Κανονικά οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές θα διεξάγονταν στις 3 Νοεμβρίου 2019, ενώ τον Μάρτιο του ίδιου έτους θα προηγούνταν οι περιφερειακές εκλογές. Ο επικεφαλής της Ανώτατης Εκλογικής Επιτροπή (YSK) Σαντί Γκιουβέν διαβεβαίωσε χθες ότι «δεν θα υπάρξει κανένα πρόβλημα» στις προετοιμασίες. Σχεδόν δύο χρόνια μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος ο Ερντογάν, ο οποίος τις προηγούμενες εβδομάδες διέψευδε τις «φήμες» περί πρόωρων εκλογών, θα ζητήσει από τους Τούρκους να τον ξαναψηφίσουν.
Με τις εκλογές αυτές θα τεθούν σε ισχύ τα περισσότερα μέτρα που προβλέπουν την ενίσχυση των εξουσιών του προέδρου, τα οποία υιοθετήθηκαν με το δημοψήφισμα του Απριλίου του 2017. Μεταξύ των μέτρων αυτών είναι και η κατάργηση της θέσης του πρωθυπουργού.
Αυτή η συνταγματική μεταρρύθμιση επιτρέπει στον 64χρονο Ερντογάν, ο οποίος βρίσκεται ήδη 15 χρόνια στην εξουσία, να διεκδικήσει δύο ακόμη πενταετείς προεδρικές θητείες.
Ο Τούρκος πρόεδρος δικαιολόγησε χθες την απόφασή του να προκηρύξει πρόωρες εκλογές αναφερόμενος στην ανάγκη να περάσει η χώρα άμεσα στο προεδρικό σύστημα προκειμένου να αντιμετωπίσει «την επιτάχυνση των εξελίξεων στη Συρία» και να ληφθούν γρήγορα «σημαντικές αποφάσεις» για την οικονομία.
«Οι συμπολίτες μας επιθυμούν αυτή η (συνταγματική μεταρρύθμιση) να τεθεί σε ισχύ το συντομότερο δυνατό», διαβεβαίωσε και ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ.
Το αίτημα να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές στις 24 Ιουνίου υποβλήθηκε το απόγευμα στο τουρκικό κοινοβούλιο, το οποίο αναμένεται να δώσει την έγκρισή του τις επόμενες ημέρες.
Οι εκλογές πρόκειται να διεξαχθούν την ώρα που συνεχίζονται οι μαζικές διώξεις μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016 και εν μέσω έντασης μεταξύ Τουρκίας και Δύσης. Λίγο μετά την ανακοίνωση των πρόωρων εκλογών το κοινοβούλιο ψήφισε την τρίμηνη παράταση, για έβδομη συνεχόμενη φορά, της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που έχει επιβληθεί στην Τουρκία μετά το πραξικόπημα. Η χώρα εμπλέκεται άμεσα στη σύγκρουση στη Συρία, όπου η Άγκυρα διεξάγει στρατιωτική επιχείρηση εναντίον της κουρδικής πολιτοφυλακής Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) και είναι αντιμέτωπη με μια δύσκολη οικονομική κατάσταση.
Οι Τούρκοι ηγέτες «επιθυμούν να εκμεταλλευθούν αυτό το αίσθημα φόβου και ανασφάλειας που νιώθει η πλειονότητα των Τούρκων για να τροφοδοτήσουν τα εθνικιστικά αισθήματα του λαού και να κερδίσουν τις εκλογές», σημειώνει η Τζάνα Τζάμπουρ του CERI/ Science Po.
Αν και οι αναλυτές εκτιμούσαν ότι ο Ερντογάν θέλει να επισπεύσει τις εκλογές για να εκμεταλλευθεί υπέρ του τη δημοφιλία της επιχείρησης στη Συρία και να μειώσει τον κίνδυνο διεξαγωγής εκλογών σε μια χειρότερη οικονομική συγκυρία, λίγοι περίμεναν ότι θα πραγματοποιούνταν τόσο σύντομα.
Ο Φάντι Χακούρα, ειδικός σε θέματα Τουρκίας στο Chatham House, υποστηρίζει ότι η απόφαση αυτή του Ερντογάν είναι ταυτόχρονα «ένδειξη πανικού και αδυναμίας» εξαιτίας των ανησυχητικών οικονομικών στοιχείων.
Ωστόσο οι αγορές αντιμετώπισαν θετικά την ανακοίνωση των πρόωρων εκλογών, με την τουρκική λίρα να κερδίζει σχεδόν 2% έναντι του δολαρίου.
Ήδη εδώ και αρκετές εβδομάδες στην Τουρκία επικρατεί προεκλογική ατμόσφαιρα, με τον Ερντογάν και τον Γιλντιρίμ να εκφωνούν συχνά ομιλίες στις οποίες παρουσίαζαν το έργο τους.
Μετά τη χθεσινή ανακοίνωση τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης δήλωσαν έτοιμα να αντιμετωπίσουν την πρόκληση. «Το 2018 θα είναι η χρονιά της δημοκρατίας. Είμαστε έτοιμοι, θα κερδίσουμε!», δήλωσε ο επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού κόμματος (CHP) Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
