Μπορεί να έχασε δύο φορές το Νόμπελ, κέρδισε όμως μια θέση στο πάνθεον της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας, αφού κατάφερε να σώσει εκατομμύρια ζωές. Ο λόγος για τον Γεώργιο Παπανικολάου, ο οποίος γεννήθηκε σαν σήμερα το 1883 στην Κύμη Ευβοίας και με την ανακάλυψη της πρωτοποριακής για την εποχή κυτταροδιαγνωστικής μεθόδου που θα έπαιρνε το όνομά του, κατάφερε να σώσει εκατομμύρια γυναίκες σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ο Γεώργιος Παπανικολάου μετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1913 και αρχικά έκανε εξωιατρικές εργασίες με τη σύζυγό του. Εκεί τον ανακάλυψε ο διάσημος γενετιστής Τ. Μόργκαν, ο οποίος είχε χρησιμοποιήσει στο έργο του τα πορίσματα της διδακτορικής διατριβής του νεαρού τότε Παπανικολάου. Έτσι, ο Έλληνας επιστήμονας βρέθηκε σύντομα να εργάζεται στο παθολογικό-ανατομικό εργαστήριο του Νοσοκομείου της Ν. Υόρκης και στη συνέχεια στο ανατομικό εργαστήριο του Πανεπιστημίου Κορνέλ, όπου είχε την ευκαιρία να αφοσιωθεί στο ερευνητικό του έργο.
Από το 1917 μελετούσε το κολπικό επίχρισμα των κατώτερων θηλαστικών και συσχέτισε τη μορφολογία του με τον ορμονικό κύκλο και τις ανάλογες μεταβολές στη μήτρα και τις ωοθήκες των ζώων. Στη συνέχεια διερεύνησε τη διαγνωστική αξία της εξέτασης των κυττάρων του κολπικού επιχρίσματος στον άνθρωπο και αυτό αποτέλεσε τη βάση για την ανάπτυξη μιας νέας μεθόδου για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Παρόλα αυτά, η αμερικανική επιστημονική κοινότητα ήταν πολύ επιφυλακτική, ίσως επειδή το έργο του ήταν πολύ… πρωτοποριακό για την εποχή. Ωστόσο, ο ίδιος ήταν απολύτως βέβαιος για την αποτελεσματικότητα της μεθόδου του, γι’ αυτό και συνέχισε την έρευνά του με ακόμη μεγαλύτερη αφοσίωση. Η μέθοδος αυτή, που δεν είναι άλλη από το Τεστ Παπ, χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες για τη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας επί της προκαρκινικής δυσπλασίας και άλλων κυτταρολογικών ασθενειών του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος.
Από το 1947 έως το 1957 ο Γεώργιος Παπανικολάου υπήρξε καθηγητής της Κλινικής Ανατομικής, στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ. Έφυγε από τη ζωή στις 29 Φεβρουαρίου 1962 από καρδιακή προσβολή στο Μαϊάμι, όπου είχε αναλάβει την οργάνωση και τη διεύθυνση ενός Καρκινολογικού Ινστιτούτου.
