Ο Δήμαρχος Αθηναίων Γεώργιος Καμίνης και ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών Δημήτριος Βερβεσός, έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου για τις πολιτικές παρεμβάσεις στο χώρο της Δικαιοσύνης και «χρωμάτισαν» με τον δικό τους τρόπο τα τεκταινόμενα στην Θέμιδα.
Και όλα αυτά ειπώθηκαν σήμερα στην Παλαιά Βουλή σε μια κατάμεστη αίθουσα από δικαστές και δικηγόρους, κατά την πολιτιστική εκδήλωση των εννέα δικαστικών Ενώσεων με αφορμή τον σημερινό εορτασμό του προστάτη του δικαστικού σώματος Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη. Μάλιστα, προηγήθηκε η τέλεση θείας λειτουργίας και δοξολογίας στον Μητροπολιτικό Ναό των Αθηνών.
Μιχάλης Καλογήρου
Κατ΄ αρχάς, ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιχάλης Καλογήρου στον σύντομο χαιρετισμό του, ανέφερε ότι στις προτεραιότητες του υπουργείου είναι η αναμόρφωση του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ύστερα από διάλογο με τους δικαστές και δικηγόρους. Σε ένα όμως διάλογο όχι επιπέδου συντεχνίας, προσέθεσε με νόημα ο υπουργός Δικαιοσύνης.
Ακόμη, ο κ. Καλογήρου επισήμανε ότι επισπεύδονται οι διαδικασίες για την πρόσληψη δικαστικών υπαλλήλων.
Στις προτεραιότητες του υπουργείου Δικαιοσύνης, τόνισε ο κ. Καλογήρου, είναι η επόμενη ημέρα για την Δικαιοσύνη να είναι σε καλλίτερες συνθήκες με κανόνες ισότητας και ισονομίας και με προέχοντα λόγο στην προστασία των ασθενέστερων πολιτών.
«Δίκη χωρίς χαρτί», είναι μια ακόμη από τις προτεραιότητες του υπουργείου Δικαιοσύνης, επισήμανε ο κ. Καλογήρου, δηλαδή ολοκληρωτικό πέρασμα της κατάθεσης όλων των ενδίκων μέσων και δικογράφων ηλεκτρονικά.
Καμίνης: Οι απειλές για την Δημοκρατία ξεκινούν ολοένα και πιο συχνά από τις κάλπες
Από την πλευρά του ο Δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης, στην άκρως επίκαιρη ομιλία του έκανε λόγο για απόπειρα χειραγώγησης της δικαστικής εξουσίας, για χρησιμοποίηση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας με σκοπό την αποδυνάμωση και χειραγώγηση της Δικαιοσύνης, ενώ από τα πυρά του δεν ξέφυγε η πρώην πρόεδρος του Αρείου Πάγου και νομική σύμβουλος του Μαξίμου Βασιλική Θάνου.
Ο κ. Καμίνης, αφού ανέφερε ότι οι απειλές για την Δημοκρατία ξεκινούν ολοένα και πιο συχνά από τις κάλπες (Βενεζουέλα, κ.λπ.) και ότι οι εχθροί της Δημοκρατίας, στις περιπτώσεις αυτές, είναι οι δημαγωγοί που εκμεταλλεύονται το φόβο που διακατέχει σήμερα ένα μεγάλο τμήμα της κοινή γνώμης.
Στόχος των δημαγωγών ή λαϊκιστών είναι «κυρίως οι θεσμοί εκείνοι που εγγυώνται την πολιτική ελευθερία και διασφαλίζουν την ομαλή εναλλαγή των πολιτικών κομμάτων στην εξουσία και μεταξύ των θεσμών αυτών κυρίαρχη θέση κατέχει η ανεξάρτητη δικαστική εξουσία» και συνέχισε:
«Στις περιπτώσεις που χρησιμοποιείται η κοινοβουλευτική πλειοψηφία, η αποδυνάμωση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης συντελείται κυρίως με νομοθετήματα που αλλοιώνουν τον τρόπο ανάδειξης των δικαστών ή τη σύνθεση των δικαστηρίων, με σκοπό να εξασφαλίσουν μια δικαστική εξουσία πειθήνια στα κελεύσματα των κυβερνώντων».
Μια τέτοια εμφανής απόπειρα χειραγώγησης της δικαστικής εξουσίας, τόνισε ο κ. Καμίνης, «συνήθως έπεται, εφόσον δηλαδή έχουν μεν προηγηθεί, αλλά δεν έχουν αποδώσει άλλοι τρόποι χειραγώγησης λιγότερο άμεσοι και οφθαλμοφανείς» και συνέχισε:
«Ειδικά σε μια χώρα όπως η δική μας, όπου οι ηγεσίες των Ανωτάτων Δικαστηρίων επιλέγονται αποκλειστικά από την εκτελεστική εξουσία, τα μηνύματα που εκπέμπει η επιλογή ενός δικαστή που δεν συγκεντρώνει τα απαραίτητα υψηλά προσόντα και το ηθικό κύρος, αναπόφευκτα ερμηνεύονται στις κατώτερες βαθμίδες των δικαστών ως έμμεσες επιταγές συμμόρφωσης προς τις επιθυμίες της».
Η νομική σύμβουλος του Μαξίμου
Τα τελευταία χρόνια, τόνισε ο Δήμαρχός Αθηναίων, «παρατηρούμε αυτό το απειλητικό νεύμα της εξουσίας να διαιωνίζεται τρόπο τινά. Φαίνεται πως δεν αρκεί πλέον να αναδεικνύουμε τους ευνοούμενους, αλλά μπορούμε στη συνέχεια να τους διορίζουμε και συμβούλους παρά τω Πρωθυπουργώ, προκειμένου πια να μην αιωρείται αμφιβολία καμία ότι ο μηχανισμός ποδηγέτησης των δικαστών παραμένει παρών και άγρυπνος, διαρκής αλλά και ενισχυμένος, αφού έχει πια επισήμως εγκατασταθεί και στην ανώτερη βαθμίδα της κυβέρνησης».
Ο κ. Καμίνης, έκλεισε την ομιλία του τονίζοντας προειδοποιητικά:
«Θέλω να έχετε ωστόσο υπόψη σας ότι απέναντι σε όσους απειλούν την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας δεν είστε μόνοι σας. Υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις στη χώρα που έχοντας διδαχτεί από τα πικρά μαθήματα του παρελθόντος, πρόσφατου και απώτερου, είναι αποφασισμένες να δώσουν σκληρή μάχη».
Δημήτρης Βερβεσός: Στόχος η αποπολιτικοποίηση της δικαστικής εξουσίας με τις άλλες δύο
Ο πρόεδρος της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας και πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών Δημήτρης Βερβεσός, αφού επέκρινε τις έμμεσες και μη κυβερνητικές παρεμβάσεις στην Δικαιοσύνη, αλλά και την άρνηση εφαρμογής των δικαστικών αποφάσεων από την Πολιτεία, αναφέρθηκε στις αναγκαίες θεσμικές εγγυήσεις που πρέπει να διαμορφωθούν για την αναβάθμιση της λειτουργίας της Δικαιοσύνης εν όψει της αναθεώρησης του Συντάγματος, ενώ κατέθεσε ήδη στο τραπέζι του συνταγματικού αναθεωρητικού διαλόγου προτάσεις.
Η βασική κοινή στόχευση όλων των παραγόντων της δημόσιας ζωής, κατά τον κ. Βερβεσό είναι «η αποπολιτικοποίηση των σχέσεων της δικαστικής εξουσίας με τις άλλες δύο εξουσίες» και «η πλήρης απεξάρτηση από πάσης φύσεως εστίες εξουσίας»
Όμως, επισήμανε ο πρόεδρος του ΔΣΑ από την μια πλευρά «οι δικαστικοί λειτουργοί, έχουν χρέος να διαφυλάξουν το αυτεξούσιον της δικαστικής λειτουργίας, μακριά από κάθε είδους παρεμβάσεις και εξαρτήσεις. Μακριά από πολιτικά παίγνια, ή άλλες σκοπιμότητες. Τούτο απαιτεί κατ’ ανάγκη αυστηρή ουδετερότητα και αμεροληψία, αλλά και θωράκιση της δικανικής κρίσης, -κατά τη συνταγματική επιταγή- με πλήρη, επαρκή και πειστική αιτιολογία και από την άλλη πλευρά «η πολιτική εξουσία έχει χρέος να θεσπίσει κατάλληλα θεσμικά αντικίνητρα, τα οποία θα αποτρέπουν τόσο τις περιπτώσεις αθέμιτης διασταύρωσης της δικαστικής με την πολιτική εξουσία όσο και τις πιθανές υπόνοιες για «συνάντηση» των δύο λειτουργιών».
Δεν παρέλειψε ο κ. Βερβεσός να τονίσει: «Οι πολιτικές σκοπιμότητες της νομοθετικής εξουσίας δεν μπορούν να ακυρώνουν δικαστικές αποφάσεις. Νομοθετικές παρεμβάσεις με φωτογραφικές διατάξεις, ενόσω είναι εκκρεμής μια υπόθεση στη Δικαιοσύνη – κυρίως μάλιστα σε τελευταίο βαθμό – συνιστούν κατά την πάγια νομολογία του ΕΔΔΑ παραβίαση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης».
Όμως, συνέχισε ο πρόεδρος του ΔΣΑ, «αποδοκιμαστέα είναι η εκτελεστική εξουσία, όταν αρνείται ανερυθρίαστα να εφαρμόσει στην πράξη τις δικαστικές αποφάσεις ή, πολύ περισσότερο, όταν ρητά δηλώνει ότι δεν θα τις εφαρμόσει.
Πέρα από αυτές τις μορφές ευθέως αντισυνταγματικής αμφισβήτησης της δικαστικής λειτουργίας, απάδει νομίζω στην διάκριση των εξουσιών και η συλλήβδην αμφισβήτηση του θεσμού της Δικαιοσύνης, επ’ ευκαιρία μεμονωμένων ανεπιθύμητων αποφάσεων».
Προτάσεις δικηγορικού κόσμου
Άδραξε την ευκαιρία ο κ. Βερβεσός και κατέθεσε προτάσεις οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν βάση διαλόγου εν όψει της αναθεώρησης του Συντάγματος.
Αναλυτικότερα, ο πρόεδρος του ΔΣΑ, μεταξύ των άλλων, ανέφερε:
- Αποτελεί, κοινή πεποίθηση του νομικού κόσμου ότι η πολιτική ευχέρεια επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης από το υπουργικό συμβούλιο υπονομεύει εν τοις πράγμασιν το αυτεξούσιον της δικαστικής εξουσίας. Το κρίσιμο όμως είναι η απομάκρυνση από το υφιστάμενο στρεβλό πρότυπο.
- Η δυνατότητα διορισμού συνταξιούχων δικαστών, ή δικαστών που παραιτούνται, σε κρατικές θέσεις μπορεί να δημιουργήσει ενδεχομένως, πεδίο υστερόβουλων σκέψεων, ενόψει πιθανής μελλοντικής «αντιπαροχής». Όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν εξαίρετοι δικαστές που κόσμησαν και κοσμούν, ιδίως τις ανεξάρτητες αρχές, με το ήθος, τις γνώσεις και τη συσσωρευμένη πείρα τους. Έχει έρθει όμως η ώρα να δημιουργηθούν τα κατάλληλα θεσμικά αντίβαρα προκειμένου να αποκλειστεί με κάθε τρόπο, οποιαδήποτε σκέψη μελλοντικής «τακτοποίησης».
- Οι δικαστές πρέπει να διαβιούν αξιοπρεπώς, όπως επιβάλλεται για την διαφύλαξη της προσωπικής και λειτουργικής τους ανεξαρτησίας. Σε αυτές τις διεκδικήσεις των δικαστών το δικηγορικό σώμα ήταν και θα συνεχίσει να είναι αρωγός.
- Να προβλεφθεί ρητά στο Σύνταγμα ότι οι αποφάσεις για τις προαγωγές των δικαστικών λειτουργών θα στηρίζονται αφ’ ενός στην αξία, τα προσόντα, τις δεξιότητες και την ικανότητα χειρισμού των υποθέσεων και αφ’ ετέρου στην έκδοση αποφάσεων εντός εύλογου, σε συνάρτηση με τη δυσχέρεια των υποθέσεων, χρόνου. Η προαγωγή με μοναδικό κριτήριο την επετηρίδα μειώνει το κύρος της Δικαιοσύνης και δεν ποιεί τιμή στους πολλούς και άξιους δικαστικούς λειτουργούς.
- Χρειάζεται ριζική αναθεώρηση του τρόπου διεξαγωγής της επιθεώρησης, ώστε με συγκεκριμένα και μετρήσιμα μεγέθη να αξιολογείται η ορθότητα της δικανικής κρίσης, η ουσιαστική γνώση, η καλλιέργεια και το ήθος του δικαστικού λειτουργού, μέσω των οποίων και μόνο διασφαλίζεται εν τέλει η πραγματική ανεξαρτησία της γνώμης του. Η επιθεώρηση, όπως κάθε είδους αξιολόγηση, εκφυλίζεται όταν όλοι οι λειτουργοί χαρακτηρίζονται συλλήβδην «άριστοι», και ο έλεγχος στηρίζεται σε μικρό αριθμό αποφάσεων που οι ίδιοι επιλέγουν.
Χριστόφορος Σεβαστίδης
Ο πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων Χριστόφορος Σεβαστίδης στον χαιρετισμό του τόνισε ότι είναι «οξύμωρο να μιλάμε για τν ιδέα της Δικαιοσύνης όταν στις μέρες κυριαρχεί ανισότητα και αδικία» και προσέθεσε με νόημα: «Κανείς δικαστής ή εισαγγελέας δεν κοιμάται ήσυχος όσο βλέπει τις κοινωνικές αδικίες να εντείνονται, όσο αντιλαμβάνεται ότι η Δικαιοσύνη που υπηρετεί σαν θεσμός δεν ταυτίζεται με την Δικαιοσύνη στην ιδεατή της μορφή».
Την πολιτιστική εκδήλωση πλαισίωσε η χορωδία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών υπό την διεύθυνση του δικηγόρου και καθηγητή μουσικής Δημήτρη Καρούζου.
