Τα προβλήματα στη χολή, ιδιαίτερα ο σχηματισμός λίθων (χολολιθίαση), είναι ιδιαίτερα συχνά, όμως τα συμπτώματα που τα χαρακτηρίζουν μοιάζουν με αυτά άλλων παθήσεων.
Πότε ο πόνος στην κοιλιά και η ναυτία υποδεικνύουν ότι υπάρχουν πέτρες στη χολή;
Τι είναι η χολή και πού βρίσκεται
Η χοληδόχος κύστη –ή χολή, όπως συνηθίζουμε να την αποκαλούμε– είναι ένα μικρό όργανο σε σχήμα αχλαδιού που βρίσκεται ανάμεσα στο συκώτι και το πάγκρεας και επικοινωνεί με αυτά τα δύο όργανα. Πρόκειται στην ουσία για μια «αποθήκη» στην οποία συγκρατείται το υγρό που ονομάζεται χολή, ένα πεπτικό υγρό που βοηθά στη διάσπαση των λιπαρών.
Τι είναι οι πέτρες στη χολή
Οι πέτρες στη χολή είναι το συχνότερο πρόβλημα της χοληδόχου κύστης. Πρόκειται για κρυσταλλοποιημένη χολή και χοληστερόλη. Οι πέτρες που σχηματίζονται συσσωρεύονται είτε μέσα στην κύστη είτε στον χοληδόχο πόρο που μεταφέρει τη χολή στο λεπτό έντερο. Οι πέτρες στη χολή μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή και πόνο και κυμαίνονται σε μέγεθος από έναν κόκκο άμμου έως ένα μπαλάκι του γκολφ.
Οι πέτρες στη χολή είναι συχνότερες στις γυναίκες παρά στους άνδρες, λόγω μεταβολών στα επίπεδα των ορμονών τους (οιστρογόνα και προγεστερόνη) που συμβάλλουν στον σχηματισμό τους. Ο κίνδυνος εμφάνισης λίθων στη χολή αυξάνεται επίσης ελαφρώς την περίοδο της εγκυμοσύνης.
Ποια συμπτώματα προκαλούν οι πέτρες στη χολή
Οι πέτρες στη χολή είναι συχνά «αθόρυβες», ιδιαίτερα όταν το μέγεθός τους είναι πολύ μικρό, και στην περίπτωση αυτή δεν συνιστάται θεραπεία.
Για τα άτομα που εκδηλώνουν σοβαρά συμπτώματα ή φλεγμονή στη χοληδόχο κύστη, η συνήθης θεραπευτική επιλογή είναι η αφαίρεση χολής. Περίπου όπως συμβαίνει με τη σκωληκοειδή απόφυση, η χοληδόχος κύστη είναι δυνατό να αφαιρεθεί χωρίς να προκληθούν επιπλοκές για τη μελλοντική λειτουργία του οργανισμού.
Οι πέτρες στη χολή συχνά ανευρίσκονται τυχαία, κατά τη διάρκεια κάποιας εξέτασης για άλλο πρόβλημα υγείας. Ωστόσο, εάν νιώθετε τα παρακάτω, καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.
1. Πόνος στην κοιλιά
Όταν εκδηλώνεται πόνος λόγω πέτρας στη χολή, αυτός είναι συνήθως ήπιος, περιστασιακός και εντοπίζεται ψηλά και δεξιά στην κοιλιακή χώρα, στο ύψος που βρίσκονται το συκώτι, το πάγκρεας και η χοληδόχος κύστη, δηλαδή κοντά στα πλευρά, αν και δεν αποκλείεται να «ακτινοβολεί» στην πλάτη ή κεντρικά στην κοιλιά. Ο πόνος εμφανίζεται συχνά μετά την κατανάλωση ενός γεύματος –ιδιαίτερα εάν αυτό είναι πλούσιο σε λιπαρά– και μπορεί να είναι αισθητός έως και για δύο ώρες. Η χρονική στιγμή εκδήλωσης του πόνου αποτελεί σημαντικό κριτήριο για τη διάγνωση της πέτρας στη χολή. Εάν ο πόνος εμφανίζεται μέσα σε ένα δίωρο από το τελευταίο γεύμα τότε μπορεί να υποδεικνύει πρόβλημα στη χολή, εάν όμως εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του γεύματος ή αμέσως μετά από αυτό, τότε πιθανώς οφείλεται σε άλλη αιτία.
2. Πόνος που δεν υποχωρεί με παυσίπονα
Εάν τα μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα δεν παρέχουν ανακούφιση από τον πόνο, τότε επιβάλλεται η επίσκεψη στον γιατρό προς αξιολόγηση της κατάστασης της χοληδόχου κύστης. Αντιθέτως, ο πόνος λόγω πέτρας στη χολή μπορεί να υποχωρεί ελαφρώς χάρη στην αλλαγή στάσης του σώματος.
3. Ίκτερος
Ο ίκτερος είναι τυπικό σύμπτωμα των προβλημάτων στο συκώτι και εκδηλώνεται ως ελαφρύ κιτρίνισμα του δέρματος και του λευκού των ματιών και με την παραγωγή σκουρόχρωμων ούρων και ανοιχτόχρωμων κοπράνων. Είναι συχνός στα νεογέννητα, όμως στους ενήλικες συχνά υποδεικνύει δυσλειτουργία στη χοληδόχο κύστη.
4. Ναυτία
Οι πέτρες στη χολή συγχέονται συχνά με τον στομαχόπονο ή την καούρα λόγω της ναυτίας που προκαλούν. Εάν η ναυτία, η οποία μπορεί να συνοδεύεται επίσης από τάση προς έμετο, εκδηλώνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και κυρίως μετά το φαγητό, είναι πιθανό να οφείλεται σε πέτρες στη χολή.
5. Παγκρεατίτιδα
Η παγκρεατίτιδα, δηλαδή η φλεγμονή στο πάγκρεας, είναι συχνό φαινόμενο σε περίπτωση σχηματισμού λίθων στη χολή. Μια πέτρα μπορεί να αποσπαστεί από τη χοληδόχο κύστη και να «σφηνώσει» στον παγκρεατικό πόρο, προκαλώντας φλεγμονή και πόνο στο σημείο αυτό. Τυπικά συμπτώματα της παγκρεατίτιδας είναι ο πόνος στην κοιλιά, η ναυτία, η τάση προς έμετο, οι ταχυπαλμίες και ο πυρετός.
