Ούτε η κρίση ούτε η βίαιη εισβολή της τεχνολογίας στην καθημερινότητά μας έχουν καταφέρει να «αλλαξοπιστήσουν» τις δεκάδες γενιές μαθητών που κάθε χρόνο μετά τις Πανελλαδικές δίνουν μάχη για μια θέση στις «παραδοσιακές» δημοφιλείς σχολές. Πέρσι πάνω από 4.355 υποψήφιοι δήλωσαν στο μηχανογραφικό τους δελτίο τη Νομική Σχολή Αθηνών, 4.756 την Ιατρική Σχολή Αθηνών και 3.619 την Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ.
Η… σφαγή που γίνεται κάθε χρόνο για λίγες εκατοντάδες θέσεις ανάμεσα στους υποψηφίους, αριστούχοι οι περισσότεροι εξ αυτών, για σχολές που δεν πέφτουν από το κατώφλι των 18.000 μορίων, επαναφέρει κάθε φορά το ίδιο ερώτημα: τι γίνεται με τη μεγαλύτερη μάζα των υποψηφίων, μαθητές που «συσσωρεύονται» κάθε χρόνο στην κλίμακα των βαθμολογιών από 13 μέχρι 16;
Αν και το μηχανογραφικό δελτίο έχει μείνει απαράλλαχτο -με μικρές προσθαφαιρέσεις- τα τελευταία χρόνια, τόσο οι γονείς όσο και οι μαθητές παραμένουν ελλιπώς ενημερωμένοι για τα εκατοντάδες τμήματα που περιλαμβάνονται σε αυτό και παραμελούνται από την πλειοψηφία των υποψηφίων. Οι καινούργιες προσθήκες «φοβίζουν» και πολλά τμήματα που ανοίγουν τεράστιες δυνατότητες στους αποφοίτους παραμένουν «κολλημένα» σε λίγες χιλιάδες μόρια, λόγω χαμηλής ζήτησης από τους υποψηφίους.
1ο Επιστημονικό Πεδίο
Ανθρωπιστικές, Νομικές και Κοινωνικές Σπουδές
Τις ξένες φιλολογίες και σπουδές προτείνει ο σύμβουλος σταδιοδρομίας Σπύρος Μιχαλούλης στους υποψηφίους του πρώτου επιστημονικού πεδίου. Ρωσική Γλώσσα και Φιλολογία, Τουρκικών Σπουδών, Σλαβικών Σπουδών αποτελούν ορισμένες σχολές που κυμαίνονται από 13.000 ως 15.000 μόρια και παρέχουν αρκετές δυνατότητες στους αποφοίτους.
Αντίθετα με τις πιο «παραδοσιακές» επιλογές σε ξένες φιλολογίες (αγγλική, γαλλική, ισπανική), οι παραπάνω σχολές δεν έχουν υποχρεωτικό κάποιο ειδικό μάθημα ξένης γλώσσας.
«Οι περισσότεροι νομίζουν ότι αποφοιτώντας από αυτές τις σχολές θα καταλήξουν καθηγητές ξένων γλωσσών. Είναι λάθος αυτή η αντιμετώπιση. Εχοντας ολοκληρώσει αυτές τις σπουδές, με ένα μεταπτυχιακό μπορείς να απορροφηθείς σε μια σειρά θέσεων που αφορούν το μάρκετινγκ, τον τουρισμό, business, τη μετάφραση και τη διερμηνεία», εξηγεί ο κ. Μιχαλούλης. Πρόκειται για έξυπνες επιλογές που είναι χαμηλόβαθμες και μπορούν να ανοίξουν νέους ορίζοντες στους πτυχιούχους τους», συνεχίζει.
2ο Επιστημονικό Πεδίο
Θετικών και Τεχνολογικών Σπουδών
Οι σχολές Πληροφορικής αποτελούν μια πολύ καλή επιλογή για όσους επιθυμούν ένα πτυχίο που προσφέρει πολύ καλές δυνατότητες και άμεση απορρόφηση στην αγορά εργασίας. Στο 2ο επιστημονικό πεδίο όπου οι πολυτεχνικές σχολές τραβάνε το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, οι σχολές Πληροφορικής, ειδικά στην επαρχία, διατηρούν πολύ χαμηλά τις βάσεις τους, αν και παρέχουν ένα πτυχίο περιζήτητο, σύμφωνα και με πληθώρα ερευνών σχετικά με την απορρόφηση στην αγορά εργασίας, η οποία όπως φαίνεται έχει ανάγκη από προγραμματιστές. Το εν λόγω πεδίο άλλωστε έχει την ιδιαιτερότητα να προσφέρει σχεδόν ίσο αριθμό θέσεων με τους υποψήφιους που εξετάζονται κάθε χρόνο. Δηλαδή, μικρό έως μηδαμινό ποσοστό των μαθητών μένει εκτός κάποιας σχολής. Αυτό δίνει τη δυνατότητα, με τη σωστή επιλογή στο μηχανογραφικό δελτίο, να εισαχθεί ο υποψήφιος σε μια πολλά υποσχόμενη σχολή χωρίς να έχει επιτύχει πολύ υψηλή βαθμολογία. Τα τμήματα Πληροφορικής ξεκινούν από 16.500 μόρια, αν και στο ΠΑΠΕΙ η βαθμολογία κινείται στα 15.000 μόρια, ενώ στην Κέρκυρα στα 12.000 μόρια.
Και το τμήμα των Ψηφιακών Συστημάτων του ΠΑΠΕΙ είναι μία πολύ καλή ευκαιρία, καθώς αν και έχει χαμηλή βαθμολογία εισαγωγής, ο πτυχιούχος μπορεί στη συνέχεια να ασχοληθεί με οτιδήποτε έχει να κάνει με e-government και e-learning, αρκεί να παρακολουθήσει ένα καλό μεταπτυχιακό.
3ο Επιστημονικό Πεδίο
Επιστημών Υγείας
Τεχνολογία Τροφίμων, Γεωπονικές Σχολές καθώς και τα «παραϊατρικά», όπως η εργοθεραπεία, η διαιτολογία και η φυσικοθεραπεία, είναι μερικές από τις επιλογές που θα μπορούσαν να κάνουν οι υποψήφιοι. Πρόκειται για το πιο ανταγωνιστικό πεδίο των Πανελληνίων, με τους περισσότερους υποψήφιους να έχουν καλές επιδόσεις και να κρατάνε ψηλά τον πήχυ των σχολών (σ.σ.: πέρσι μόλις τρία τμήματα σε ΤΕΙ ήταν κάτω από τη βάση). Η νέα έλευση από φέτος του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής φέρνει νέα δεδομένα σε αυτό το επιστημονικό πεδίο, καθώς τμήματα του ΤΕΙ Αθήνας, που ήδη διατηρούσαν μια υψηλή θέση στις προτιμήσεις των υποψήφιων, αναβαθμίζονται πλέον ως πανεπιστημιακά. Επειδή φέτος είναι η πρώτη χρονιά που θα λειτουργήσει το τμήμα, είναι πολύ πιθανόν οι βάσεις των τμημάτων αυτών να μην εκτοξευτούν και να κρατηθούν σε μεσαία επίπεδα.
4ο Επιστημονικό Πεδίο
Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής
Πέραν των τμημάτων πληροφορικής (σ.σ.: το γεγονός ότι έχουν «ανοίξει» και στο 2ο επιστημονικό πεδίο ανεβάζει τον πήχυ δυσκολίας για τους υποψήφιους του 4ου επιστημονικού πεδίου που παρουσιάζουν πολύ χαμηλότερες επιδόσεις σε σχέσεις με αυτούς του 2ου), υπάρχουν αρκετές χαμηλόβαθμες σχολές που μπορούν να επιλέξουν οι υποψήφιοι.
Τα πανεπιστήμια με τουριστικά τμήματα, μάρκετινγκ αλλά και τα ψηφιακά συστήματα αποτελούν εύκολα προσβάσιμες επιλογές με χαμηλό βαθμό εισαγωγής και αρκετά υποσχόμενες προοπτικές.
«Οταν λέμε για σχολές και τμήματα, το σημαντικότερο είναι ο υποψήφιος να αναζητήσει το πρόγραμμα σπουδών και τι του παρέχει αυτό το πτυχίο», εξηγεί ο κ. Μιχαλούλης και συνεχίζει: «Ξέρει κανείς ότι έχοντας πτυχίο μάρκετινγκ έχει δικαίωμα να ανοίξει λογιστικό γραφείο; Οι περισσότεροι δεν το γνωρίζουν. Καλό είναι λοιπόν να γνωρίζουμε τι δυνατότητες προσφέρει το κάθε τμήμα».
Για παράδειγμα, η σχολή Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης στη Χίο έχει βάση μόλις 10.185 μόρια και συνδυάζει μηχανολογία με business. Σύμφωνα με έρευνα της σχολής, το 50% βρήκε δουλειά μέσα στους πρώτους 3 μήνες της αποφοίτησής του σε τομείς όπως η βιομηχανία, οι τράπεζες, ακόμα και το εμπόριο. Αντίστοιχα πολύ υψηλή απορρόφηση έχει το τμήμα μάρκετινγκ του ΟΠΑ, όπου το 51,4% έχει βρει δουλειά πριν από την αποφοίτηση. Από την άλλη, ο απόφοιτος θα πρέπει να γνωρίζει ότι δεν μπορεί να εγγραφεί στο Τεχνικό Επιμελητήριο.
«Εξειδικευμένες» σπουδές για όσους υποψήφιους δεν ακολουθούν την πεπατημένη
Υπάρχουν σχολές που δεν απευθύνονται σε όλους τους υποψηφίους. Είναι κρυμμένες στις σελίδες του μηχανογραφικού δελτίου, απευθύνονται σε μαθητές που δεν θα ακολουθήσουν έναν παραδοσιακό τρόπο σπουδών, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουν επαγγελματική αποκατάσταση.
Οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού δεν χαίρουν της ζήτησης των υποψηφίων. Τα μόριά τους κινούνται στα όρια της βάσης και οι περισσότεροι τις αντιμετωπίζουν ως σχολές που σε οδηγούν αποκλειστικά στην εργασία σε καράβια.
«Αυτό που δεν γνωρίζουν πολλοί υποψήφιοι είναι οι τεράστιες δυνατότητες που σου ανοίγονται μέσα από τις ΑΕΝ. Οι περισσότεροι νομίζουν ότι το μόνο που μπορείς να κάνεις μετά είναι να μπαρκάρεις, αλλά είναι λανθασμένη αυτή η οπτική και κυρίως στερείται γνώσεων των τελευταίων εξελίξεων. Με ένα μεταπτυχιακό σού ανοίγουν πόρτες στη ναυτιλία και στον τουρισμό, ενώ το πτυχίο αναγνωρίζεται και από το εξωτερικό, στην περίπτωση που κάποιος θέλει να παρακολουθήσει μεταπτυχιακό σε άλλη χώρα», εξηγεί ο κ. Μιχαλούλης.
Για όσους έχουν καλλιτεχνική φύση και φαντασία μια ενδιαφέρουσα επιλογή είναι το τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων. Είναι μοναδικό στο είδος του, ανήκει στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και εδρεύει στη Σύρο. Σύμφωνα με έρευνα του γραφείου διασύνδεσης της σχολής, το 66,4% εργάζεται μετά την απόκτηση του πτυχίου με το 69,5% εξ αυτών στην Ελλάδα και το 30,5% στο εξωτερικό. Η απασχόληση ποικίλλει, με τους αποφοίτους να απορροφώνται στη σχεδίαση διαδραστικών συστημάτων για κινητά και Διαδίκτυο, στη σχεδίαση βιομηχανικών προϊόντων ακόμα και υπηρεσιών, όπως επικοινωνία και εταιρική ταυτότητα.
Τέλος, το τμήμα Σχεδιασμού και Τεχνολογίας Ξύλου με λίγο παραπάνω από 6.000 μόρια, σίγουρα απευθύνεται σε αρκετά εξειδικευμένους σπουδαστές, όμως στην περίπτωση που κάποιον τον ενδιαφέρει, υπάρχει μεγάλη ζήτηση των αποφοίτων σε βιομηχανίες που ασχολούνται με αυτό. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια η Κύπρος έχει απορροφήσει ένα μεγάλο κομμάτι των πτυχιούχων.