Παρασκευή 06 Δεκεμβρίου 2024 -

Η μετάδοση της Γνώσης: Μία ιερή και μαγική διαδικασία.



Μία ομάδα εκλεκτών συμφοιτητών μου είχε την εξαιρετική, όπως αποδείχτηκε, ιδέα να οργανώσει στις 11 Οκτωβρίου 2014 μία συνάντησή μας, για να γιορτάσουμε τα 40 χρόνια από την εισαγωγή μας (1974) στο Φυσικό Τμήμα της Φυσικομαθηματικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Το απόγευμα εκείνου του Σαββάτου λοιπόν μαζευτήκαμε στο αμφιθεατράκι Α31 της παλιάς ΦΜΣ του ΑΠΘ απρόσμενα πολλοί «παλιοί συμφοιτητές». Δεν θα αναφερθώ ούτε στη μεγάλη συγκίνηση που αισθανθήκαμε, ούτε στο πόσο έχουμε αλλάξει από τότε, ούτε στη χαρά που πήραμε απ’ το γεγονός ότι τόσο πολλοί συμφοιτητές μας είναι σήμερα Καθηγητές σε διάφορα Πανεπιστήμια, ούτε στον πόνο που νοιώσαμε για τους συμφοιτητές μας που έχουν φύγει απ’ τη ζωή…  Θα  ήθελα να εστιάσω σε κάτι άλλο.

 

     Στη συνάντηση αυτή παραβρέθηκαν και μας μίλησαν όλοι οι εν ζωή Καθηγητές μας. Χάρηκα πολύ γιατί, παρά την ηλικία τους, όλοι ήταν ακμαίοι και προπαντός με διαύγεια πνεύματος (τα καλά όσων διακονούν την Επιστήμη). Όταν τελείωσαν οι ομιλίες κατεβήκαμε για να τους δούμε από κοντά και να μιλήσουμε μαζί τους. Ένας συμφοιτητής μου τότε είπε: «Κύριε Μπόζη, από το χειροκρότημά μας πιστεύω να καταλάβατε ποιόν Καθηγητή μας αγαπούσαμε περισσότερο». Πραγματικά ο συνάδελφος είχε απόλυτο δίκιο: Κάθε φορά που τελείωνε τις παραδόσεις του ο Σεβαστός μου Καθηγητής Κύριος Γεώργιος Μπόζης, ο ιδρώτας έτρεχε ποτάμι στο πρόσωπό του. Τόσο πολύ «το ζούσε» αυτό που έκανε. Μερικές φορές μάλιστα σκούπιζε βιαστικά τον ιδρώτα του με την ανάζερβη του χεριού του.

     Τον πλησίασα και εγώ και του θύμισα μια «παλιά ιστορία», την οποία ποτέ δεν παρέλειπα να διηγούμαι στους δικούς μου μαθητές ως καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης αργότερα. Όταν λοιπόν ήμασταν δευτεροετείς σε μιά παράδοσή του (το Φεβρουάριο του 1976 αν θυμάμαι καλά), ο Κύριος Μπόζης φορούσε ένα άσπρο πουλόβερ. Στα μισά περίπου της ώρας, επειδή είχε ιδρώσει πολύ, σταμάτησε για λίγο το μάθημα και με μιά απλή κίνηση έβγαλε το πουλόβερ του και το άφησε στην έδρα. Αυτομάτως όλοι οι φοιτητές του  ξεσπάσαμε σε ένα αυθόρμητο χειροκρότημα. Φαίνεται ότι έκανε αυτή την κίνηση με τέτοια φυσικότητα και, τώρα που το ξαναθυμάμαι, με τέτοια γλυκύτητα ώστε, χωρίς καμιά προσυνεννόηση, συντονιστήκαμε όλοι μαζί σε αυτό το παρατεταμένο χειροκρότημα. Μόλις άκουσε αυτά που του είπα, εμφανώς συγκινημένος και αφού πρώτα με ευχαρίστησε (ναι!!), μας είπε τη δική του «παλιά ιστορία».

     «Εγώ σπούδασα στο Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκεί είχα Καθηγητή τον Γεράσιμο Λεγάτο. Όταν τελείωνε τις παραδόσεις του κανείς μας από τους φοιτητές του, δεν τολμούσε να σβήσει τον πίνακα όπως κάναμε σε άλλους Καθηγητές. Θέλαμε να απολαύσουμε όσο περισσότερο γινόταν αυτή τη ζωγραφιά, αυτό το Μαθηματικό Ποίημα πού ήταν γραμμένο στον πίνακα. Και λίγο πριν τελειώσει το ακαδημαϊκό τέταρτο, έμπαινε στο αμφιθέατρο ο κλητήρας, έπαιρνε το σφουγγάρι και τα έσβηνε». Εντυπωσιάστηκα τόσο πολύ από τα λόγια του αυτά, που μόλις γύρισα στην Αθήνα έψαξα στο Διαδίκτυο να βρω πληροφορίες για το Γεράσιμο Λεγάτο. Παραθέτω λοιπόν ένα απόσπασμα από την ομιλία του Καθηγητή (και Κοσμήτορα τότε) της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεωργίου Δονάτου κατά τη βράβευση του Γεράσιμου Λεγάτου από την Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία στις 19 Νοεμβρίου 2010 (περίπου ενάμιση χρόνο πριν το θάνατό του στις 26 Ιουνίου 2012):

     «Ως δάσκαλος, όπου δίδαξε, υπήρξε ευγενής, έντιμος, εργατικός, ευπρεπής, επιεικής, ευκολοπλησίαστος από τους μαθητές του. Στις ακαδημαϊκές παραδόσεις του ήταν πάντα ευχάριστος, σαφής, πρωτότυπος και επαγωγικός, εντυπωσίαζε με το πλάτος και το βάθος των γνώσεών του, και τον άψογο χειρισμό της νέας και αρχαίας ελληνικής γλώσσας, καθήλωνε με την φωνή και κίνησή του, ζωγράφιζε τον πίνακα με τα ζωντανά και χρωματιστά (από τις πολύχρωμες κιμωλίες που χρησιμοποιούσε) μαθηματικά του, συνήρπαζε με τη συστημική και συστηματική παρουσίαση των διαφόρων θεωρημάτων – πορισμάτων και εφαρμογών και προσέλκυε στις διαλέξεις του στα αμφιθέατρα ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό φοιτητών. Απέδιδε ιδιαίτερη σημασία στην επικοινωνία με τους φοιτητές, στις παραδόσεις και στα «φροντιστήριά του». 

     Ο Καθηγητής Γεράσιμος Λεγάτος δίδαξε στάση ζωής, δίδαξε, κυρίως, πως ένας άνθρωπος του πνεύματος αφιερώνει τη ζωή του στο να προσφέρει ανιδιοτελώς σημαντικές υπηρεσίες στην πατρίδα, στη δημοκρατία, στην παιδεία και στην κοινωνία της χώρας του. Ο Γεράσιμος Λεγάτος αποτελεί το πρότυπο του δασκάλου των μαθηματικών στη διδασκαλία, στην έρευνα και στην κοινωνία και γι’ αυτό οι φοιτητές του, αλλά και οι πτυχιούχοι Μαθηματικοί τον ταυτίζουν με την έννοια του δασκάλου και έτσι έχει μείνει σε όλους μας γνωστός ως «ο Δάσκαλος».»

 

    ■ Είχα ήδη γράψει αυτό το «κειμενάκι», όταν ένα απόγευμα η κόρη μου (μαθήτρια της Β’ Γυμνασίου) μου λέει γεμάτη ενθουσιασμό: «Μπαμπά, σήμερα μας ήρθε μια καθηγήτρια που μας μάγεψε. (Δεν ξέρω αν ήταν τυχαίο ή όχι, πάντως η καθηγήτρια αυτή είναι Φυσικός). Όλη η τάξη την άκουγε με ανοιχτό το στόμα. Όταν χτύπησε το κουδούνι όλα τα παιδιά, ακόμα και εκείνα που δεν είναι τόσο καλοί μαθητές, δεν θέλαμε να βγούμε διάλειμμα. Και της ζητήσαμε να μας πάρει και σε άλλα μαθήματα».

     Δεν ξέρω γιατί, αλλά τη στιγμή εκείνη ένοιωσα μια τεράστια ψυχική ανάταση και με κατέλαβε ένα αίσθημα απόλυτης αισιοδοξίας. Και είπα μέσα μου: «Είναι νομοτελειακά βέβαιο ότι σε πείσμα των καιρών, σε πείσμα των αντιξοοτήτων, σε πείσμα της αγοράς, οι φωτισμένοι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων θα συνεχίσουν να υπάρχουν και στις επόμενες γενιές. Και ότι η ιερή και μαγική αυτή διαδικασία, που πρώτοι δίδαξαν πριν χιλιάδες χρόνια οι πρόγονοί μας, είναι σύμφυτη με την έννοια του ανθρώπινου πνεύματος». Ας μου επιτραπεί λοιπόν να κλείσω με μια μεγαλοστομία: Μετά από όλα αυτά μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον της Ανθρωπότητας.

     Υ.Γ. Και κάτι για εμάς τους Αθηναίους που δεν ξέρουμε από αυτά. Στις 11 Οκτωβρίου, στη συνεστίαση που επακολούθησε έφαγα καταπληκτική μπριζόλα σούβλας.

*Ο Αντρέας Μοσχόβης είναι γραμματέας του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 1ου Γυμνασίου Αγίας Παρασκευής.