Τον καθορισμό των όρων και των προϋποθέσεων ίδρυσης και λειτουργίας των χώρων εποπτευόμενης χρήσης ναρκωτικών ουσιών (ΧΕΧ), και των ζητημάτων στελέχωσης και στέγασης, της δημιουργίας, τήρησης και λειτουργίας του Μητρώου Καταγραφής Ληπτών Υπηρεσιών, καθορίζει απόφαση απόφαση του υπουργού Υγείας Α. Ξανθού η οποία θα δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει και όσα υποστηρίζει η κυβέρνηση, οι Χώροι Εποπτευόμενης Χρήσης (ΧΕΧ) έχουν ως στόχο τη μείωση της βλάβης και των αρνητικών συνεπειών που συνδέονται με τη χρήση ναρκωτικών, καθώς και την «ασφαλέστερη» χρήση ναρκωτικών ουσιών «σε ένα μη επικριτικό περιβάλλον».
Όπως αναφέρει πάντα η απόφαση, η χρήση θα γίνεται υπό την εποπτεία εκπαιδευμένου προσωπικού και με τήρηση των κανόνων υγιεινής και ασφάλειας. Η κατοχή και η χρήση ναρκωτικών ουσιών από τα άτομα που λαμβάνουν τις υπηρεσίες των ΧΕΧ και εντός των παραπάνω Χώρων Εποπτευόμενης Χρήσης, με την προϋπόθεση ότι αυτοί εγγράφονται στο Μητρώο Καταγραφής Ληπτών Υπηρεσιών των ΧΕΧ, δεν αποτελεί άδικη πράξη».
Η κυβέρνηση υποστηρίζει πως σκοπός λειτουργίας των ΧΕΧ είναι η προαγωγή της υγείας των ενεργών χρηστών ναρκωτικών ουσιών, η προστασία της δημόσιας υγείας, η μείωση του επιπολασμού των μεταδιδόμενων νόσων στον πληθυσμό των χρηστών ψυχοδραστικών ουσιών.
Υποστηρίζει επίσης πως με αυτόν τον τρόπο θα υπάρξει επαφή με πληθυσμούς χρηστών οι οποίοι είναι δύσκολο να προσεγγιστούν από άλλες υπηρεσίες αντιμετώπισης της εξάρτησης και είναι πιο πιθανό να συνδεθούν με προγράμματα θεραπείας.
Ωστόσο το νομοσχέδιο αυτό έχει συναντήσει ισχυρές επικρίσεις, κυρίως από πλευράς ΚΚΕ, το οποίο αναφέρει πως τέτοιοι χώροι είναι επί της ουσίας «χώροι εποπτευόμενου θανάτου», αφού το κράτος θα πρέπει να εξαλείφει τις αιτίες που ένας άνθρωπος πέφτει στα ναρκωτικά, και όχι να του δίνει τα σύνεργα να συνεχίσει την χρήση.
Παρεχόμενες υπηρεσίες
Σύμφωνα με την απόφαση θα παρέχονται οι παρακάτω υπηρεσίες:
Α. Ειδικά διαμορφωμένοι χώροι για την ενέσιμη χρήση προαποκτημένων ναρκωτικών ουσιών από τους λήπτες/ριες των υπηρεσιών και τη βραχεία παραμονή τους αμέσως μετά τη χρήση.
Β. Εξοπλισμός για την χρήση ναρκωτικών ουσιών εντός των ΧΕΧ.
Γ. Επείγουσα φροντίδα σε περιπτώσεις υπερδοσολογίας.
Δ. Συμβουλευτική ενημέρωση για την «ασφαλή» χρήση ναρκωτικών ουσιών και την πρόληψη υπερδοσολογίας.
Ε. Διασύνδεση με προγράμματα αντιμετώπισης της εξάρτησης και υπηρεσίες ιατρικής φροντίδας.
ΣΤ. Διασύνδεση με κοινωνικές υπηρεσίες και ιδιαίτερα με υπηρεσίες ατομικής υγιεινής, παροχής σίτισης, ένδυσης, στέγασης και φιλοξενίας.
Ζ. Διασύνδεση με δομές επείγουσας ιατρικής φροντίδας.
Η. Παρέμβαση στην κρίση.
Θ. Συμβουλευτική και κατάλληλα μέσα (προφυλακτικά, σύνεργα χρήσης) για την αποφυγή μετάδοσης σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων (ΣΜΝ) και άλλων μεταδιδόμενων νοσημάτων.
Εντός των ΧΕΧ δύνανται να παρέχονται:
Α. Υπηρεσίες συμβουλευτικής
Β. Ουσίες ανταγωνιστές ναρκωτικών ουσιών (όπως για παράδειγμα Ναλοξόνη) για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων μελλοντικών περιστατικών υπερδοσολογίας.
Γ. Υπηρεσίες επείγουσας ιατρικής φροντίδας.
Δ. Υπηρεσίες ατομικής υγιεινής.
Ε. Υπηρεσίες φιλοξενίας και σίτισης.
Κατά τις επισκέψεις των ληπτών των υπηρεσιών των ΧΕΧ:
Α. Παρέχονται πληροφορίες για τις παρεχόμενες υπηρεσίες και τους κανόνες λειτουργίας των χώρων εποπτευόμενης χρήσης.
Β. Παρέχονται πληροφορίες για τα ναρκωτικά που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν κατά τη δήλωση των ληπτών των υπηρεσιών των ΧΕ.
Γ. Πραγματοποιείται εποπτευόμενη χρήση προαποκτημένων ναρκωτικών ουσιών.
Δ. Παρέχονται οι υπηρεσίες του ΧΕΧ από εξειδικευμένο προσωπικό.
Ε. Δύναται να ζητείται δείγμα των ναρκωτικών ουσιών που κατέχουν οι λήπτες υπηρεσιών, με σκοπό την παρακολούθηση των διακινούμενων στη χώρα ουσιών.
ΣΤ. Παρέχονται συστηματικά πληροφορίες, συμβουλευτική και διασύνδεση με υπηρεσίες αντιμετώπισης των εξαρτήσεων και κοινωνικές υπηρεσίες.
Ζ. Συμπληρώνονται τα στοιχεία του/της λήπτη των υπηρεσιών στο Μητρώο Καταγραφής Ληπτών Υπηρεσιών του ΧΕΧ ή ενημερώνεται η σχετική καταχώριση.
4. Οι λήπτες των υπηρεσιών των ΧΕΧ είναι άνω των 18 ετών, δεν παρακολουθούν πρόγραμμα σωματικής αποτοξίνωσης ή απεξάρτησης ή θεραπείας με υποκατάστατα και δεν συνοδεύονται από ανηλίκους κατά την επίσκεψη τους σε ΧΕΧ και καταγράφονται στο Μητρώο Καταγραφής Ληπτών Υπηρεσιών του ΧΕΧ.
Όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας
Όπως αναφέρεται στην απόφαση, οι Χώροι Εποπτευόμενης Χρήσης (ΧΕΧ): Διαθέτουν έως δώδεκα (12) θέσεις εποπτευόμενης χρήσης ναρκωτικών, τα οποία έχουν προ-αποκτηθεί από τους λήπτες των υπηρεσιών των ΧΕΧ και βρίσκονται στην κατοχή τους κατά την είσοδο τους στον χώρο.
Λειτουργούν κατ’ ελάχιστο οκτώ ώρες καθημερινά και διαθέτουν ευδιάκριτα σημεία εισόδου, στα οποία τοποθετείται ειδική σήμανση. Στεγάζονται στο κέντρο αστικών περιοχών και σημεία των πόλεων όπου πραγματοποιείται αγοραπωλησία και δημόσια χρήση ναρκωτικών ουσιών, καθώς και συνάθροιση πληθυσμών που κάνουν χρήση ψυχοδραστικών ουσιών.
Οι ΧΕΧ γειτνιάζουν με υπηρεσίες αντιμετώπισης της εξάρτησης και ιδιαίτερα με υπηρεσίες μείωσης της βλάβης, όπως οι μονάδες άμεσης πρόσβασης.
Η στελέχωσή τους
1. Η σύνθεση της ομάδας του προσωπικού των ΧΕΧ είναι μεικτή και διεπιστημονική. Η ομάδα προσωπικού του ΧΕΧ περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστο έναν/μία επαγγελματία ψυχικής υγείας (ψυχίατρο ή ψυχολόγο), έναν/μία γενικό/ή ιατρό (και ελλείψει αυτού ιατρού άλλης ειδικότητας και ελλείψει αυτού ανειδίκευτου ιατρού), έναν/μία νοσηλευτή και έναν κοινωνικό λειτουργό, των οποίων την επιμόρφωση αναλαμβάνει ο φορέας που λειτουργεί τον ΧΕΧ. Το προσωπικό ασφάλειας-φύλαξης, καθαριότητας, καθώς και το τεχνικό και διοικητικό προσωπικό παρέχεται από τον φορέα που λειτουργεί τον ΧΕΧ.
Μητρώο Καταγραφής
Η λειτουργία των ΧΕΧ διασφαλίζεται με την τήρηση του ηλεκτρονικού Μητρώου Καταγραφής των Ληπτών Υπηρεσιών του. Όπως αναφέρεται στην απόφαση, σκοπός του μητρώου είναι: Η καταγραφή των στοιχείων των ληπτών των παρεχόμενων υπηρεσιών, η οποία διασφαλίζει, μεταξύ άλλων, το συνεχές της φροντίδας.
Η εκτίμηση του πληθυσμού στον οποίο παρέχει υπηρεσίες ο ΧΕΧ και των χαρακτηριστικών αυτού του πληθυσμού, κατά τρόπο ώστε να είναι σε θέση ο φορέας που λειτουργεί τον ΧΕΧ και το Υπουργείο Υγείας να αξιολογεί τις παρεχόμενες υπηρεσίες και να διαθέτει σχετικά επιδημιολογικά στοιχεία.
Η στατιστική επεξεργασία και ερευνητική αξιοποίηση αυτών των στοιχείων, αφού ανωνυμοποιηθούν, ώστε να προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα των ληπτών της υπηρεσίας.
