Φορτηγά που «καβαλούν» πεζοδρόμια και σπάνε μαζί με τις πλάκες τους και τα ρολόγια του νερού. Εργάτες σε συνεργεία τοποθέτησης οπτικής ίνας που κόβουν, όχι μόνο την άσφαλτο, αλλά και τον αγωγό υδροδότησης. Εργασίες ασφαλτόστρωσης που «εξαφανίζουν» τις βάνες με τις οποίες απομονώνονται οι αγωγοί σε περίπτωση βλάβης. Τμήματα δικτύου ηλικίας ενός αιώνα που δεν αντέχουν πλέον τις αυξομειώσεις της πίεσης και «σκάνε». Και βέβαια άπειρες άσκοπες κλήσεις για βλάβες που τελικά δεν είναι βλάβες και οδηγούν απλά σε χαμένες εργατοώρες.
Ως καταναλωτές, όλοι μας απαιτούμε τις καλύτερες υπηρεσίες από την ΕΥΔΑΠ. Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά του νομίσματος: αυτή των ανθρώπων της ΕΥΔΑΠ που έχουν υποχρέωσή τους να μας εξυπηρετήσουν στην περίπτωση βλάβης. Και οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με κάθε είδους καταστάσεις, από τις πιο προφανείς (όπως είναι μια ζημιά στο δίκτυο λόγω παλαιότητας) έως αρκετές… μη αναμενόμενες.
Οι ιδιαιτερότητες
Τις δυσκολίες της υδροδότησης της Αττικής και την καθημερινότητα των συνεργείων αντιμετώπισης βλαβών περιέγραψε ο γενικός διευθυντής Υδρευσης της ΕΥΔΑΠ, Γιώργος Καραγιάννης, σε επίσκεψη δημοσιογράφων στη Μονάδα Επεξεργασίας Νερού (ΜΕΝ) των Αχαρνών, τη μεγαλύτερη από τις τέσσερις της Αττικής. «Η Αττική έχει πολλές ιδιαιτερότητες. Σε όλες τις πόλεις της Ευρώπης το δίκτυο ύδρευσης λειτουργεί σε χαμηλή πίεση. Σε εμάς το ανάγλυφο επιβάλλει να δίνουμε στο δίκτυο τη διπλάσια πίεση. Πρέπει το νερό να φτάσει στο Πανόραμα της Βούλας ή στον λόφο Πανί στον Αλιμο. Αυτό είναι μια δύσκολη εξίσωση γιατί το δίκτυο καταπονείται από τις υψηλές πιέσεις. Γι’ αυτό η ΕΥΔΑΠ διαθέτει 77 αντλιοστάσια και 405 διαφορετικές ζώνες πίεσης, ανά γειτονιές. Ωστε να φτάνει το νερό με καλή πίεση στις υψηλές περιοχές και να μη σπάει το δίκτυο στις πεδινές».
Προσωρινή προστασία. Ο συχνότερος λόγος βλάβης στα ρολόγια είναι από τα οχήματα που «καβαλάνε» τα πεζοδρόμια και καταπονούν τις υδραυλικές εγκαταστάσεις (πάνω). Πολλές από τις υδραυλικές εγκαταστάσεις είναι ηλικίας ενός αιώνα και ταλαιπωρημένες. Μια προσωρινή λύση είναι να τοποθετούνται τα ρολόγια μέσα σε πλαίσια για έξτρα προστασία (κάτω).
Οπως αναφέρει ο κ. Καραγιάννης, κάθε ημέρα στην εταιρεία δηλώνονται τηλεφωνικά 300 νέες διαρροές. «Από αυτές, το ένα τρίτο… είναι άσκοπες κλήσεις. Οποιος βλέπει νερό στον δρόμο καλεί την ΕΥΔΑΠ. Σε πολλές περιπτώσεις είναι κάτι άλλο – μια χαλασμένη βρύση, ένα ποτιστικό, κάποιος που σπαταλάει νερό. Αυτό όμως συνεπάγεται χαμένες εργατοώρες, καθώς το συνεργείο πρέπει να περάσει ώρες στην κίνηση για να βρεθεί στο σημείο».
Το μεγαλύτερο μέρος των διαρροών, το 65%-70%, συμβαίνει στα ρολόγια. «Κατ’ αρχάς να πω ότι η ύπαρξη ενός ρολογιού ανά διαμέρισμα είναι δική μας πρωτοτυπία. Στο Λονδίνο με 12 εκατ. κόσμο υπάρχουν 700.000 ρολόγια. Εμείς, εξαιτίας της νομοθεσίας, που συνέδεσε την υδροδότηση ενός κτιρίου με τον έλεγχό του, έχουμε ένα ρολόι για κάθε σπίτι στο πεζοδρόμιο», υποστήριξε ο κ. Καραγιάννης.
Στις περιοχές της Αττικής που βρίσκονται υπό τον «έλεγχο» της ΕΥΔΑΠ, τα ρολόγια υπολογίζονται σε 2.180.000. Οντας στα πεζοδρόμια, δηλαδή σε εξωτερικό μη προστατευόμενο χώρο, τα ρολόγια συχνά υφίστανται βλάβες. «Οι πιο πολλές διαρροές γίνονται στον μετρητή και συχνά δεν είναι αντιληπτές από τον καταναλωτή. Η ζημιά συχνά προκαλείται από τα οχήματα που “καβαλάνε” τα πεζοδρόμια και καταπονούν τις υδραυλικές εγκαταστάσεις. Και μετά ακούμε εμείς… τα εξ αμάξης». Η ΕΥΔΑΠ δοκιμάζει πειραματικά την τοποθέτηση των ρολογιών στους τοίχους των νέων κτιρίων, όπως λ.χ. τοποθετούνται οι μετρητές της ΔΕΗ. «Θα είναι καλύτερα, γιατί είναι εύκολο να ελεγχθούν οι διαρροές και θα παθαίνουν λιγότερες ζημιές. Είναι κάτι που θέλουμε να προχωρήσει σταδιακά».
«Το ανάγλυφο της Αττικής επιβάλλει να δίνουμε στο δίκτυο τη διπλάσια πίεση», λέει ο Γιώργος Καραγιάννης, γενικός διευθυντής Υδρευσης.
Η δεύτερη συνηθέστερη αιτία βλάβης στο δίκτυο ύδρευσης είναι η θραύση ενός αγωγού, λόγω παλαιότητας. «Το 55% των αγωγών της ΕΥΔΑΠ είναι αμιαντοτσιμεντοσωλήνες, που τοποθετούνταν μέχρι πριν από 30 χρόνια. Το πρόβλημα με τους αγωγούς αυτούς δεν είναι η ασφάλεια, δεν ισχύει ότι είναι επιβλαβείς για τον άνθρωπο. Το πρόβλημα είναι ότι ύστερα από τόσα χρόνια, λόγω των αυξομειώσεων της πίεσης, έρχεται η στιγμή που θα σπάσουν γιατί έχουν ξεπεράσει το όριο ζωής τους».
Βέβαια, καλούμενοι να αντιμετωπίσουν μια βλάβη σε έναν αγωγό, οι εργαζόμενοι στα συνεργεία έρχονται αντιμέτωποι με διάφορα απρόοπτα. «Συχνά οι δήμοι κάνουν ασφαλτοστρώσεις και καλύπτουν τα μικρά στρογγυλά φρεάτια, κάτω από τα οποία βρίσκονται οι βάνες. Χωρίς τις βάνες αυτές δεν μπορούμε να απομονώσουμε έναν αγωγό ώστε να τον διορθώσουμε. Και έτσι αναγκαζόμαστε είτε να κάνουμε τομές στον δρόμο για να βρούμε τη βάνα (με τους δήμους να μας κυνηγούν ότι καταστρέφουμε τον δρόμο) είτε να κόψουμε το νερό σε μεγαλύτερες περιοχές και να διαμαρτύρονται οι καταναλωτές».
Νέου τύπου εγκαταστάσεις. Η ΕΥΔΑΠ δοκιμάζει πειραματικά την τοποθέτηση των ρολογιών στους τοίχους των νέων κτιρίων, όπως λ.χ. τοποθετούνται οι μετρητές της ΔΕΗ. «Θα είναι καλύτερα, γιατί είναι εύκολο να ελεγχθούν οι διαρροές και θα παθαίνουν λιγότερες ζημιές. Είναι κάτι που θέλουμε να προχωρήσει σταδιακά», προτείνει ο κ. Καραγιάννης, γενικός διευθυντής Yδρευσης της εταιρείας.
Σε κάποιες περιπτώσεις η αποκατάσταση μιας ζημιάς είναι εξαιρετικά δύσκολη. «Θα σας αναφέρω ένα παράδειγμα», είπε ο κ. Καραγιάννης. «Είχαμε μια μεγάλη διαρροή στη λεωφόρο Μαραθώνος, από όπου περνάει ο κεντρικός αγωγός ύδρευσης της Ανατολικής Αττικής. Για τους Ολυμπιακούς Αγώνες η Μαραθώνος έπρεπε να διαπλατυνθεί και έτσι μετατοπίστηκε ελαφρά. Ο αγωγός όμως, που ήταν στην άκρη του δρόμου, βρέθηκε έτσι στην κεντρική λωρίδα. Αρα για να αποκατασταθεί η βλάβη έπρεπε να κλείσει όλη η Μαραθώνος. Επιπλέον έπρεπε πριν παρέμβουμε να απομονωθεί το καλώδιο υψηλής τάσης που βρίσκεται πάνω από τον δρόμο. Ολα αυτά παίρνουν χρόνο και για τον πολίτη είμαστε “η άχρηστη ΕΥΔΑΠ που βλέπει το νερό να τρέχει και δεν κάνει τίποτα”».
Τα προβλήματα δεν τελειώνουν εκεί. «Τα δίκτυα τοποθέτησης οπτικών ινών μάς έχουν “γονατίσει”!» σημειώνει ο κ. Καραγιάννης. «Εχετε όλοι δει τον τροχό που χρησιμοποιούν για να κόψουν το οδόστρωμα. Πολύ συχνά με τον τροχό αυτό κόβεται ο σωλήνας που συνδέει τον αγωγό ύδρευσης με το ρολόι και αναγκαστικά βρίσκεται πιο επιφανειακά. Οι εταιρείες αυτές δεν συμβουλεύονται ποτέ την ΕΥΔΑΠ για τη θέση των σωλήνων, απλά πηγαίνουν και κόβουν όπως νομίζουν», αναφέρει, επισημαίνοντας ωστόσο ότι οι «ζημιάρηδες» εργολάβοι είναι υποχρεωμένοι να καλύψουν το κόστος αποκατάστασης, καθώς και του νερού που χάθηκε.
Η ποιότητα του νερού
Εκτός από τον έλεγχο της υδροδότησης και την αποκατάσταση των βλαβών, η διεύθυνση ύδρευσης της ΕΥΔΑΠ έχει και την ευθύνη του ποιοτικού ελέγχου του νερού. Οπως τονίζει ο κ. Καραγιάννης, το νερό από τους ταμιευτήρες ελέγχεται καθημερινά, ενώ λαμβάνονται και 9.000 δείγματα νερού ετησίως από όλη την Αττική.
Γιατί όμως κάποιες ημέρες το νερό μυρίζει εντονότερα χλώριο και κάποιες άλλες όχι; «Εξαρτάται από διάφορους παράγοντες», εξηγεί η Φανή Μισκάκη, υπεύθυνη ποιότητας νερού στην ΕΥΔΑΠ. «Οι μονάδες παράγουν συνεχώς νερό, το οποίο χλωριώνεται σταθερά. Οσο μεγαλύτερη η κατανάλωση, τόσο πιο φρέσκο το νερό, άρα και πιο έντονη η αίσθηση του χλωρίου. Επίσης η αίσθηση είναι πιο έντονη όταν ανεβαίνει η θερμοκρασία του νερού, δηλαδή το καλοκαίρι. Εμείς συνιστούμε στους καταναλωτές που ενοχλούνται από τη μυρωδιά να αφήνουν το νερό για λίγο σε μια κανάτα και το χλώριο θα εξατμιστεί. Σε κάθε περίπτωση, αν ο καταναλωτής έχει κάποια ένδειξη ότι κάτι πάει στραβά, μπορεί να μας τηλεφωνήσει στο 1022 και θα έρθουμε πρόθυμα στην οικία του να πάρουμε δείγμα νερού, τόσο από τη βρύση όσο και από το ρολόι, για να δούμε αν όντως υπάρχει πρόβλημα και πού οφείλεται».
Στο «πορτοκαλί» τα αποθέματα στους ταμιευτήρες του λεκανοπεδίου
Οι βροχές του φετινού χειμώνα ήταν περισσότερες από τις περυσινές, αλλά δεν ανέκοψαν την ταχεία μείωση των αποθεμάτων νερού της πρωτεύουσας. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε χθες η ΕΥΔΑΠ, η πρωτεύουσα παραμένει στο «πορτοκαλί», με τα αποθέματα στους τέσσερις ταμιευτήρες να είναι 659 εκατ. κυβικά μέτρα, έναντι 940 εκατ. κυβικών πέρυσι και 1,2 δισ. κυβικών το 2023. Η εταιρεία συνεχίζει την ωρίμανση των έργων για ενίσχυση των αποθεμάτων από δύο ποταμούς της Ευρυτανίας και την κατασκευή μονάδας αφαλάτωσης, σε πρώτη φάση όμως ενισχύει την απόληψη νερού από γεωτρήσεις στην Πάρνηθα.
Την κατάσταση περιέγραψε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Γιώργος Σαχίνης. «Η ταχεία μείωση των αποθεμάτων συνεχίζεται. Φέτος δεν έβρεξε πολύ ούτε χιόνισε πολύ. Hδη έχουμε ξεκινήσει περισσότερες αντλήσεις νερού από τις γεωτρήσεις στη Μαυροσουβάλα, ενώ πραγματοποιούμε δοκιμαστικές αντλήσεις από τον Βοιωτικό Κηφισό προς το κανάλι μεταφοράς νερού. Είναι βέβαια ένα θέμα που απαιτεί πολιτική απόφαση, καθώς το νερό αυτό χρησιμοποιείται και από τους αγρότες της περιοχής», ανέφερε ο κ. Σαχίνης.
Από δύο ποταμούς
«Συνεχίζουμε παράλληλα την ωρίμανση των μελετών για να φέρουμε νερό από δύο ποταμούς που καταλήγουν στη λίμνη Κρεμαστών. Οι ποσότητες αυτές δεν θα ξεπερνούν το 5% της λίμνης και θα αντλούνται μόνο εφόσον υπάρχει ανάγκη», ανέφερε, σημειώνοντας ότι από τη στιγμή που θα ανατεθούν τα έργα, θα χρειαστούν περίπου δύο έτη για την κατασκευή τους.
Σημείωσε επίσης ότι η ΕΥΔΑΠ προετοιμάζει διαγωνισμό και για την κατασκευή μονάδων αφαλάτωσης είτε από αλμυρό είτε από υφάλμυρο νερό. «Είμαι αγχωμένος γιατί πρέπει να τρέξουν τα έργα σε συνεργασία με το Δημόσιο και να τρέξουν γρήγορα. Νιώθω ασφαλής όμως ότι δεν θα ξεμείνουμε από νερό».
Ο κ. Σαχίνης παρουσίασε και πάλι το επενδυτικό πρόγραμμα της εταιρείας για νέα έργα και για περιορισμό των διαρροών. Αυτό που απουσιάζει πάντως είναι γενναίες επενδύσεις στην κατεύθυνση της επανάχρησης του νερού που καταλήγει σήμερα στη θάλασσα από τους βιολογικούς καθαρισμούς, κάτι που δεν δείχνει να αντιμετωπίζεται ως αποδοτική επένδυση. Οσον αφορά τη λήψη έκτακτων μέτρων λόγω λειψυδρίας, ο κ. Σαχίνης υποστήριξε ότι υπάρχουν «προτάσεις εκτάκτου ανάγκης», που δεν είναι ώρα να ανακοινωθούν. Απέκλεισε δε την ακριβότερη τιμολόγηση των μεγάλων καταναλώσεων, υπογραμμίζοντας ότι οι χρεώσεις είναι ήδη πολύ υψηλές.
