Είναι αυτονόητο να σώζεις ανθρώπους που κινδυνεύουν, δεν είναι ηρωισμός», λέει οΣτρατής Βαλιαμός, ο 40χρονος από τη Σκάλα Συκαμνιάς, που όταν δεν χρησιμοποιεί τη βάρκα του για να ψαρεύει, σώζει πρόσφυγεςπου κινδυνεύουν στην προσπάθειά τους να φτάσουν στις ακτές της Λέσβο.
Ο Στρατής Βαλιαμός μίλησε στο CNN Greece για την υποψηφιότητά του (μαζί με την 85χρονη Αμαλία Καμβύση και την Σούζαν Σάραντον) για το Νόμπελ Ειρήνης, και για την καθημερινότητά του, που εκτός από το ψάρεμα-για να εξασφαλίσει τα προς το ζην- περιλαμβάνει και... διασώσεις προσφύγων.
Σεμνός και ταπεινός, δεν νιώθει άνετα να μιλάει για όσα κάνει, και διαρκώς τονίζει ότι η υποψηφιότητα για το Νόμπελ Ειρήνης αφορά όλους τους ψαράδες, όλο το χωριό, όλο το νησί, γιατί ο κόσμος εδώ σώζει κάθε μέρα πρόσφυγες που κινδυνεύουν, χρόνια τώρα.
Μπορεί να μην θυμάται ακριβώς πόσους μετανάστες έχει σώσει από πνιγμό, όμως στην ψυχή του και στη μνήμη του παραμένουν βαθειά χαραγμένες οι εικόνες από όλα τα ναυάγια που έχει ζήσει από πρώτο χέρι την τελευταία δεκαετία.
Χαρακτηριστικά αναφέρει δύο μεγάλα ναυάγια, το ένα πριν από εννέα χρόνια, όταν κατάφερε να σώσει δέκα ανθρώπους, αλλά με πίκρα αναφέρεται και στους άλλους δέκα που δεν τα κατάφεραν και πνίγηκαν, και το δεύτερο, αυτό που σημειώθηκε την 28η Οκτωβρίου του περασμένου έτους, όπου μετρήσαμε δεκάδες νεκρούς.
Επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία ότι δεν πρόκειται για πράξεις άξιες θαυμασμού, αλλά αυτονόητες, αφού στο νησί του, κάθε μέρα κι από ένας ψαράς έσωσε κόσμο τα τελευταία χρόνια. Η εικόνα μάλιστα με τους πρόσφυγες να καταφθάνουν στο νησί είναι πια ρουτίνα για τους ντόπιους κι όπως χαρακτηριστικά μας λέει, είναι μια εικόνα με την οποία μεγαλώνουν και τα μικρά παιδιά. «Εδώ τα παιδιά μας κατεβαίνουν να πάρουν το λεωφορείο για το σχολείο και βλέπουν τις βάρκες να βγαίνουν στη στεριά», σημειώνει.
Παραδέχεται πως «σε κάθε διάσωση φοβάσαι και για σένα, αλλά και γι αυτούς», όμως κανένας φόβος δεν στάθηκε μέχρι τώρα ικανός να τον σταματήσει από το να βουτήξει στα νερά και να προσπαθήσει να σώσει «μωρά, γυναίκες... Δεν μπορείς να μη βουτήξεις. Τι να κάνεις, να τους αγνοήσεις και να φύγεις;»
Ο 40χρονος ψαράς από τη Σκάλα Συκαμνιάς, συγκλονίζεται όταν βλέπει παιδιά να παλεύουν με τα κύματα κι ακόμα θυμάται τη διάσωση, πριν από χρόνια, ενός μωρού εννέα μηνών, που μάλιστα είχε την ευκαιρία να ξανασυναντήσει πέρυσι, όταν το μικρό παιδί με την οικογένειά του επέστρεψαν στη Λέσβο για να τον συναντήσουν.
Οι ροές έχουν αυξηθεί, ειδικά τον τελευταίο χρόνο, και στην πλειοψηφία τους οι πρόσφυγες είναι Σύροι που «φεύγουν από τον πόλεμο για να γλιτώσουν, να ζήσουν» και όμως μας είπε ο Στρατής Βαλιαμός, μόλις πατήσουν με ασφάλεια το πόδι τους στη στεριά «σε αγκαλιάζουν, σε ευχαριστούν, σε φιλάνε, σε κρατάνε απ’ το χέρι».
Όταν τον ρωτήσαμε τι μήνυμα σκοπεύει να απευθύνει σε περίπτωση που τελικά του απονεμηθεί το Νόμπελ Ειρήνης, ο Στρατής Βαλιαμός δεν χρειάστηκε να σκεφτεί την απάντηση: «Να σταματήσει αυτό που γίνεται, είναι κρίμα ο κόσμος να πνίγεται».
