Σε εξέλιξη βρίσκεται η πιο κρίσιμη συνάντηση για το Σκοπιανό στη Νέα Υόρκη.
Οι Νίκος Κοτζιάς και Νικολά Ντιμιτρόφ συναντώνται υπό τον ειδικό διαμεσολαβητή του γ.γ. του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς, με τον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών να δηλώνει ότι οι δύο πλευρές έχουν προχωρήσει σε όλα στη γενική συμφωνία και μένει ανοικτό μόνο το θέμα του ονόματος.
Ο κ. Κοτζιάς είχε συνάντηση νωρίτερα με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών. Οταν ρωτήθηκε αν στη σημερινή τριμερή που θα έχει με τον κ. Ντιμιτρόφ στη Νέα Υόρκη ο ειδικός διαμεσολαβητής Μάθιου Νίμιτς πρόκειται να καταθέσει μια συνθετική πρόταση με βάση τις τελικές θέσεις που έχουν διαμορφωθεί από την Αθήνα και τα Σκόπια, απάντησε: «Όχι, εμείς έχουμε κάνει τη σύνθεση όλων των προτάσεων, αλλά παραμένει ανοιχτό το θέμα του ονόματος». Κάτι που σημαίνει ότι στη γενική συμφωνία έχουν ενσωματωθεί οι προτάσεις και των δύο πλευρών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η τριμερής έρχεται μετά την αποτυχία των δύο πλευρών να βρουν από μόνοι τους λύση – όπως φιλοδοξούσαν – εκτιμώντας ότι η διαπραγμάτευση υπό τον Νίμιτς κωλυσιεργεί. Σήμερα, Αθήνα και Σκόπια επιστρέφουν στο διαμεσολαβητή για τον οποίο ο Ν. Κοτζιάς είπε ότι αναμένει να «συνδράμει με τη σοφία του»...
Από τα ονόματα που έχουν ακουστεί κατά καιρούς έχουν ήδη απορριφθεί από την ελληνική πλευρά το όνομα «Republika Makedonija (Skopje)» -«Δημοκρατία της Μακεδονίας (Σκόπια)» ενώ «κάηκε» μετά τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης σε Αθήνα και Σκόπια το «Μακεδονία του Ίλιντεν».
Ετσι στο τραπέζι της κρίσιμης τριμερούς αυτή την ώρα «πέφτουν» τα ονόματα που έχει προτείνει ο κ. Νίμιτς:
Republika Nova Makedonija (Δημοκρατία της Νέας Μακεδονίας)
Republika Severna Makedonija (Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας)
Republika Gorna Makedonija (Δημοκρατία της Άνω Μακεδονίας)
Republika Vardarska Makedonija (Δημοκρατία της Μακεδονίας του Βαρδάρη)
Η πλευρά των Σκοπίων φέρεται να απορρίπτει το Vardaska. Ετσι πιο πιθανά φαντάζουν πλέον το «NovaMakedonija» και το «GornaMakedonija»
Επίσης ο Νίκος Κοτζιάς επισήμανε πως έχει ήδη καταγραφεί γενική συμφωνία μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων, στην οποία μάλιστα έχουν ενσωματωθεί και τα νομικά θέματα που έχει δώσει σε έναν κατάλογο ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών.
Η σημερινή διαδικασία των συνομιλιών στη Νέα Υόρκη θα πραγματοποιείται σε δύο παράλληλα επίπεδα:
Από τη μία θα διαπραγματεύονται για το όνομα οι δύο υπουργοί Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και Νικολά Ντιμιτρόφ με την αρωγή του Μάθιου Νίμιτς και από την άλλη θα συζητούν οι αντιπροσωπείες των ειδικών, νομικών και εμπειρογνωμόνων για τα υπόλοιπα ζητήματα.
«Αρα, θα έχουμε μια διαπραγμάτευση των ειδικών και μια διαπραγμάτευση των Υπουργών. Η κύρια διαπραγμάτευση βέβαια και αυτή που ενδιαφέρει όλους μας είναι η διαπραγμάτευση των Υπουργών. Αλλά και η διαπραγμάτευση των ειδικών θα διευκολύνει το συνολικό πακέτο» δήλωσε ο Νίκος Κοτζιάς.
Ο χρόνος πιέζει καθώς στις 25/6 είναι η σύνοδος της ΕΕ που επιδιώκεται να ξεκινήσουν οι συζητήσεις για ένταξη της ΠΓΔΜ ενώ στις 11/7 συνέρχεται η σύνοδος του ΝΑΤΟ, όπου η FYROM θέλει ενταχθεί.
Πηγές με γνώση των διαπραγματεύσεων εκτιμούσαν ότι το ΝΑΤΟ θέλει να στείλει «πακέτο» την πρόσκληση σε Αλβανία και ΠΓΔΜ γιατί θέλουν να περιορίσουν τις εστίες αστάθειας στα Δυτικά Βαλκάνια, δεδομένου ότι αν ΠΓΔΜ και Αλβανία μπουν στο νατοϊκό μονοπάτι απομένουν μόνο Βοσνία και Κόσσοβο σε όλη τη Βαλκανική χερσόνησο. ΝΑΤΟ και ΕΕ εντείνουν τις πιέσεις τους για λύση και για έναν ακόμη λόγο: Την ανάσχεση της ρωσικής επιρροής στα Βαλκάνια.
Επιπλέον, οι σύμμαχοι εκτιμούν ότι αν ο μετριοπαθής Ζάεφ δεν αποκομίσει οφέλη με απτά αποτελέσματα (ένταξη σε ΝΑΤΟ, προοπτική ΕΕ) στην παρούσα συγκυρία, διακυβεύεται το πολιτικό του μέλλον και κατ’ επέκταση η σταθερότητα στην ΠΓΔΜ, καθώς «καραδοκεί» το πρώτο κόμμα, που είναι το εθνικιστικό VMRO.
Δηλώσεις Κοτζιά μετά τη συνάντησή του με τον Αντόνιο Γκουτέρες στην έδρα του ΟΗΕ:
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Είχαμε σήμερα συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Τον ευχαρίστησα για όλες τις δράσεις που κάνει για την προώθηση παγκοσμίως της ειρήνης και της ισότητας. Συζητήσαμε για τη μέλλουσα διαπραγμάτευση για το Κυπριακό και πώς πρέπει να προετοιμαστεί και με ρώτησε πού βρίσκεται κατά τη γνώμη μου η διαπραγμάτευση γύρω από το ονοματολογικό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τι σκοπεύει για το Κυπριακό; Θα διορίσει σύντομα ειδικό Σύμβουλο;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Έχει προτείνει και δεν έχει γίνει ακόμα αποδεκτός από την Τουρκία. Μένει να επιβεβαιωθεί. Εγώ του είπα ότι δεν τη γνωρίζω τη Σύμβουλο που πρότεινε, αλλά έχω εμπιστοσύνη στις επιλογές και στην κρίση του.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Περιμένετε μάλλον μετά τις τουρκικές εκλογές.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Δεν πρόκειται να ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις πριν από τις τουρκικές εκλογές και πριν τελειώσουμε εμείς με άλλες. Δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλα ταυτόχρονα
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η σκοπιανή πλευρά ισχυρίζεται, κ. Υπουργέ, ότι είμαστε στο τέλος του δρόμου.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Δεν έχει παρά να το δείξει αύριο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πόσο αισιόδοξος είστε για αύριο, κ. Υπουργέ;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Κοιτάξτε, εγώ λέω ότι ούτε αισιόδοξος ούτε απαισιόδοξος είμαι, αλλά έχω τη θέληση να βρω λύση. Και πρέπει να έχει και η άλλη πλευρά τον πραγματισμό και το ρεαλισμό να βρει λύση. Λύσεις είναι οι λύσεις συμβιβασμού. Ξέρω ότι πολλές δυνάμεις και στις δυο κοινωνίες θα προτιμούσαν λύσεις κατά το δοκούν, αλλά δεν υπάρχουν στις διεθνείς σχέσεις τέτοιου είδους λύσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μπορείτε να μας εξηγήσετε αύριο τη διαδικασία, γιατί θα είναι δύο ημέρες;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Θα το δούμε αν θα είναι δυο ημέρες. Αύριο θα συνεχίσουμε – τη διαπραγμάτευση την έχουμε χωρίσει σε δύο [μέρη]. Είναι η διαπραγμάτευση που κάνουν οι Υπουργοί Εξωτερικών και αφορά τα κεντρικά πολιτικά ζητήματα και είναι η διαπραγμάτευση, αυτή τη φορά, για τα υπόλοιπα που υπάρχουν, όσον αφορά τη γενική συμφωνία που έχουμε καταγράψει και έχουμε προτείνει, στην οποία έχουμε ενσωματώσει και τα νομικά θέματα που μας έχει δώσει σε έναν κατάλογο ο ΟΗΕ. Άρα, θα έχουμε μια διαπραγμάτευση των ειδικών και μια διαπραγμάτευση των Υπουργών. Η κύρια διαπραγμάτευση βέβαια και αυτή που ενδιαφέρει όλους μας είναι η διαπραγμάτευση των Υπουργών. Αλλά και η διαπραγμάτευση των ειδικών θα διευκολύνει το συνολικό πακέτο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπό τον Νίμιτς; Δεν θα είναι εκ του σύνεγγυς;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Υπό τον Νίμιτς είναι μόνο των Υπουργών Εξωτερικών. Των τεχνικών είναι μια διαδικασία που στηρίζεται στο κείμενο που έχουμε καταθέσει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, μια και επιστρέφετε από την Ουάσιγκτων, μετά από τις συναντήσεις σας, συνοπτικά τι θα λέγατε για την αμερικανική εξωτερική πολιτική απέναντι στα ελληνικά ζητήματα σε αυτή τη φάση;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Κοιτάξτε, νομίζω ότι η Ελλάδα, τα τριάμισι αυτά χρόνια που μπορώ να γνωρίζω καλά, έχει αναβαθμιστεί. Όλοι γνωρίζουν ότι είναι ένας διεθνής πια παίκτης που παίρνει πρωτοβουλίες στην περιοχή, σφραγίζει την περιοχή και, κατά συνέπεια, η σημασία της για όλους τους ισχυρούς αυτού του κόσμου είναι όλο και μεγαλύτερη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Κοτζιά, θα περιμένουμε αύριο να καταθέσει μια συνθετική πρόταση όλων αυτών, τα οποία έχουν καταθέσει οι δύο πλευρές, ο κύριος Νίμιτς;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Όχι, εμείς έχουμε κάνει τη σύνθεση όλων των προτάσεων, αλλά παραμένει ανοιχτό το θέμα του ονόματος.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Άρα δεν περιμένουμε κάτι από τον κ. Νίμιτς;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Περιμένουμε τη σοφία του στη διάρκεια της διαπραγμάτευσης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μάλιστα.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Ευχαριστώ.
Ζάεφ: Είμαστε κοντά σε λύση
Την ίδια ώρα, ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ, δηλώνει ότι «είμαστε κοντά στη λύση που θα διαφυλάσσει την αξιοπρέπεια και την ταυτότητα».
Σύμφωνα με το Σκοπιανό πρακτορείο ειδήσεων ΜΙΑ, σε τηλεμαχία που είχε στα Σκόπια με τον ηγέτη της αντιπολίτευσης (VMRO DPMNE) Κρίστιαν Μίτσκοσκι, ο κ. Ζάεφ τόνισε: «Δεν είχαμε καλύτερη ευκαιρία τα τελευταία 25 χρόνια, ούτε θα έχουμε καλύτερη ευκαιρία την επόμενη περίοδο. Αν χάσουμε την ευκαιρία, τα επόμενα 10 χρόνια θα είναι πιο δύσκολη η διαπραγμάτευση και θα έχει ακόμα μικρότερες πιθανότητες λύσης. Τώρα είμαστε κοντά. Καλώ τους πολιτικούς στη "Μακεδονία" να επιδείξουν σοβαρότητα και νηφαλιότητα. Εγώ είμαι έτοιμος να αναλάβω το δικό μου μερίδιο της ευθύνης στην λήψη των αποφάσεων. Είπαμε ότι στο τέλος οι πολίτες αποφασίζουν σε δημοψήφισμα. Με τη δημιουργικότητα που δείχνουμε θέλουμε να βρεθεί λύση που θα είναι αποδεκτή και από τις δύο πλευρές. Διότι μπορεί ο Ζάεφ και ο Τσίπρας να δώσουν τα χέρια, αλλά είναι οι θεσμοί αυτοί που λαμβάνουν τις αποφάσεις –σε μας και οι πολίτες με το δημοψήφισμα».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του VMRO-DPMNE άσκησε κριτική στην κυβέρνηση για «υπερβολική έκθεση» στο θέμα του ονόματος και προέβλεψε ότι η διαπραγματευτική διαδικασία «δεν θα τελειώσει με καλό τρόπο». Κατηγόρησε ακόμα τον κ. Ζάεφ ότι υπαναχωρεί από θέσεις που είχε διατυπώσει προεκλογικά και είχε επαναλάβει πρόσφατα.
Επ΄ αυτού ο κ. Μίτκοσκι έφερε για παράδειγμα συνέντευξή του στο "SPIEGEL" τον Φεβρουάριο, όπου είχε πει πως η λύση του θέματος της ονομασίας δεν πρέπει να αναζητείται στην τροποποίηση του συντάγματος.
