Στην πρώτη του συνέντευξη μετά το ταξίδι του στις ΗΠΑ ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, αποκαλύπτει τι συζήτησε με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και προαναγγέλλει εξελίξεις πολύ σύντομα στην ανάπτυξη της στρατηγικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, σε όλους τους τομείς.
Μιλάει για τις επαφές του στην Αθήνα, τον αναβαθμισμένο ρόλο της Ελλάδας αλλά και για το Κυπριακό και τις σχέσεις με την Τουρκία.
Το πρώτο που αντιλαμβανόμαστε ότι επισφραγίστηκε στη συνάντηση με τον Τζο Μπάιντεν είναι ο στρατηγικός διάλογος και η συνεργασία που απορρέει από αυτόν ανάμεσα στην Κύπρο και τις ΗΠΑ. Τι διαλαμβάνει ο διάλογος αυτός σε γενικές γραμμές;
Είναι γεγονός πως μέσα από τη συνάντηση με τον αμερικανό πρόεδρο, για πρώτη φορά ύστερα από 28 χρόνια, σφραγίζεται ο στρατηγικός διάλογος της Κύπρου με τις ΗΠΑ. Είναι ένας διάλογος που αγγίζει όλα τα θέματα, αρχίζοντας πρωτίστως από ζητήματα άμυνας και ασφάλειας για τα οποία έχουμε δει τελευταίως δείγματα γραφής.
Και λογικά θα πρέπει να αναμένουμε να δούμε περισσότερα.
Οπωσδήποτε. Το επόμενο διάστημα μάλιστα. Θα πρέπει να αναμένονται πολύ σύντομα συγκεκριμένες εξελίξεις οι οποίες θα ενισχύουν, θα θεμελιώνουν και, αν θέλετε, θα θεσμοθετούν αυτή τη συνεργασία μας με τις ΗΠΑ στα θέματα της άμυνας και της ασφάλειας.
Από εκεί και πέρα είναι βέβαια η συνεργασία που αναπτύξαμε ειδικά στην αντιμετώπιση θεμάτων διαφθοράς με τη θετική ανταπόκριση των ΗΠΑ στο αίτημά μου για κάθοδο ομάδας του FBI στην Κύπρο η οποία θα ενισχύσει τις προσπάθειες της Κυπριακής Δημοκρατίας με στόχο την προώθηση υποθέσεων – εκεί όπου προκύψουν στοιχεία – στη Δικαιοσύνη.
Φυσικά, πολύ σημαντικό μέρος του στρατηγικού διαλόγου με τις ΗΠΑ είναι και οι εμπορικές και οικονομικές μας σχέσεις και η προσέλκυση αμερικανικών επενδύσεων στην Κύπρο.
Στη συνάντηση με τον πρόεδρο Μπάιντεν συζητήσαμε συγκεκριμένα για ενδεχόμενες επενδύσεις ειδικά στον τομέα της ενέργειας – και δεν αναφέρομαι αποκλειστικά στο φυσικό αέριο όπου υπάρχουν επενδύσεις από τη Chevron και την EXXON, αλλά και στο ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας και Κύπρου όπως και στο θέμα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Και στα θέματα της τεχνολογίας και της καινοτομίας, όμως, υπάρχουν πολλά από τα οποία μπορούμε να επωφεληθούμε.
Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης με τον ομόλογό του, Τζο Μπάιντεν, στον Λευκό Οίκο
Ως ένα γενικό συμπέρασμα λοιπόν;
Αυτό που θα έβαζα ως γενικό συμπέρασμα είναι ότι η συνεργασία μας με τις ΗΠΑ ξεφεύγει πλέον από τα πολιτικά ζητήματα και αγγίζει όλους τους υπόλοιπους τομείς. Σ΄ αυτό το πλαίσιο πρέπει να αναμένουμε εξελίξεις σε διάφορα ζητήματα όπως λ.χ. την κατάργηση των θεωρήσεων εισόδου για τους κύπριους πολίτες στις ΗΠΑ αλλά και το θέμα των αμερικανικών επενδύσεων σε μεγάλα κρατικά έργα στην Κύπρο.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η Κύπρος με αυτή την προσέγγιση με τις Ηνωμένες Πολιτείες κάνει μια τοποθέτηση η οποία αλλάζει ριζικά τη μέχρι σήμερα πιο ουδέτερη προσέγγισή της στα αντίπαλα στρατόπεδα γεωστρατηγικά. Ισχύει αυτό;
Ήμουν πάντα θιασώτης της προσέγγισης ότι ειδικάγια ένα μικρό κράτος όπως η Κυπριακή Δημοκρατία και μάλιστα υπό κατοχή, προσεγγίσεις που χαρακτηρίζονται ως ουδέτερες δεν είναι αποτελεσματικές, ούτε και μας επιτρέπουν να πετύχουμε στρατηγικούς στόχους.
Όντως, υπάρχει ξεκάθαρος προσανατολισμός της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δεν θα μπορούσε εξάλλου να ήταν διαφορετικά. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: μιλάμε για την παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, μια εισβολή που δεν διαφέρει καθόλου από αυτό που βιώνουμε στην Κύπρο εδώ και 50 χρόνια. Πώς θα μπορούσαμε να τοποθετηθούμε διαφορετικά;
Παράλληλα, πρέπει και να λάβουμε υπόψη μας ότι καλούμαστε να πάρουμε αποφάσεις σε ένα άναρχο διεθνές σύστημα. Και εκείνο που καθορίζει τις αποφάσεις των κρατών σε αυτό το περιβάλλον είναι η καλύτερη εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους. Αυτό εξυπηρετεί και ο ξεκάθαρός μας προσανατολισμός.
Ο εξέχων ρόλος της Κύπρου στην περιοχή πλέον αναγνωρίζεται όχι μόνο από τις ΗΠΑ αλλά και από όλα τα γειτονικά της κράτη πλην της Τουρκίας – αν και για πρώτη φορά στα χρονικά τουρκικά ΜΜΕ και ακαδημαϊκοί ανέδειξαν τη σημασία των όσων άλλαξαν το τελευταίο διάστημα με κυπριακή συνεισφορά. Χθες είπατε η όποια λύση στο Κυπριακό δεν πρέπει να αλλάξει τον ρόλο αυτό. Τι εννοούσατε;
Να πω πρώτα από όλα ότι θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι η ενίσχυση του αποτυπώματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, πάντα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της, αναγνωρίζεται τόσο από τις ΗΠΑ όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό συμβαίνει διότι αποδείξαμε μέσα από πράξεις όχι λόγια τον ρόλο που μπορούμε να διαδραματίσουμε σε μια περιοχή ιδιαίτερης γεωστρατηγικής σημασίας.
Εκείνο που ανέφερα και το οποίο μεταφέρεται και μέσω Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι πως αυτός ο ρόλος όχι μόνο πρέπει να διατηρηθεί αλλά και σαφώς να ενισχυθεί περισσότερο.Επειδή αναφερθήκατε στην Τουρκία, οι κινήσεις μας στηρίζονται στη βάση μιας θετικής προσέγγισης. Δεν αποκλείουμε κανέναν, ούτε τη συνεργασία με την Τουρκία μετά την επίλυση του Κυπριακού. Οπως έχουμε καλές σχέσεις με όλα τα γειτονικά κράτη, προσδοκία μας θα ήταν να έχουμε άριστες σχέσεις και με την Τουρκία. Κάτι που μπορεί να γίνει μέσα από την επίλυση του Κυπριακού.
Ο πρώτος σας σταθμός μετά την Ουάσιγκτον είναι η Αθήνα. Στην προσπάθεια οικοδόμησης αυτής της σχέσης με τις ΗΠΑ πού βρίσκεται η Ελλάδα και πώς μπορεί να επωφεληθεί από το νέο κλίμα μεταξύ της Κύπρου και των Ηνωμένων Πολιτειών;
Η Ελλάδα καταρχάς είναι κράτος – μέλος του ΝΑΤΟ και συνεπώς υπάρχει αυτή η ειδική σχέση της με τις ΗΠΑ. Η σχέση αυτή σαφώς και έχει ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια. Βλέπουμε τη συνεργασία των ΗΠΑ με την Ελλάδα να διευρύνεται πέρα από τον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας. Η παρουσία μου εδώ μετά την Ουάσιγκτον, ναι, είχε να κάνει και με τη συνάντησή μου με του αμερικανό πρόεδρο και το πώς οι ΗΠΑ προσεγγίζουν Ελλάδα και Κύπρο ως πυλώνες σταθερότητας σε μια περιοχή ιδιαίτερης γεωστρατηγικής σημασίας.
Τον ρόλο που πολύ φυσιολογικά διαδραματίζει η Κύπρος στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, τον διαδραματίζει και η Ελλάδα στα Βαλκάνια. Επίσης μια πολύ σημαντική περιοχή γεωστρατηγικά. Η Ελλάδα ως κράτος – μέλος του ΝΑΤΟ αλλά και της ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει έναν σταθεροποιητικό ρόλο αποτρέποντας την ίδια στιγμή την απομάκρυνση αυτών των χωρών από τον ευρωπαϊκό και από τον δυτικό κόσμο.
