Στα έσοδα από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής βρίσκεται πλέον το «κλειδί» που θα «ξεκλειδώσει» νέες μόνιμες μειώσεις φόρων μέχρι και το 2027. Η σταδιακή ενεργοποίηση των 11 μέτρων κατά της φοροδιαφυγής που θεσμοθέτησε η κυβέρνηση τον περασμένο Δεκέμβριο έχει αρχίσει να φαίνεται στα κρατικά ταμεία.
Το κενό ΦΠΑ, τα χρήματα δηλαδή που χάνει το Δημόσιο από τη μη είσπραξη ΦΠΑ, έχει μειωθεί από 24% το 2018 σε 15% το 2022
Το νέο σύστημα τεκμαρτού υπολογισμού των εισοδημάτων των ελεύθερων επαγγελματιών, η επέκταση των POS και η διασύνδεσή τους με τις ταμειακές, η διεύρυνση των ηλεκτρονικών συναλλαγών αλλά και τα νέα ψηφιακά όπλα και ελεγκτικά εργαλεία εκτιμάται ότι θα φέρουν φέτος έξτρα φορολογικές εισπράξεις περίπου 1 δισ. ευρώ.
Μάλιστα τα πρόσθετα έσοδα που θα προκύψουν από τη μείωση της φοροδιαφυγής είναι και η βασική αιτία για την οποία το οικονομικό επιτελείο έχει αναθεωρήσει – άτυπα ακόμη – προς τα πάνω την εκτίμηση για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2024, το οποίο αναμένεται να φτάσει στο 2,5% του ΑΕΠ αντί 2,1% του ΑΕΠ που είχε προβλεφθεί στο πρόγραμμα σταθερότητας και ανάπτυξης 2024-2025, του περασμένου Απριλίου.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του οικονομικού επιτελείου, μέχρι το 2027 τα ετήσια έσοδα που θα προκύψουν από τη μάχη κατά της φοροδιαφυγής θα κυμαίνονται από 2 δισ. έως 2,5 δισ. ευρώ, με το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης να είναι η μείωση του «κενού ΦΠΑ» στο 9% έως το 2026.
Το κενό ΦΠΑ, τα χρήματα δηλαδή που χάνει το Δημόσιο από τη μη είσπραξη ΦΠΑ, έχει μειωθεί από 24% το 2018 σε 15% το 2022 και τα νεότερα στοιχεία της Κομισιόν που αναμένεται να δοθούν στη δημοσιότητα θα δείξουν για την Ελλάδα περαιτέρω μείωση των ετήσιων απωλειών από ΦΠΑ σε επίπεδα κάτω από 3 δισ. ευρώ.
Φοροελαφρύνσεις
Με πρόσθετα έσοδα 2-2,5 δισ. ευρώ ετησίως δημιουργείται ένα μαξιλάρι για τη χρηματοδότηση νέων φοροελαφρύνσεων, όπως:
• «Κούρεμα» των τεκμηρίων διαβίωσης. Το ριζικό «λίφτινγκ» και η μεσοσταθμική μείωση 30% των τεκμηρίων διαβίωσης αναμένεται να έρθουν το 2026. Οι παρεμβάσεις που σχεδιάζονται στοχεύουν στην εξάλειψη των στρεβλώσεων και αδικιών που οδηγούν εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες με χαμηλά εισοδήματα να πληρώνουν δυσανάλογα υψηλούς φόρους, καθώς η Εφορία υπολογίζει τον φόρο με βάση τις τεκμαρτές δαπάνες που εφαρμόζονται για τη διαβίωση, τα αυτοκίνητα, τις κατοικίες, τις αγορές αγαθών, τα δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία, τα σκάφη αναψυχής κ.ά. Αλλωστε τα στοιχεία δείχνουν ότι οι περισσότεροι φορολογούμενοι που πιάνονται στην παγίδα των τεκμηρίων διαβίωσης είναι μισθωτοί και συνταξιούχοι κυρίως με χαμηλά εισοδήματα που πληρώνουν έξτρα φόρους επειδή διαμένουν σε ιδιόκτητη ή μισθωμένη κατοικία και έχουν ένα αυτοκίνητο.
• Η πλήρης κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος. Το μνημονιακό «χαράτσι» θα σβήσει τελείως από τον φορολογικό χάρτη της χώρας το 2027. Το επόμενο έτος το τέλος επιτηδεύματος θα καταργηθεί για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και ατομικές επιχειρήσεις, ενώ παραμένει για τις επιχειρήσεις, τα υποκαταστήματα των νομικών προσώπων αλλά και τους εργαζομένους που αμείβονται με «μπλοκάκι».
• Νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Οι εισφορές από το 2019 μέχρι σήμερα έχουν μειωθεί κατά 4,4 ποσοστιαίες μονάδες. Από την 1η Ιανουαρίου 2025 οι ασφαλιστικές εισφορές θα μειωθούν ακόμα κατά μία μονάδα. Ο επιμερισμός θα γίνει στη μέση, δηλαδή μισή μονάδα θα μειωθούν οι εισφορές για τις επιχειρήσεις δίνοντας ανάσα στο μη μισθολογικό κόστος και κατά μισή μονάδα για τους εργαζομένους, οδηγώντας σε μικρές αυξήσεις των μισθών. Συνολικά επιχειρήσεις και εργαζόμενοι κερδίζουν κοντά στα 400 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση, αλλά ο λογαριασμός δεν κλείνει εδώ. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι έως το 2027 οι ασφαλιστικές εισφορές θα έχουν μειωθεί κατά 6 μονάδες, γεγονός το οποίο μεταφράζεται σε νέα μείωση κατά μισή ποσοστιαία μονάδα από το 2027 (αν δεν έρθει νωρίτερα).
• Μείωση συντελεστών ΦΠΑ. Η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ είναι μια δύσκολη και δημοσιονομικά ακριβή άσκηση. Το 2019 το προεκλογικό πρόγραμμα της ΝΔ περιλάμβανε τη δέσμευση για μείωση του κανονικού συντελεστή ΦΠΑ από το 24% στο 22% και του μειωμένου συντελεστή από το 13% στο 11%. Το μέτρο δεν υλοποιήθηκε, αλλά από τότε έχουν γίνει παρεμβάσεις με αγαθά και υπηρεσίες που έχουν μετακομίσει μόνιμα από τον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 24% στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 13% (μεταφορές, γυμναστήρια, σχολές χορού).
