Οικονομικά κίνητρα για την προώθηση της ανακύκλωσης κατ’ αρχάς σε επίπεδο δήμων και στη συνέχεια και σε επίπεδο πολίτη, εισάγει το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την εναλλακτική διαχείριση απορριμμάτων που αναμένεται να εισαχθεί σήμερα στη Βουλή.
Η άλλη όψη, όμως, είναι η απειλή επιβολής προστίμων σε δήμους, αλλά και πολίτες σε περίπτωση που δεν συνεργάζονται ή και σαμποτάρουν τη διαδικασία της ανακύκλωσης.
Ειδικότερα, το νομοσχέδιο, το οποίο παρουσίασε χθες ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Σωκράτης Φάμελλος, προβλέπει επιβολή προστίμων από 1.000 έως 100.000 ευρώ στους δήμους που παραβαίνουν τις υποχρεώσεις τους για εναλλακτική διαχείριση και δεν υποβάλλουν ετήσια έκθεση για τη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων. Τσουχτερά, με βάση τις σημερινές οικονομικές συνθήκες είναι και τα πρόστιμα για τους πολίτες. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, δίνεται η δυνατότητα στους δήμους να επιβάλουν πρόστιμα από 20 ευρώ έως και 500 ευρώ σε πολίτες που εμποδίζουν την ανακύκλωση (π.χ. πετώντας κοινά απορρίμματα σε κάδους ανακύκλωσης). Το ύψος βέβαια θα είναι συνάρτηση της βαρύτητας και της συχνότητας του παραπτώματος.
Το νομοσχέδιο προβλέπει την εισαγωγή της αρχής «πληρώνω όσο πετάω» σε επίπεδο δήμου. Η χρέωση του κάθε δήμου από τους οργανισμούς διαχείρισης απορριμμάτων θα είναι συνάρτηση των αποβλήτων που παραδίνουν για ταφή και των ποσοτήτων που καταφέρνουν να ανακυκλώσουν και επαναχρησιμοποιήσουν. Οσο περισσότερα είναι τα ανακυκλώσιμα τόσο λιγότερο θα πληρώνουν και θα μπορεί να γίνει και αναλογική μείωση των δημοτικών τελών καθαριότητας στους κατοίκους. Επίσης, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η εκτεταμένη αποφυγή καταβολής του τέλους ανακύκλωσης, που υπάρχει σε κάθε προϊόν, προβλέπονται πρόστιμα από 500 έως 1.000.000 ευρώ στις εταιρείες παραγωγής και εμπορίας που δεν δηλώνουν τις πραγματικές ποσότητες ή παρεμποδίζουν τον έλεγχο. Η ανακύκλωση – επαναχρησιμοποίηση στην Ελλάδα είναι ακόμα πολύ χαμηλά, ενώ ο ευρωπαϊκός στόχος είναι το 50% των απορριμμάτων να ανακτώνται. Στη χώρα μας το 81% των δημοτικών αποβλήτων καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής, έναντι 31% κατά μέσον όρο στην Ε.Ε., ενώ μόλις το 16% ανακυκλώνεται (Ε.Ε. 27%) και 3% λιπασματοποιείται (Ε.Ε. 15%). Το 2016 στην Ελλάδα ανακυκλώθηκαν 15,81 κιλά/κάτοικο όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 110 κιλά/κάτοικο.
16.000 νέες θέσεις εργασίας
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος, η πλήρης εφαρμογή της νομοθεσίας για τα απόβλητα μπορεί να δημιουργήσει περίπου 16.000 θέσεις εργασίας και να αυξήσει τον ετήσιο κύκλο εργασιών του τομέα διαχείρισης αποβλήτων κατά 1,6 δισ. ευρώ.
Ο κ. Φάμελλος δεσμεύθηκε πως το 2018 θα είναι έτοιμες οι υποδομές από πλευράς πολιτείας, εννοώντας τους καφέ κάδους που θα συλλέγονται τα οργανικά απόβλητα, τα ειδικά απορριμματοφόρα και τα Πράσινα Σημεία.
