Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου 2024 -

Υπαρξίστρια Σιμόν Ντε Μποβουάρ:Το ζωντανό σύμβολο του γυναικείου κινήματος με την σκανδαλώδη ερωτική ζωή



Είναι δυνατόν ένας άνθρωπος «του πνεύματος» να βρεθεί στο στόχαστρο των media - μεταξύ άλλων και - για τη σκανδαλώδη ερωτική του ζωή;

Για τη Σιμόν ντε Μποβουάρ τίποτα δεν ήταν ακατόρθωτο. Η «μητέρα του φεμινισμού», η φιλόσοφος η οποία άλλαξε τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το γυναικείο φύλο τον 20ο αιώνα, η αιώνια σύντροφος του τρομερού παιδιού της γαλλικής διανόησης, Ζαν Πολ Σαρτρ, ήταν μια γυναίκα σε διαρκή αναζήτηση της σεξουαλικότητας. Είτε μέσα από παθιασμένες ιστορίες, είτε μέσα από ομοφυλοφιλικούς δεσμούς, αλλά και menages a trois, η γαλλίδα λογοτέχνης θα κληρονομήσει στις επόμενες γενιές την έννοια της «αυτοδιάθεσης» στη σχέση. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ο «ελεύθερος» έρωτάς της με τον Ζαν Πολ Σαρτρ που δεν υποτάχθηκε ποτέ στα δεσμά του γάμου.

Για τη Σιμόν ντε Μποβουάρ, ο γάμος ήταν ένα κακό αστείο. Παρά το γεγονός ότι δεν παντρεύτηκε ποτέ με τον Σαρτρ (παρά την πρόταση γάμου που της έκανε το 1931), δεν έκαναν παιδιά και δεν έμεναν καν κάτω από την ίδια στέγη, οι δυο τους θα παραμείνουν ερωτικοί και πνευματικοί σύντροφοι μέχρι τον θάνατο του Σαρτρ το 1980, με την ελεύθερη ερωτική τους διευθέτηση, ωστόσο, να σοκάρει τα χρηστά ήθη της εποχής και να φέρνει στην Μποβουάρ τη φήμη της έκλυτης γυναίκας. 

Το ερωτικό τρίγωνο βέβαια ανάμεσα στην ίδια, τον Σαρτρ και την πρώην μαθήτριά της Olga Kosakievicz θα αποτυπωθεί στο χαρτί και θα εκδοθεί το 1943, εγκαθιδρύοντάς τη στη λογοτεχνική κοινότητα της Γαλλίας.

Μια γυναίκα του πνεύματος τολμά να κάνει γυμνή φωτογράφιση εκείνη την εποχή...

Γεννήθηκε πριν ακριβώς από 108 χρόνια

Γεννήθηκε στις 9 Ιανουαρίου του 1908 στο Παρίσι, παιδί μιας αριστοκρατικής, καθολικής οικογένειας. Η τεράστια πατρική βιβλιοθήκη γίνεται από νωρίς καταφύγιο της νεαρής Σιμόν που ασφυκτιά στο αυστηρό πλαίσιο του σχολείου θηλέων όπου φοιτά. Διέξοδος, ο ερωτικός της δεσμός με την Elizabeth Mabille (Zaza), ο αιφνίδιος θάνατος της οποίας το 1929 θα της κοστίσει ιδιαίτερα ψυχικά. 


Η γνωριμία με τον Σαρτρ

Το πάθος της για τη φιλοσοφία την οδηγεί στα έδρανα της École Normale Supérieure, όπου ξεχωρίζει για την ανατρεπτική της σκέψη και το 1921 γνωρίζει τον Ζαν-Πωλ Σαρτρ. 

Το 1923 θα βρεθεί σε Λύκειο στη Ρουέν όπου και θα δεχτεί επιπλήξεις για τις απόψεις της σε σχέση με τον περιορισμένο ρόλο της γυναίκας. Το 1940 θα απαλλαχθεί από τα καθήκοντά της λόγω των απόψεων της φιλοναζιστικής κυβέρνησης. Θα καταφέρει πάντως λίγο αργότερα να διοριστεί εκ νέου σε σχολείο, αυτή τη φορά όμως θα είναι γονική καταγγελία για σεξουαλική διαφθορά μαθήτριά της που θα της στερήσει μια για πάντα τη θέση της εκπαιδευτικού (1943): δεν θα επέστρεφε ποτέ στη διδασκαλία, παρά το γεγονός ότι λάτρευε το σχολικό περιβάλλον...


Συγγραφική (υπερ)παραγωγή...

 Η «ηθική περίοδο» της λογοτεχνικής της καριέρας ξεκινά με τη γερμανική κατοχή της Γαλλίας. Γράφει (από το 1941 ως το 1943) το μυθιστόρημα «Το Αίμα των Άλλων» (1945), το οποίο θα χαιρετιστεί ως το σημαντικότερο υπαρξιστικό λογοτεχνικό έργο στα χρόνια της γαλλικής αντίστασης. Την ίδια εποχή γράφει και το πρώτο της φιλοσοφικό δοκίμιο, το «Πύρρος και Κινέας», ενώ συνεχίζει τη συγγραφή με καταιγιστικό ρυθμό, με ένα ακόμη μυθιστόρημα και το μόνο θεατρικό που έγραψε ποτέ. Γράφει, επίσης, μια σειρά διηγημάτων με θέμα τον ρόλο της γυναίκας, τα οποία ωστόσο δεν θα εκδοθούν παρά πολύ αργότερα, το 1979. 

Μαζί με τονΣαρτρ συντάχτηκαν με το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας, αλλά αποχώρησαν αμφότεροι έπειτα από την Σοβιετική επέμβαση στην Ουγγαρία το 1956 και μετέπειτα στράφηκαν προς τον Μαοϊσμό. 

Η ταραγμένη σχέση της με τον κομμουνισμό, θα αποτυπωθεί αργότερα στο περίφημο μυθιστόρημά της «Οι Μανδαρίνοι» (1954). Ωστόσο, η αντίσταση της γαλλικής διανόησης θα φέρει ως αποτέλεσμα την ίδρυση τηε προοδευτικής αριστερής εφημερίδας «Les Temps Modernes» (1945) από την ίδια, τον Σαρτρ, τον Μερλο-Ποντί. 

Το 1947 θα γράψει την ηθική πραγματεία «Για μια ηθική της αμφισβήτησης», η οποία παραμένει χαρακτηριστικότατο έργο της υπαρξιστικής ηθικής, όπως προσεγγίζεται από την προοπτική των απαιτήσεων και των υποχρεώσεων που εκπορεύονται από τις κοινωνικές επιταγές.

 

Σιμόν ντε Μποβουάρ και Ζαν Πολ Σαρτρ με τον Τσε ΓκεβάραΣιμόν ντε Μποβουάρ και Ζαν Πολ Σαρτρ με τον Τσε Γκεβάρα

Η ώρα του «δεύτερου Φύλου»

Δεν είναι, όμως, παρά μόνο «Το Δεύτερο Φύλο» (1949) που  θα την καθιερώσει στη συνείδηση του κοινού ως φεμινίστρια και θα τη μετατρέψει σε ζωντανό σύμβολο του γυναικείου κινήματος σε παγκόσμια κλίμακα! Το έργο θα προκαλέσει λυσσαλέες αντιδράσεις τόσο από τη Δεξιά όσο και την Αριστερά αλλά θα γίνει δεκτό με ενθουσιασμό από το φεμινιστικό κίνημα...

Ως υπαρξίστρια η Μπoβουάρ αποδέχεται την αρχή πως η ύπαρξη προηγείται της ουσίας. Επομένως δεν γεννιέται κανείς γυναίκα, αλλά γίνεται. Η ανάλυσή της εστιάζει στην ιδέα του Άλλου. Η κατασκευή της γυναίκας ως το τυπικό παράδειγμα Άλλου είναι για την Μποβουάρ το θεμέλιο της καταπίεσης των γυναικών.


Αποχαιρετώντας τον Σαρτρ

Η Μποβουάρ έζησε το 1980 τον θάνατο του ισόβιου συντρόφου της Ζαν-Πολ Σαρτρ: Συντετριμμένη και απαρηγόρητη, τον αποχαιρετά επισήμως στο βιβλίο-φόρο τιμής που γράφει το 1981.Ο λόγος για το «La Cérémonie Des Adieux» (Η Τελετή του Αποχαιρετισμού), μια οδυνηρή εξιστόρηση των τελευταίων χρόνων του Σαρτρ.

Μετά την απώλεια του Σαρτρ, η ίδια υιοθετεί την εδώ και χρόνια σύντροφό της Sylvie le Bon και περνά το υπόλοιπο της ζωής της αποτραβηγμένη από τη δημόσια ζωή. Πεθαίνει από πνευμονικό οίδημα στις 14 Απριλίου 1986.