στην χώρα θυμίζει έναν ατέλειωτο καταυλισμό προσφύγων.
Είναι σαφές ότι η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε ανθρωπιστική κρίση, καθώς δεν υπάρχουν οι απαραίτητες υποδομές για την υποδοχή και την φιλοξενία των χιλιάδων που εισρέουν καθημερινά στην χώρα και εγκλωβίζονται καθώς η ΠΓΔΜ επιτρέπει την περαιτέρω μετακίνηση με το σταγονόμετρο και με αυστηρές προϋποθέσεις.
Μπορεί ο πρωθυπουργός να δηλώνει από το βήμα της Βουλής ότι «αν κάποιοι νομίζουν ότι μπορεί να σηκώνουν φράχτες, να γνωρίζουν ότι αυτό δεν είναι ανεκτό και ότι η Ελλάδα θα αντιδράσει», ωστόσο στην πράξη οι δυνατότητές της είναι περιορισμένες.
Εάν η κατάσταση συνεχιστεί με τον ίδιο τρόπο τότε στην Σύνοδο Κορυφής της 7ης Μαρτίου, είναι πολύ πιθανό να συζητηθούν μέτρα για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης στην Ελλάδα και η ενίσχυσή της στην δημιουργία μεγάλων καταυλισμών για τους πρόσφυγες.
Πρόκειται για μία εξέλιξη που οδηγεί στην ντε φάκτο μετατροπή της Ελλάδας σε αποθήκη προσφύγων και παράνομων μεταναστών. Είναι δε μία κατάσταση που έχουν περιγράψει τις προηγούμενες ημέρες, ο υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας Ντε Μερζιέρ και ο Επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος αλλά και ο αρμόδιος υπουργός Γιάννης Μουζάλας. Στην κατεύθυνση αυτή κινήθηκε και ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες Φιλίππο Γκράντι ο οποίος στην συνέντευξη Τύπου που έδωσε χθες στην χώρα μας, μετά την συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ανέφερε ότι «η ανησυχία μας είναι ότι το κλείσιμο των συνόρων στα Βαλκάνια μπορεί να δημιουργήσει αδιέξοδο στην Ελλάδα». «Ελπίζω να μην μείνει όλος αυτός ο πληθυσμός στην Ελλάδα, αν όμως γίνει είμαστε έτοιμοι να το διαχειριστούμε και αυτό ήταν το μήνυμα μου προς την ελληνική κυβέρνηση»,ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στα ελληνικά νησιά εξακολουθούν να φθάνουν κατά χιλιάδες εφόσον η Τουρκία αρνείται να ελέγξει την παράνομη διακίνηση στο εσωτερικό της και όπως κατήγγειλε ο Πάνος Καμμένος μπλοκάρει και το σχέδιο για την ενεργοποίηση του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο. Από την αρχή του χρόνου στην Ελλάδα έχουν περάσει περίπου 96.000 πρόσφυγες οι οποίοι στην πλειοψηφία τους εξακολουθούν να κατευθύνονται προς την Γερμανία που σύμφωνα με τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ έχει υποδεχθεί τους 90.000. Καθώς η Γερμανία έχει εξαντλήσει τα όριά της και η Ανγκέλα Μέρκελ δέχεται πλέον έντονες επικρίσεις στο εσωτερικό της, δημιουργείται η εντύπωση ότι ενώ επισήμως τάσσεται υπέρ της ευρωπαϊκής λύσης, παρασκηνιακά δίνει το μήνυμα για το κλείσιμο των συνόρων στις χώρες που αποτελούν διάδρομο.
Αρνητική εξέλιξη στην Διάσκεψη της Βιέννης
Φάνηκε άλλωστε από την χθεσινή εξέλιξη στην Διάσκεψη της Βιέννης όπου συμμετείχαν οι εκπρόσωποι της Αυστρίας, της Βουλγαρίας, της Κροατίας και της Σλοβενίας, μαζί με εκείνους από τις δυτικοβαλκανικές χώρες , Αλβανία, Βοσνία, Κόσοβο, Μαυροβούνιο, ΠΓΔΜ και Σερβία. Παρά τις έντονες αντιδράσεις της Αθήνας και τα διπλωματικά διαβήματα, αποφασίστηκε μία πιο "στενή συμμαχία" ανάμεσα στους υπουργούς Εσωτερικών και Εξωτερικών κατά μήκος της Διαδρομής των Βαλκανίων για δραστική μείωση της προσφυγικής ροής, όπως ανακοίνωσε σε κοινή συνέντευξη Τύπου, η Αυστριακή υπουργός Εσωτερικών, Γιοχάννα Μικλ-Λάιτνερ.
Στο κοινό ανακοινωθέν που υπογράφηκε υπογραμμίζουν πως «θα πρέπει να μειωθεί δραστικά η μεταναστευτική ροή κατά μήκος της Διαδρομής των Βαλκανίων», ενώ η Αυστριακή υπουργός Εσωτερικών, έκανε λόγο για την ανάγκη διακοπής των μεταναστευτικών ροών, και ανακοίνωσε ότι συμφωνήθηκε η «πλήρης και εξ ολοκλήρου υποστήριξη της Μακεδονίας».
Παράλληλα ο αυστριακός υπουργός Εξωτερικών Σεμπάστιαν Κουρτς απέρριψε τις αιτιάσεις της Αθήνας, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι “η Ελλάδα ενδιαφέρεται μόνο για την προώθηση των προσφύγων στην Ευρώπη και όχι για τον περιορισμό της προσφυγικής ροής”.
Εν τω μεταξύ το Βέλγιο αύξησε τους περιορισμούς για την υποδοχή προσγύγων από την Γαλλία ενώ ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτωρ Ορμπάν προαναγγέλλει δημοψήφισμα στην χώρα του με το ερώτημα: «Θέλετε η Ευρωπαϊκή Ένωση να διατάξει μια υποχρεωτική μετεγκατάσταση μη ούγγρων προσφύγων στην Ουγγαρία χωρίς την έγκριση του ουγγρικού κοινοβουλίου;».
Χαρακτηριστικό της στάσης της Ευρώπης είναι ότι υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Στάινμάγιερ, απέφυγε να αποδοκιμάσει την Διάσκεψη της Βιέννης, ενώ η εκπρόσωπός του ανέφερε ότι πρέπει να έχουμε καλύτερους ελέγχους σε ό,τι αφορά τα εσωτερικά σύνορα επισημαίνοντας βέβαια ότι «σε όλα αυτά τα θέματα θα προχωρήσουμε μόνο αν σταθούμε όλοι μαζί από κοινού ως Ευρωπαίοι, ως Ευρωπαϊκή Ένωση και βρούμε κοινή λύση. Και σε αυτό περιλαμβάνεται βεβαίως και η Ελλάδα».
Απελπιστική κατάσταση
Εν τω μεταξύ η κατάσταση είναι απελπιστική καθώς χιλιάδες πρόσφυγες φθάνουν καθημερινά στον Πειραιά από τα νησιά του Αιγαίου και στην συνέχεια εγκλωβίζονται μεταξύ Αθήνας και Ειδομένης. Στα σκοπιανά σύνορα έχει απαγορευτεί η διέλευση στους Αφγανούς πρόσφυγες, που όμως αποτελούν σύμφωνα με τα στοιχεία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα περί το 30% των προσφύγων που μπαίνουν στην Ελλάδα. Αλλά και οι υπόλοιποι υποβάλλονται σε αυστηρούς ελέγχους. Αποτέλεσμα είναι ότι χθες πέρασαν στην ΠΓΔΜ περί τα 850 άτομα.
Οι πρόσφυγες δεν έχουν καμία ενημέρωση, τους προσφέρεται ελάχιστη ανθρωπιστική βοήθεια και είναι εκτεθειμένοι στη βία και την κακοποίηση, αναφέρεται σε ανακοίνωση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Έχουμε καταγγείλει κατ' επανάληψη τις ανθρωπιστικές συνέπειες αυτού του ντόμινο, αλλά οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συνεχίζουν να επινοούν νέα και αυθαίρετα κριτήρια, με μοναδικό στόχο τη μείωση της ροής των ανθρώπων, με οποιοδήποτε κόστος και με πλήρη περιφρόνηση των ανθρωπιστικών αναγκών», τονίζει η Ορελί Ποντιέ σύμβουλος της οργάνωσης σε θέματα μετανάστευσης. «Η αποτυχία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να βρουν συλλογικές και ανθρώπινες απαντήσεις προκαλεί μόνο χάος, αυθαιρεσία και διακρίσεις».
Χωρίς το δικαίωμα πλέον διέλευσης στην ΠΓΔΜ, εκατοντάδες Αφγανοί στέλνονται από την Ειδομένη στην Αθήνα, όπου οι εγκαταστάσεις υποδοχής είναι ήδη στα όριά τους. Την κατάσταση περιγράφουν ξανά οι Γιατροί χωρίς σύνορα: «Η κατάσταση είναι ήδη μη βιώσιμη και θα γίνει ακόμη χειρότερη τις επόμενες ημέρες», δηλώνει η Μαρί Ελισαμπετ Ινγκρέ επικεφαλής της αποστολής στην Ελλάδα στην ανακοίνωσή της και προσθέτει: «Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να φιλοξενήσει περίπου 3.700 ανθρώπους στην ηπειρωτική χώρα, και μόνο 1.000 θέσεις είναι για τους ανθρώπους σε κίνηση. Η κυβέρνηση δημιουργεί δύο καταυλισμούς έξω από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, αλλά ακόμα δεν είναι σαφές το πλαίσιο λειτουργίας τους. Αν οι Αφγανοί εξακολουθήσουν να μην έχουν δυνατότητα διέλευσης στα σύνορα, όλο το σύστημα υποδοχής θα έχει φθάσει στα όριά του σε μόλις οκτώ ημέρες. Ελλείψει οποιουδήποτε ρεαλιστικού σχεδίου έκτακτης ανάγκης, είμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι ότι η ήδη επιβαρυμένη κατάσταση θα επιδεινωθεί».
Στην ανακοίνωση σημειώνεται πως από την αρχή του 2016, περισσότεροι από 94.000 άνθρωποι έχουν φτάσει στα ελληνικά νησιά, ενώ περισσότεροι από 320 έχουν πνιγεί προσπαθώντας να διασχίσουν το Αιγαίο Πέλαγος. Κατά μέσο όρο 2.000 άνθρωποι την ημέρα συνεχίζουν να διακινδυνεύουν τη ζωή τους με θαλάσσια διέλευση προς την Ελλάδα, όπου εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν την απελπιστική έλλειψη βοήθειας και προστασίας.
Συνεχίζεται η ροή
Από την Μυτιλήνη ήταν έτοιμοι μετά την πιστοποίησή τους να αναχωρήσουν για Αθήνα περί τους 2500 ανθρώπους, ενώ συνέχιζαν να φθάνουν κι άλλοι. Ενώ όμως η διέλευση στην ΠΓΔΜ γίνεται με το σταγονόμετρο στον καταυλισμό προσωρινής διαμονής στην Ειδομένη βρίσκονται περίπου 3000 άτομα. Οι αρχές κατευθύνουν όσους έφθαναν χθες με λεωφορεία από την Αθήνα στο πρώην στρατόπεδο Αναγνωστοπούλου, στα Διαβατά Θεσσαλονίκης, όπου μέχρι το τέλος της ημέρας, είχαν φθάσει περίπου 1600 άτομα.
Οι πρόσφυγες φθάνουν αρχικά στο λιμάνι του Πειραιά όπου φιλοξενούνται στους δύο επιβατικούς σταθμούς του ΟΛΠ, όπου όμως οι σκηνές που μεταδόθηκαν χθες ήταν απελπιστικές. Από εκεί προωθούνται προς τα κέντρα φιλοξενίας στο Σχιστό, στον Ελαιώνα και στο Ελληνικό που ήδη όμως έχουν εξαντλήσει την χωρητικότητά τους. Άλλοι κατευθύνονται προς την πλατεία Βικτωρίας για να αναζητήσουν δρόμους για τα σύνορα. Εν τω μεταξύ η Αστυνομία σταματά τους πρόσφυγες στην Εθνική Οδό. Η εικόνα των 500 ανθρώπων που ξεκίνησαν από την Λαμία για να πάνε στα σύνορα με τα πόδια ήταν απελπιστική.
Είναι βέβαιο ότι τα hot spots στα νησιά, και τα νέα κέντρα προσωρινής φιλοξενίας σε Σχιστό και Διαβατά, καθώς και εκείνο του Ελαιώνα, δεν επαρκούν για να καλύψουν τις αυξημένες προσφυγικές ροές. Η κυβέρνηση τους στέλνει πρώτα στην Ειδομένη και από εκεί γυρνούν πίσω στα ήδη γεμάτα κέντρα υποδοχής. Καθώς η κατάσταση θα κλιμακωθεί όσο η Τουρκία δεν ελέγχει την ροή θεωρείται βέβαιο ότι πολύ σύντομα θα απαιτηθούν περισσότερες εγκαταστάσεις και υποδομές.