Μετά τις προσευχές της Παρασκευής, οργισμένοι οπαδοί του καθεστώτος –γυναίκες με τσαντόρ και άνδρες με τη στολή των πολιτοφυλάκων Μπασίτζ– κατέβηκαν στους δρόμους της Τεχεράνης και άλλων πόλεων φωνάζοντας «Θάνατος στην Αμερική», χαρακτηρίζοντας τις γυναίκες και τους νέους που διαδηλώνουν εναντίον των κυβερνώντων «στρατιώτες του Ισραήλ» και απαιτώντας «να εκτελεστούν όσοι προσβάλλουν το Κοράνι».
Το σύνθημα είχε δώσει λίγες ώρες νωρίτερα ο πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας, Εμπραχίμ Ραϊσί, από τη Νέα Υόρκη, όπου συμμετείχε στην ετήσια Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου, δήλωσε ότι διέταξε έρευνα για τις συνθήκες θανάτου της Αμίνι, τρεις ημέρες μετά τη σύλληψή της από την αστυνομία ηθών με την κατηγορία ότι δεν φορούσε με ενδεδειγμένο τρόπο τη μαντίλα. Στη συνέχεια, όμως, ο Ραϊσί έστειλε αυστηρό μήνυμα στους διαδηλωτές πως «υπάρχει ελευθερία έκφρασης στο Ιράν, αλλά οι πράξεις χάους είναι απαράδεκτες».
Παράλληλα, οι Φρουροί της Επανάστασης καλούσαν τη δικαστική εξουσία να ασκήσει διώξεις εναντίον όσων «διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις και φήμες».
Οι απειλές από την πλευρά του καθεστώτος κλιμακώθηκαν με τη χθεσινή ανακοίνωση της στρατιωτικής ηγεσίας, η οποία προειδοποίησε ότι «θα αντιμετωπίσει τους εχθρούς του κράτους» για να θωρακίσει τη δημόσια ασφάλεια.
«Αυτές οι απελπισμένες πράξεις είναι μέρος μιας μοχθηρής στρατηγικής των εχθρών μας προκειμένου να εξασθενίσουν το ισλαμικό καθεστώς», ανέφερε ο στρατός στην ανακοίνωσή του.
Το ισλαμικό καθεστώς αντιμετωπίζει την πιο σοβαρή πρόκληση από το κύμα των βίαιων ταραχών του 2019, που πυροδοτήθηκαν από την αλματώδη αύξηση στην τιμή της βενζίνης και άφησαν πίσω τους εκατοντάδες νεκρούς, πολίτες και αστυνομικούς.
Αυτή τη φορά, το κύμα των διαδηλώσεων ξεκίνησε ως εξέγερση γυναικών –ορισμένες από τις οποίες έκαιγαν δημοσίως τις μαντίλες τους και έκοβαν τις κοτσίδες τους– που απαιτούσαν να σταματήσει η καταπίεσή τους.
Σύντομα, όμως, με τη μαζική συμμετοχή νέων ανδρών, πήραν χαρακτηριστικά ευρύτερης κοινωνικής διαμαρτυρίας, που τροφοδοτείται από την οικονομική κρίση και αποκτά ανοιχτά πολιτικό χαρακτήρα, με συνθήματα εναντίον του ανώτατου ηγέτη, αγιατολάχ Χαμενεΐ, και του ίδιου του ισλαμικού καθεστώτος.
Αργά τη νύχτα της Πέμπτης προς Παρασκευή, η κρατική τηλεόραση ανέφερε ότι από την έναρξη των ταραχών 26 άνθρωποι (διαδηλωτές και αστυνομικοί) είχαν χάσει τη ζωή τους, ενώ μη κυβερνητικές οργανώσεις ανέβαζαν τον αριθμό σε 36.
Στις διαδηλώσεις του τελευταίου 24ώρου, που απλώθηκαν σε 13 πόλεις, συνελήφθησαν, σύμφωνα με κρατικά μέσα ενημέρωσης, 288 άνθρωποι. Η Διεθνής Αμνηστία κατήγγειλε ότι οι δυνάμεις ασφαλείας διέλυσαν βάναυσα διαδηλώσεις.
Καταστολή και στο Ιντερνετ
Οι ιρανικές αρχές λένε ότι θα περιορίσουν την πρόσβαση στο Διαδίκτυο στη χώρα μέχρι να αποκατασταθεί η ηρεμία στους δρόμους. Οι αρχές ελπίζουν ότι περιορίζοντας το Διαδίκτυο θα μπορέσουν να θέσουν υπό έλεγχο τις διαδηλώσεις.
Μιλώντας στον κρατικό ραδιοτηλεοπτικό σταθμό IRIB την Παρασκευή, ο υπουργός Επικοινωνιών του Ιράν Ahmad Vahidi είπε:
«Μέχρι να τελειώσουν οι ταραχές, το Διαδίκτυο θα έχει περιορισμούς. Για να αποτρέψουμε την οργάνωση ταραχών μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, είμαστε υποχρεωμένοι να δημιουργήσουμε περιορισμούς στο διαδίκτυο».
Τα σχόλια του Βαχιντί ήρθαν μετά από βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που έδειχναν σκηνές με γυναίκες να αφαιρούν και να καίνε τις μαντίλες τους και τους διαδηλωτές να φωνάζουν συνθήματα όπως «γυναίκες, ζωή, ελευθερία».
Η κίνηση για περαιτέρω περιορισμό του Διαδικτύου ακολούθησε επίσης έκκληση των Ηνωμένων Εθνών για ανεξάρτητη έρευνα για τον θάνατο του Amini και για τις δυνάμεις ασφαλείας του Ιράν να απόσχουν από τη χρήση «δυσανάλογης βίας» στους διαδηλωτές.
Το πρακτορείο παρακολούθησης του Διαδικτύου Netblocks δήλωσε την Παρασκευή ότι οι Ιρανοί αντιμετωπίζουν ένα τρίτο κύμα απώλειας συνδεσιμότητας κινητού Διαδικτύου σε «εθνική κλίμακα» καθώς οι διαδηλώσεις συνεχίζονται.
Η ομάδα εποπτείας δήλωσε νωρίτερα την εβδομάδα ότι το Ιράν αντιμετωπίζει τους πιο αυστηρούς περιορισμούς στο διαδίκτυο από το 2019, με τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας να έχουν κλείσει σε μεγάλο βαθμό και τα κοινωνικά δίκτυα Instagram και WhatsApp να έχουν περιοριστεί στη χώρα από την έναρξη των διαδηλώσεων.
Για να παρακάμψουν τους αποκλεισμούς του Διαδικτύου, οι Ιρανοί τόσο εντός της χώρας όσο και στη διασπορά στρέφονται σε δημοφιλείς παρόχους εικονικού ιδιωτικού δικτύου (VPN) όπως το Tor Project και το Hula VPN – οι κορυφαίες εφαρμογές λήψης που διατίθενται στο Ιράν μέσω του Google Play Store, μιας αγοράς για smartphone Android χρήστες για λήψη εφαρμογών, σύμφωνα με την υπηρεσία παρακολούθησης AppBrain.
Ωστόσο, η Netblocks έχει προειδοποιήσει ότι το είδος της διακοπής του Διαδικτύου που παρατηρείται αυτή τη στιγμή στη χώρα «δεν μπορεί γενικά να αντιμετωπιστεί με τη χρήση λογισμικού παράκαμψης ή VPN».
Παρόμοιοι περιορισμοί στο διαδίκτυο έλαβαν χώρα στο Ιράν τον Νοέμβριο του 2019, οδηγώντας τους Ιρανούς σχεδόν εντελώς εκτός σύνδεσης, καθώς οι αρχές προσπάθησαν να περιορίσουν την εξάπλωση των διαδηλώσεων σε εθνικό επίπεδο για τις τιμές των καυσίμων.
Το Internet Intelligence της Oracle το χαρακτήρισε εκείνη την εποχή τη «μεγαλύτερη διακοπή λειτουργίας του Διαδικτύου που έχει παρατηρηθεί ποτέ στο Ιράν».
Εν τω μεταξύ, η ομάδα χάκερ ακτιβιστών στο Διαδίκτυο Anonymous έχει επίσης βάλει στο στόχαστρο την ιρανική κυβέρνηση διαδικτυακά την περασμένη εβδομάδα, ανακοινώνοντας αρκετές παραβιάσεις κυβερνητικών ιστοσελίδων την Πέμπτη.
Χρησιμοποιώντας το hashtag #OpIran, συντομογραφία για το Operation Iran, το οποίο άρχισε να κερδίζει έλξη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά τον θάνατο του Amini, οι Anonymous ανακοίνωσαν επίσης στο Twitter την Πέμπτη ότι η οργάνωση κατάφερε να χακάρει περισσότερες από 1.000 ιρανικές κάμερες CCTV.
Διαδηλώσεις συμπαράστασης στις γυναίκες και στον λαό του Ιράν πραγματοποιήθηκαν σε πολλές χώρες. Στη Μαδρίτη, τέσσερις γυμνόστηθες ακτιβίστριες του κινήματος Femen διαδήλωσαν μπροστά από την ιρανική πρεσβεία. Κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας για τον θάνατο της Αμίνι έλαβαν χώρα στον Καναδά, στην Ολλανδία, την Γερμανία και στην Ελλάδα. Τη θλίψη του για τον θάνατο της Αμίνι και την καταστολή των διαδηλώσεων εξέφρασε ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς.
Ο διευθύνων σύμβουλος της SpaceX, Elon Musk, δήλωσε χθες ότι θα ενεργοποιήσει τη δορυφορική υπηρεσία διαδικτύου της εταιρείας, Starlink, απαντώντας στο tweet του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ανέλαβαν δράση «για την προώθηση της ελευθερίας στο διαδίκτυο και της ελεύθερης ροής πληροφοριών» στους Ιρανούς.
