Με οκτώ διαφορετικούς τρόπους έχουν ήδη μειωθεί οι κύριες συντάξεις, παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης ότι η προστασία τους αποτελεί «κόκκινη γραμμή» στις διαπραγματεύσεις.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του καθηγητή Αλέξη Μητρόπουλου και της επιστημονικής ομάδας της ΕΝΥΠΕΚΚ, έχουν ψηφιστεί 8 ρυθμίσεις που μειώνουν τις συντάξεις, ενώ οι κατώτατες κύριες συντάξεις των νέων συνταξιούχων έχουν ήδη μειωθεί κατά 25%.
Οι ρυθμίσεις αυτές, που οδηγούν σύμφωνα με την ΕΝΥΠΕΚΚ, σε βίαιη φτωχοποίηση 700.000 χαμηλο-συνταξιούχους που παίρνουν ή θα πάρουν κύρια σύνταξη κάτω των 800 ευρώ, είναι οι παρακάτω:
1) Μείωση της κατώτατης κύριας σύνταξης από 486 ευρώ σε 392 ευρώ
Το μέτρο αυτό ήδη εφαρμόζεται αναδρομικά από 1-1-2015 και αφορά όλους τους νέους συνταξιούχους κύριας σύνταξης που η συνταξιοδότησή τους ξεκίνησε από την ανωτέρω ημερομηνία.
Η μείωση έγινε με τη γνωστή «εγκύκλιο Χαϊκάλη» σε εφαρμογή του σκληρότερου σε ισχύ ασφαλιστικού νόμου στην Ευρώπη σήμερα, του άρθρου 3 παρ. 3 του ν. 3863/2010 (νόμος Λοβέρδου-Κουτρουμάνη), βάσει του οποίου προβλέφθηκε (ήδη από το 2010!) ότι από 1-1-2015 η κατώτατη κύρια σύνταξη θα ισούται με 15 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη σύμφωνα με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) του έτους 2015.
Αφού, με την υπ’αριθ. 6/2012 Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου μειώθηκε μονομερώς το ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη, η μειωμένη κατώτατη κύρια σύνταξη από 1-1-2015 ανέρχεται σε 392,70 € (26,18 € Χ 15 ημερομίσθια = 392,70€).
Η μείωση της κατώτατης κύριας σύνταξης από 486 € σε 293 €, που αφορά όλους όσους συνταξιοδοτήθηκαν και συνταξιοδοτούνται από 1-1-2015 και μετά, σύμφωνα με νόμο της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ (ν. 3863/2010), εφαρμόζεται σε όλους τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ).
2) Κατάργηση του προνοιακού τμήματος της κατώτατης κύριας σύνταξης για όλους τους συνταξιούχους πριν το 67ο έτος της ηλικίας!
Με το τρίτο Μνημόνιο (ν. 4336/2015, άρθρο 2 παρ.Ε.2, περ.1α) προβλέπεται ότι όσοι συνταξιοδοτούνται, από 1-7-2015 και εφεξής, λόγω γήρατος από τους Οργανισμούς Κύριας ή Επικουρικής Ασφάλισης, λαμβάνουν ΜΟΝΟ το ποσό της σύνταξης που προκύπτει βάσει των οικείων καταστατικών και γενικών διατάξεων («οργανικό ποσό»). Εάν το προκύπτον οργανικό ποσό της κύριας σύνταξης είναι κατώτερο του εκάστοτε προβλεπόμενου κατώτατου ορίου, τότε χορηγείται το οργανικό αυτό ποσό σύνταξης. Μετά τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 11 παρ. 3 του ν. 3863/2010 (αύξηση ορίου συνταξιοδότησης ανάλογα με το προσδόκιμο του γενικού πληθυσμού), καταβάλλεται το εκάστοτε προβλεπόμενο ποσό του κατώτατου ορίου σύνταξης (οργανικό + προνοιακό τμήμα).
Το μέτρο αυτό πλήττει τους δικαιούχους της κατώτατης κύριας σύνταξης, όσους συνταξιοδοτούνται με περιορισμένο χρόνο ασφάλισης και χαμηλές συντάξιμες αποδοχές, οι οποίοι είναι αυτοί που παίρνουν τα κατώτατα ποσά.
Σημείωση: Το μέτρο αφορά στην κατάργηση των κατώτατων ορίων στις περιπτώσεις της συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, γιατί στις περιπτώσεις αναπηρίας και θανάτου τα κατώτατα όρια διατηρούνται και πριν την ηλικία των 67 ετών.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Μια γυναίκα με 20 χρόνια ασφάλισης, μπορούσε να λάβει σύνταξη 550 €. Με την εφαρμογή τώρα πλέον του οργανικού ποσού και τη μη χορήγηση των κατώτατων ορίων (αναδρομικά από 1-7-2015) και επειδή είναι μειωμένη η σύνταξη, το ποσό που θα παίρνει είναι κάτω από τα 300 €, ήτοι 250-260 €!!. Δηλαδή θα λαμβάνει περίπου τη μισή σύνταξη μέχρι να γίνει 67 χρονών!
3)Αύξηση της εισφοράς περίθαλψης στις κύριες (παλιές και νέες) συντάξεις από 4% σε 6% (και επιβολή εισφοράς 6% στις επικουρικές)!
Με τις διατάξεις του ν. 4334/2015 (άρθρο 1, παρ.31, ΦΕΚ Α 80) και της ενσωματωμένης εγκυκλίου του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, αυξάνεται από 1-7-2015 η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης που παρακρατείται από τις κύριες συντάξεις των Ασφαλιστικών Οργανισμών και του Δημοσίου, από 4% σε 6%.
Σύμφωνα άλλωστε με την υπ’αριθ.πρωτ. Φ.80000/οικ.35773/1207/ 5.8.2015 σχετική εγκύκλιο του ΥΠΕΚΑΚΑ «η αυξημένη εισφορά υπολογίζεται επί του αρχικού μεικτού μηνιαίου ποσού της κύριας σύνταξης, σύμφωνα με την ΜΠΔΣ/10362/1961/23-4-2013 εγκύκλιο της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου αυτού, η οποία συνεχίζει να ισχύει».
Στην Επικουρική Ασφάλιση θεσπίζεται «εισφορά υγειονομικής περίθαλψης» σε ποσοστό 6%, με παρακράτηση αυτής από τις καταβαλλόμενες επικουρικές συντάξεις, από την ίδια ως άνω ημερομηνία, ήτοι αναδρομικά από 1-7-2015! Η αναδρομική περικοπή (για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο 2015) διενεργείται από τον Οκτώβριο 2015 και για τρεις μήνες, σε ισόποσες δόσεις.
Η εισφορά αυτή στις επικουρικές συντάξεις, σύμφωνα με σχετική εγκύκλιο του ΕΤΕΑ, εφαρμόζεται στο σύνολο των δικαιούχων επικουρικής σύνταξης, ανεξάρτητα από τον αριθμό συντάξεων.
4)Άμεση κατάργηση του ΕΚΑΣ για το 20% των δικαιούχων κατώτατης κύριας σύνταξης! Καθολική κατάργηση του ΕΚΑΣ το 2019!
Η προβλεπόμενη στο τρίτο Μνημόνιο (ν.4336/2015) σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ μέχρι το 2019 (και ειδικά η άμεση κατάργηση του ΕΚΑΣ για το 20% των δικαιούχων με τα αναλογικά μεγαλύτερα εισοδήματα μέχρι τον Μάρτιο του 2016), συνεπάγεται επιπλέον μείωση 193€ κατά μέσο όρο μηνιαίως για τις κατώτατες κύριες συντάξεις και θα οδηγήσει στην περαιτέρω φτωχοποίηση όλων των δικαιούχων των παραπάνω παροχών, αφού αυτές είναι τα βασικά οικονομικά βοηθήματα για την αντιμετώπιση μεγάλου μέρους της φτώχειας των χαμηλοσυνταξιούχων και των ηλικιωμένων στην Ελλάδα.
Το μέτρο αυτό, σε πρώτη φάση, αφορά 60.000 δικαιούχους για το 2016 και μέχρι το 2019 θα πληγούν άλλοι 300.000 συνταξιούχοι!
5)Πάγωμα της νέας κατώτατης κύριας σύνταξης (392€) στη σημερινή ονομαστική της αξία ως το 2021!
Το μέτρο αυτό θεσπίστηκε με το τρίτο Μνημόνιο (ν. 4336/2015, άρθρο 2, περ. 3, υποπαρ.Ε2) και αφορά στο πάγωμα 510.000 περίπου συντάξεων του ΙΚΑ!
Είναι από τα πιο σκληρά μέτρα που ψήφισε ποτέ ευρωπαϊκή κυβέρνηση! Το μέτρο αυτό, σε συνδυασμό με την αφαίρεση του προνοιακού τμήματος από την κατώτατη κύρια σύνταξη για όλους και όλες κάτω των 67 ετών, θα επιταχύνει τη «βουλγαροποίηση» όλων των συνταξιοδοτικών και άλλων κοινωνικών παροχών μέχρι τα τέλη του 2021, σύμφωνα άλλωστε και με τις προβλέψεις του δεύτερου Μνημονίου (ν. 4046/2012 σελ. 713).
Σημειώνεται ότι οι χαμηλοσυνταξιούχοι του ΙΚΑ έχουν ήδη χάσει το 23,5% της αγοραστικής τους δύναμης την τελευταία περίοδο (-9,2% από τον πληθωρισμό και -14,3% από τις μειώσεις των συντάξεων)!
6)Κατάργηση χορήγησης της κατώτατης κύριας σύνταξης στους ανασφάλιστους υπερήλικες!
Με τις διατάξεις του ν. 4337/2015 (άρθρο 21 παρ. 3) καταργήθηκε, μετά από εντολή των δανειστών(!) που συμπεριελήφθη μάλιστα ρητά στο τρίτο Μνημόνιο (ν. 4336/2015 σελ. 1021), το άρθρο 31 του ν. 4331/2015 («νόμος Στρατούλη»). Καταργήθηκε δηλαδή η επαναθέσπιση της σύνταξης ανασφάλιστου υπερήλικα, που αφορούσε 30.000 χαμηλοσυνταξιούχους και προέβλεπε τη σταδιακή επαναχορήγηση της κατώτατης κύριας σύνταξης, ήτοι ποσού σύνταξης 260 € αρχικά και έπειτα 360 € (ή 384 € σύμφωνα με τη δέσμευση της κυβέρνησης).
7)Επιπλέον μείωση 10% («extra penalty») σε όλους και όλες που επιλέγουν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένες κύριες συντάξεις λόγω ορίου ηλικίας!
Το μέτρο αυτό θεσπίστηκε με τον ν.4336/2015 (άρθρο 2 περ. 3, υποπαρ.Ε3). Με υπουργική απόφαση καθορίζεται ο τρόπος που θα εφαρμοστεί η επιπλέον «ποινή» («πέναλτι») του 10%, στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος.
Συγκεκριμένα, ορίζεται ότι το επιπλέον ποσοστό μείωσης 10% θα υπολογίζεται επί του ποσού της σύνταξης που προκύπτει ΜΕΤΑ από τις μειώσεις που ήδη προβλέπονται από τον ν. 3655/2008 (δηλ. μείωση 6% για κάθε έτος πρόωρης φυγής) και θα επιβάλλεται μέχρι τη συμπλήρωση του διαμορφούμενου (κατά περίπτωση) νέου ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης (σύμφωνα με τους πίνακες 1 και 2).
Στο άρθρο 2 της σχετικής υπουργικής απόφασης Φ11321/οικ.47523/1570-23-10-2015 αναφέρεται ότι: «Στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος το επιπλέον ποσοστό μείωσης 10% υπολογίζεται επί του ποσού της σύνταξης που προκύπτει μετά την προβλεπόμενη στο άρθρο 145 παρ. 3 του ν.3655/2008 (ΦΕΚ 58, Α΄) μείωση και επιβάλλεται μέχρι τη συμπλήρωση του διαμορφούμενου, κατά περίπτωση, νέου ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης, σύμφωνα με τους ανωτέρω Πίνακες 1 και 2.».
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Ασφαλισμένη με 700€ πλήρη σύνταξη και 20 έτη ασφάλισης, αν επιλέξει να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 57 ετών αντί των 62, θα λάβει 420 € κύρια σύνταξη ΜΟΝΟ, μειωμένη δηλ. κατά 40% ως εξής: μείωση 30% (5 έτη Χ 6%) και μείωση 10% («extra penalty»)!
8)Μείωση κατά 1% όλων των νέων κύριων συντάξεων μετά την 1-1-2016!
Η επόμενη μείωση για τους συνταξιούχους έρχεται από το παρελθόν και το έτος 2002. Πρόκειται για διάταξη του νόμου Ρέππα (άρθρο 1 του ν. 3029/2002) που εφαρμόζεται ως προς τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης από το 2008, κατεβάζοντας κατά 1% ετησίως το ποσοστό αναπλήρωσης της σύνταξης.
Η διάταξη αφορά όσους αποχωρούν από το Δημόσιο, τις ΔΕΚΟ και τις τράπεζες. Η αναπλήρωση της σύνταξης αυτών των περιπτώσεων βρίσκεται σήμερα (2015) στο 72% και πρέπει έως το 2017 να κατεβεί στο 70%, κάτι το οποίο θα γίνει αυτόματα από 1-1-2017.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Εργαζόμενος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2016 από τη ΔΕΗ ή τον ΟΤΕ ή από την Εθνική Τράπεζα, θα πάρει σύνταξη που θα υπολογιστεί με τρεις τρόπους:
α)για τον χρόνο ασφάλισης ως το 2007 με ποσοστό αναπλήρωσης 80%,
β)για τα χρόνια από το 2008 ως το 2010 με ποσοστό 71% και
γ)για τα έτη 2011 και μετά, με βάση τον νέο τρόπο υπολογισμού της σύνταξης και με ιδιαίτερα μειωμένα ποσοστά αναπλήρωσης κατ’απαίτηση των δανειστών, που θα κυμαίνονται στο 50-55%.
